گروه بورس
سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی ایران به‌دلیل عدم ثبات در متغیرهای اقتصادی و سیاسی ریسک‌هایی را برای شخص سرمایهگذار به همراه خواهد داشت. در این بین، افرادی که با نگاه بلندمدت و با توجه به تغییرات و پتانسیل‌های بنیادی در اقتصاد کشور اقدام به سرمایه‌گذاری با یک چشم‌انداز مناسب می‌کنند، به‌طور قطع برندگان اصلی بازار خواهند بود. اما در این بین و در حوزه سرمایه‌گذاری هستند افرادی که با نگاه سفته‌بازانه وارد بازارهای مالی می‌شوند و با کسب بازدهی هر چند ناچیز سریعا تصمیم به خروج از روند معاملاتی می‌گیرند که این اقدام در جای خود می‌تواند منجر به بی‌نظمی در بازار هدف شود. این دست از افراد برای سرمایه‌گذاری هیچ استراتژی مشخصی ندارند و معمولا در هر بازاری که مقداری با اقبال روبهرو شود، حاضر می‌شوند. این در حالی است که باتوجه به آمار‌‌های موجود، سرمایه‌گذاری در بورس کشور با درنظر گرفتن یک دوره زمانی نسبتا بلندمدت بازدهی بسیار بالاتر به همراه ریسک کمتر برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان خواهد آورد. در همین رابطه مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن عنوان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در یک بازه 5ساله، تنها بازار سهام و سپرده‌گذاری در بانک توانسته است از نرخ تورم بازدهی بیشتری کسب کند. درحالی که بازارهای ارز، سکه و مسکن در این مدت بازدهی کمتری از نرخ تورم داشته‌اند و این بدین معناست که در عمل سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها موجب کاهش ارزش واقعی مبالغ سرمایه‌گذاری شده است. مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن
با اشاره به مطالب فوق گفت: به‌طور کلی هدف از سرمایه‌گذاری به تعویق انداختن مطلوبیت امروز به‌منظور کسب مطلوبیت بیشتر در آینده است. بنابراین هر سرمایه‌گذاری در ابتدا باید مبلغ سرمایه‌گذاری شده را حفظ کند و بتواند بر تورم که عامل کاهنده ارزش واقعی پول است، غلبه داشته باشد. محمد ثریانژاد افزود: برای سرمایه‌گذاری در یک بازار (نظیر مسکن، ارز، سکه یا بازار سهام) باید عوامل مختلفی را درنظر گرفت که مهم‌ترین آنها ریسک و بازده است. وی ابتدا با اشاره به بازار ارز، ریسک این بازار را ناشی از اقدامات سیاسی و کنش‌ها و واکنش‌های ناشی از آن دانست و گفت: از زمان آغاز مذاکرات بر سر برنامه هسته‌یی، بین ایران و گروه 1+5، با هر خبر خوب یا بدی، بازار ارز به آن واکنش نشان داده است.
ریسک‌های سرمایه‌گذاری
این کارشناس بازار سرمایه افزود: نوسانات بازار ارز در این سال‌ها همراه با فراز و فرودهای مختلفی بوده و نرخ ارز در ایران از عوامل مختلفی متاثر شده است. برای نمونه در زمان تعطیلات سال نو میلادی به‌دلیل افزایش سفرهای خارجی، نرخ ارز افزایش یافته و در انتهای سال از بهمن‌ماه نرخ ارز در جهت نزول ادامه مسیر داده است. ثریانژاد با بیان اینکه عدم شفافیت در این بازار و وجود اختلاف زیاد بین قیمت خرید و فروش یک ارز، یکی دیگر از ریسک‌های سرمایه‌گذاری در این بازار است، اظهار داشت: تجربه سالیان گذشته به وضوح نشان می‌دهد که فعالیت افراد عادی در بازار ارز به‌دلیل ماهیت این بازار، با زیان همراه بوده و سرمایه‌گذاران عادی همیشه مغلوب افراد حرفه‌یی فعال در این بازار شده‌اند.
