گروه بورس|
فرابورس ایران در سال ۹۶ توانست رقم ۳۰۶هزار و ۶۶۵ میلیارد ریال تامین مالی را برای بنگاه‌های اقتصادی، دولت و سایر ذی‌نفعان به ارمغان آورد که نسبت به سال ۹۵ از رشد ۸۷درصدی این رقم حکایت داشت. بر این اساس بررسی خلاصه عملکرد بازار فرابورس ایران در سال 96 حکایت از افزایش 20درصدی ارزش بازار سهام، 29درصدی ارزش کل معاملات، 12درصدی حجم کل دادوستدها یعنی تعداد کل سهام و اوراق معامله‌شده، 8درصدی تعداد کل خریداران و 6درصدی تعداد نمادهای اصلی پذیرش‌شده یا درج شده در مجموع بازارهای فرابورس دارد. شاخص کل، شاخص بازار اول و بازار دوم هم در سالی که گذشت به ترتیب افزایش 25، 17 و 27درصدی را در پرونده کاری خود به ثبت رساندند. بر این اساس آیفکس (شاخص کل) در آخرین روز کاری سال 96 در ارتفاع 1097واحدی ایستاد که نشان از رشد 221واحدی معادل 25 درصد داشت. همچنین ارزش بازار فرابورس با رشد چشمگیر 40درصدی به بیش از رقم یک‌میلیون و 470هزار میلیارد ریال در روز 28 اسفندماه 96 رسید. در بازارهای 9گانه فرابورس هم در سال گذشته ماهانه به‌طور متوسط 7هزار و 514میلیون ورقه به ارزش 49هزار و 621میلیارد ریال خرید و فروش شد و روزانه دادوستد متوسط 374میلیون ورقه به ارزش 2هزار و 471میلیارد ریال به ثبت رسید. در مجموع نیز 90 هزار و 166 میلیون ورقه به ارزش معاملاتی 595 هزار و 450 میلیارد ریال در بازارها دست به دست شد که به ترتیب نشان از رشد 12 و 29درصدی حجم و ارزش کل معاملات در مقایسه با سال 95 دارد.
بررسی آماری عملکرد
همچنین رصد معاملات در بازارهای فرابورسی نشان می‌دهد به ترتیب بازارهای SME، ابزارهای نوین مالی، دوم و پایه با بیشترین افزایش در حجم معاملات تا سطح حداکثر 65درصد روبه‌رو شدند و این در حالی است که بازارهای اول و سوم، کاهش حجم دادوستدها را در سالی که سپری شد تجربه کردند. همچنین ارزش معاملات در بازارهای پایه، ابزارهای نوین مالی و سوم افزایش یافت و سایر بازارها با کاهش این متغیر معاملاتی روبه‌رو شدند. این گزارش می‌افزاید: سال 96 در بازار اول تعداد 11 هزار و 27میلیون برگه سهم به ارزش 22هزار و 114 میلیارد ریال خرید و فروش شد که این میزان دادوستد 12درصد از حجم و 4درصد از ارزش کل معاملات را به خود اختصاص می‌داد. در بازار دوم نیز شاهد تغییر مالکیت 34 هزار و 151 میلیون سهم به ارزش 91هزار و 887 میلیارد ریال بودیم که 38 درصد از حجم و 15درصد از ارزش کل معاملات را دربرمی‌گرفت. همچنین بیشترین سهم از حجم و ارزش کل معاملات در این مدت به ترتیب به بازارهای پایه و ابزارهای نوین مالی اختصاص یافت به‌طوری که 43 درصد از حجم و 69 درصد از ارزش کل معاملات در اختیار این دو بازار قرار گرفت. در همین حال بازارهای مشتقه و SME کمترین سهم از حجم و ارزش کل معاملات را به نام خود ثبت کردند.
بر پایه این گزارش، در سالی که سپری شد بازار ابزارهای نوین مالی بیشترین رشد ارزش بازار یعنی به میزان 118درصد را نسبت به سال 95 تجربه کرد. پس از آن به ترتیب بازارهای SME، پایه، دوم و اول در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند و تا سطح حداکثر 30 درصد با رشد ارزش بازاری روبه‌رو شدند. در حال حاضر بازار دوم بیشترین سهم ارزش بازار از کل ارزش بازار فرابورس ایران را به میزان 37 درصد در اختیار گرفته و پس از آن بازارهای ابزارهای نوین مالی، پایه، اول و SME قرار دارند.
