یکی از مهم‌ترین ابزارها برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز، قراردادهای آتی و اختیار معامله ارز است. در این زمینه بورس تهران مطالعاتی برای راه‌اندازی معاملات این ابزارها انجام داد و دستورالعمل معاملاتی لازم برای ابزار مذکور را تهیه و به سازمان ارسال کرد. حسن قالیباف‌اصل مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران، با اشاره به مطالب فوق عنوان کرد: راه‌اندازی معاملات قراردادهای آتی ارز منوط به موافقت بانک مرکزی و مجوز سازمان بورس است که در این صورت امکان راه‌اندازی معاملات ابزار مذکور در بورس تهران فراهم خواهد شد. مدیرعامل شرکت بورس تهران درخصوص جایگاه بین‌المللی اقتصاد کشور گفت: ایران از منابع طبیعی و نیروی انسانی فراوان و ارزشمندی برخوردار است و توسعه ادواری این منابع با وجود چالش‌ها، جایگاه قابل‌توجهی به اقتصاد ایران از حیث اندازه و پتانسیل‌ها بخشیده است. با این حال، حفظ این جایگاه و توسعه آن نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم و ورود منابع خارجی به کشور خواهد بود. وی ادامه داد: معمولا بورس‌های اوراق بهادار میزبان سرمایه‌گذاری خارجی غیرمستقیم (FPI) هستند. این میزان سرمایه‌گذاری پس از برجام و به لطف تعاملات بین‌المللی رشد قابل‌توجهی نسبت به ادوار پیش از آن داشته است. با این حال، حجم آن نسبت به اندازه بازار سرمایه بسیار ناچیز و حدود نیم‌درصد کل گردش معاملات است. ازجمله دلایل این نقیصه می‌توان به دشواری‌های نقل و انتقال پول به داخل و خارج از ایران، عدم حضور نمایندگان بانک‌های خارجی در کشور و فقدان نهادهای واسط بین‌المللی برای تکمیل فرآیند سرمایه‌گذاری و همچنین متصل نبودن بازار سرمایه ایران به بازارهای جهانی اشاره کرد.
ضرورت رفع موانع بانکی
قالیباف‌اصل راهکارهای ارتقای جایگاه ایران در حوزه جذب سرمایه‌گذاری خارجی را برشمرد و گفت: رفع موانع بانکی، شامل کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، اصلاح ساختارها و مقررات، بهره‌گیری از استانداردهای حسابداری و گزارشگری بین‌المللی رتبه‌بندی معتبر و در یک کلام حرکت در مسیری قابل درک و قابل اطمینان از سوی سرمایه‌گذاران خارجی ازجمله اقدامات ضروری است تا سرمایه‌گذاران با تردید کمتر و اعتماد بیشتر وارد بازار ایران شوند.
ورود به حوزه بین‌المللی
وی ادامه داد: یکی از اهداف بورس تهران در سال 1396 ورود به حوزه بین‌المللی بود. بر این اساس، مذاکرات با بورس‌های مختلفی آغاز شد. البته تا به امروز جدی‌ترین همکاری و مذاکره با بورس استانبول بوده است. بورس استانبول باتوجه به بیش از 60درصد سرمایه‌گذاری خارجی، اتصال به سیستم‌های معاملات جهانی، دارا بودن رتبه هشتمین بازار بدهی در دنیا و البته نزدیکی سیاسی و فرهنگی می‌تواند مقصد مناسبی برای نخستین فعالیت‌های بین‌المللی بورس تهران باشد.
قالیباف‌اصل با بیان اینکه مذاکرات درخصوص سایر بورس‌ها نیز همچنان ادامه خواهد داشت به سنا، گفت: همان‌طور که می‌دانید یک‌سری از نهادهای مالی و شرکت‌های بورسی نیز راسا مذاکراتی را با بورس لندن و استانبول و سایر بورس‌ها پیش برده‌اند که خود این موضوع در کنار مذاکرات بورس، پیشرفت‌های خوبی را در زمینه شناخت طرفین و نیز اقدامات مشترک رقم زده است.
عرضه متقابل سهام
وی افزود: در 2 سال گذشته و باتوجه به گشایش‌های ایجاد شده در روابط بین‌المللی ایران و باتوجه به مناسبات و تشابه نسبی بین بازارهای سرمایه ایران و ترکیه، تفاهمنامه امضا شده با بورس استانبول با جدیت بیشتری پیگیری شده است تا امکان عرضه متقابل سهام یا عرضه اوراق بهادار دیگری فراهم آید.
به گفته مدیرعامل شرکت بورس تهران، این پروژه که همکاری برخی دیگر از نهادها و ارکان بازار سرمایه کشور ازجمله سپرده‌گذاری مرکزی را می‌طلبد، در حال پیگیری است تا امکان اولیه عرضه متقابل سهام شرکت‌های ایرانی در بازارهای خارج از کشور فراهم شود. باتوجه به گردش بیش از 50درصد معاملات بورس استانبول توسط سرمایه‌گذاران خارجی، به نظر می‌رسد انتخاب این بازار به‌عنوان نخستین مقصد برای شرکت‌های ایرانی می‌تواند علاوه بر گشایش این مسیر، سبب آشنایی بیشتر سرمایه‌گذاران خارجی با شرکت‌های ایرانی شود.
تفاوت با قوانین جاری دنیا
قالیباف‌اصل در پاسخ به این سوال که طرح پذیرش متقابل سهام شرکت‌های ایران در بورس‌های خارجی به کجا رسیده است؟ گفت: مذاکرات با بورس استانبول تا سطح جزئیات و مطالب فنی پیش رفته و با سایر بورس‌ها در سطح مذاکرات اولیه است اما برخی قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران به‌ویژه درخصوص افزایش سرمایه و تقسیم سود و الزام قوانین حاکمیت شرکتی با قوانین جاری دنیا دارای تفاوت است و این موضوعات مذاکرات را پیچیده‌تر کرده اما با مذاکرات انجام شده، توافقاتی در این حوزه‌ها با بورس استانبول حاصل شد که با نهایی شدن این توافقات نخستین پذیرش دوگانه به‌صورت عملی آغاز می‌شود.