سکه متاثر از 2 نرخ
مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن، بازار سکه در ایران را متاثر از دو متغیر نرخ جهانی طلا و نرخ ارز دانست و گفت: نوسان این بازار به‌دلیل نوسان زیاد متغیرهای تاثیرگذار بر سکه در ایران، زیاد است و این عامل، ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار را بالا می‌برد. به گزارش سنا، ثریانژاد با بیان اینکه بازار سکه نیز همانند بازار ارز، با ریسک بیشتری همراه است، خاطرنشان کرد: نرخ جهانی طلا به عوامل زیادی وابستگی دارد و به‌طور کلی می‌توان گفت که از طلا به‌عنوان مکانی امن برای سرمایه‌گذاری یاد می‌شود و به اوضاع و احوال جهانی بسیار وابسته است. این بازار نیز برای سرمایه‌گذاری افراد عادی و به‌خصوص در کوتاه‌مدت به‌دلیل ریسک‌های آن مناسب نیست.
رکود مسکن
وی سپس با اشاره به برخی محدودیت‌ها در بازارهایی همچون مسکن گفت: برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن احتیاج به مبلغ سرمایه‌گذاری زیاد خواهد بود و در بین تمام گزینه‌های سرمایه‌گذاری این بازار دارای ریسک نقد شوندگی بیشتر است. ثریانژاد توضیح داد: طی چند سال گذشته بازار مسکن در حالت رکود بوده و سرمایه‌گذاری در این بازار بازدهی مناسبی ایجاد نکرده است. وی ادامه داد: یکی دیگر از ریسک‌هایی که آینده رشد قیمت و ایجاد بازدهی را در آن تهدید می‌کند، برابری تعداد افراد نیازمند به مسکن (متقاضی واقعی جهت مصرف و نه سرمایه‌گذاری) با تعداد واحدهای خالی (سمت عرضه) طی سال‌های آتی است. این امر می‌تواند رشد به یک‌باره‌یی را که در سال‌های گذشته در بخش مسکن وجود داشته، منتفی کند.
بازار سهام و سپرده‌گذاری در بانک
به گفته مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن، شاخص بورس نیز با تمام فراز و فرودهایی که از سال 1392 تا 1396 داشته، تاثیر کاملی از نرخ ارز، نرخ بهره و تورم و... پذیرفته است. ثریانژاد سپس به بررسی بازده هر یک از بازارها و توانایی آنها در حفظ ارزش پول سرمایه‌گذاران پرداخت و گفت: تغییرات هر یک از بازارها و تورم، در بازه زمانی 5ساله (ابتدای 1392 تا انتهای دی‌ماه 1396)، بازه 3ساله (ابتدای سال 1394 تا پایان دی 1396) و بازه یک‌ساله (ابتدای 1396 تا پایان دی‌ماه 1396) نشان می‌دهد که در بازه 5 ساله، تنها بازار سهام و سپرده‌گذاری در بانک موفق شده‌اند که از نرخ تورم بازدهی بیشتری کسب کنند. وی افزود: این در حالی است که در این مدت، بازارهای ارز، سکه و مسکن بازدهی کمتری از نرخ تورم داشته‌اند و این بدین معناست که سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها در عمل موجب کاهش ارزش واقعی مبالغ سرمایه‌گذاری شده است. به گفته ثریانژاد، در بازه 5 ساله باتوجه به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در هر یک از بازارها، سرمایه‌گذاری در بانک با بازدهی 132درصد گزینه مناسبی بوده است؛ درحالی که براساس عدد بازدهی، بازار سهام با رشد 160درصد بی‌رقیب بوده است.