در صنایع چه گذشت
سال 96 ارزش معاملات خرد بازار سهام در مجموع صنایع فرابورسی به رقم 279هزار و 511میلیارد ریال رسید که از این میزان سه گروه فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و انبوه‌سازی بیشترین سهم از ارزش کل معاملات را به ترتیب به میزان 16، 10 و 7 درصد در اختیار گرفتند. همچنین طی این سال سود تقسیمی در مجموع صنایع فرابورسی در مقایسه با سال 95 به میزان 9درصد رشد کرد که گروه «محصولات غذایی جز قند و شکر» بیشترین و گروه «بیمه و صندوق بازنشستگی جز تامین اجتماعی» کمترین میزان درصد رشد سود تقسیمی را به ترتیب به میزان 658 و 2 درصد تجربه کردند. این در حالی است که در حال حاضر پنج صنعت شامل فلزات اساسی، خودرو و ساخت قطعات، قند و شکر، رایانه و سایر محصولات کانی غیرفلزی دارای بیشترین میزان P بر E در میان صنایع فرابورسی هستند.
رشد 45درصدی
در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس هم در سال گذشته تعداد 2 هزار و 678 میلیون ورقه به ارزش 410 هزار و 162 میلیارد ریال دست به دست شد که مجموع معاملات سه ابزار صکوک، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اوراق تسهیلات مسکن بود. این ارقام در مقایسه با سال 95 از رشد
47 درصدی حجم و 45 درصدی ارزش معاملات در این بازار حکایت دارد. اوراق صکوکی نیز که در این بازار معامله شد شامل اسناد خزانه اسلامی، اوراق اجاره، رهنی، مشارکت، مرابحه، گواهی سپرده و منفعت است که در خصوص اسناد خزانه رشد 48 درصدی ارزش معاملات، اوراق اجاره رشد 2 درصدی و اوراق مرابحه افزایش 132 درصدی ارزش دادوستدها رقم خورد. همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری شامل قابل معامله و جسورانه و اوراق تسهیلات مسکن به ترتیب افزایش 52، 132 و 24درصدی ارزش معاملات را تجربه کردند.
پذیره‌نویسی‌های 96
بر پایه این گزارش در سال 96 مجموع پذیره‌نویسی‌های انجام شده در فرابورس ایران به رقم یک‌هزار و 260 میلیون ورقه به ارزش 131 هزار و 808 میلیارد ریال رسید که شامل پذیره‌نویسی سهام در دست انتشار دو شرکت سهامی عام در شرف تاسیس شامل گروه توسعه هنر ایران و گروه اقتصادی کرمان خودرو، 13 اوراق اعم از اوراق مرابحه، مشارکت، منفعت، اجاره و... و یک صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه است.
شرکت‌های جدید
همچنین در این مدت هشت شرکت مبین وان کیش، هتل پارسیان کوثر اصفهان، تولید و صادرات ریشمک، لیزینگ ایران و شرق، آسیا سیر ارس، شیر پگاه آذربایجان شرقی، شیر و گوشت زاگرس شهرکرد و گروه کارخانجات صنعتی تبرک شرکت‌هایی هستند که به روش ثبت سفارش بخشی از سهام آنها در بازار دوم فرابورس عرضه اولیه شدند. همچنین در آخرین روز کاری فرابورس در سال قبل، 10درصد از سهام ماداکتو استیل کرد در تابلو رشد بازار SME عرضه اولیه شد و تنها گشایش نماد سال 96 فرابورس نیز مربوط به شرکت سرمایه‌گذاری مس سرچشمه بود که اواخر خردادماه رقم خورد.
در مجموع فرابورس ایران توانست رقم 306 هزار و 665 میلیارد ریال تامین مالی را از چهار طریق عرضه اولیه، اسناد خزانه اسلامی، پذیره‌نویسی و افزایش سرمایه شرکت‌ها برای بنگاه‌های اقتصادی، دولت و سایر ذی‌نفعان به ارمغان آورد که نسبت به سال 95 از رشد 87 درصدی این رقم حکایت داشت.
تامین مالی نوآوری
همچنین در حوزه فعالیت‌های مربوط به تامین مالی نوآوری که در فرابورس ایران متمرکز شده است، لیست عرضه‌های بازار دارایی فکری فرابورس تا پایان سال 96 به تعداد 251 اختراع، طرح صنعتی و علامت تجاری رسید و در این سال دو اختراع، یک طرح صنعتی و یک علامت تجاری به ارزش مجموع 20 میلیارد و 350 میلیون ریال از طریق این بازار معامله شد. در کنار رشد و توسعه بازارها و ابزارهای معاملاتی فرابورس در سال 96، راه‌اندازی سامانه مذاکره ادغام و تملیک با هدف اطلاع‌رسانی عمومی پیرامون شرکت‌هایی که در لیست واگذاری هستند و نیز افتتاح بازار ابزارهای مشتقه و راه‌اندازی تابلو اختیار معامله از دیگر عناوین عملکردی این رکن بازار سرمایه طی این سال به شمار می‌روند.