اوضاع نابسامان بانک
وی در عین حال افزود: نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که در حال حاضر وضعیت بانک‌های کشور اصلا مناسب نیست و به خاطر مسائل سالیان قبل، عملا ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار بسیار افزایش یافته است. همچنین نرخ سودهای بانکی مدتی است که به دستور بانک مرکزی کاهش یافته و انتظار کسب سود همچون دوره 5 ساله بعید است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری
ثریانژاد تصریح کرد: در هر یک از دوره‌های زمانی 5ساله، 3ساله و یک‌ساله، بازار سهام بیشترین بازدهی را کسب کرده است. در این خصوص می‌توان به ریسک این بازار اشاره کرد ولی باوجود گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در این بازار (صندوق‌های سرمایه‌گذاری) عملا به میزان قابل‌ملاحظه‌یی ریسک‌های این بازار برای افراد عادی کاهش یافته و حتی می‌توان گفت در بین بازارهای مختلف یکی از کم‌ریسک‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است.
تنوع بخشی
مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن توضیح داد: یکی از مواردی که هر سرمایه‌گذاری به تجربه آن را کسب می‌کند، مفهوم تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری است. به نحوی که یک ضرب‌المثل معروف و آشنا بین افراد سرمایهگذار وجود دارد و آن قرار ندادن تمام تخم‌مرغ‌ها در یک سبد است. در علم مالی به‌وفور این مساله مورد بحث قرار گرفته و ثابت شده است که با سرمایه‌گذاری در گزینه‌های مختلف می‌توان بدون کاهش بازدهی، ریسک را به میزان قابل‌ملاحظه‌یی کم کرد. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، اگر یک شخص صرفا تمام سرمایه خود را از ابتدای سال 92 در سکه سرمایه‌گذاری کرده باشد، در بهترین حالت در انتهای سال 96 موفق به کسب بازدهی 12درصد شده است. ثریانژاد خاطرنشان کرد: همین یک مثال به تنهایی گویای ریسک زیاد سرمایه‌گذاری در یک بازار خاص است. لذا می‌توان با سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف با حفظ سطح بازدهی مورد انتظار، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد.
ریسک جهانی
وی با اشاره به گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری گفت: هر سرمایهگذار در هر زمان با گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری روبهرو است. برای مثال در ایران یک شخص می‌تواند دلار خریداری کند یا با خرید سکه طلا خود را در معرض ریسک تغییر قیمت دلار و اونس جهانی قرار دهد. اما باتوجه به اینکه بازار سهام از تورم، نرخ ارز، قیمت‌های جهانی کالاها و شرایط اقتصادی متاثر می‌شود، می‌توان با سرمایه‌گذاری در بورس و کسب بازدهی بیشتر در بازارهای مختلف، همزمان از مولفه‌های دیگر نیز منتفع شد. این کارشناس بازار سرمایه با ذکر یک مثال برای روشن‌تر شدن موضوع اظهار داشت: یک شخص سرمایهگذار که انتظار دارد با بالا رفتن نرخ ارز سود کسب کند، 3 گزینه سرمایه‌گذاری خرید نرخ ارز، خرید سکه و سرمایه‌گذاری در بازار سهام را دارد. باتوجه به اینکه تقریبا نصف بازار سهام از نرخ دلار متاثر می‌شود، می‌توان با سرمایه‌گذاری در سهام مناسب بازدهی بیشتری از بالا رفتن نرخ ارز را کسب کرد، درحالی که این بازار بسیاری از ریسک‌های سرمایه‌گذاری در 2 بازار دیگر را ندارد. ثریانژاد تاکید کرد: البته سرمایه‌گذاری در بازار سهام به‌صورت مستقیم فرآیندی است که مستلزم صرف تلاش و وقت زیادی است. ولی می‌توان با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری این امر را به مدیران حرفه‌یی سرمایه‌گذاری سپرد و همزمان از مزایای سرمایه‌گذاری در بازار سهام و تنوع‌بخشی استفاده کرد.
