گروه بورس
در هفته گذشته رویدادها و اظهارنظرهای مهمی پیرامون بورس کالای ایران صورت گرفت که امکان مبادلات بین بورسی ایران و هند، پذیرش گندله و کنسانتره سنگ آهن در بورس کالا، رفع دغدغه تامین مسکن مردم با رونق معاملات مسکن متری در بورس کالا، اجرای بزرگ‌ترین تامین مالی حوزه پلی استایرن در بورس کالا و نیاز بخش کشاورزی به شفافیت اطلاعاتی بورس کالااز مهم‌ترین آنها بود. بر این اساس همکاری ایران و هند در بخش انرژی با سفر رییس‌جمهوری اسلامی ایران به دهلی وارد فصلی جدید می‌شود که می‌تواند جایگاه کشورمان را در بازار انرژی شبه قاره هند بیش از پیش تقویت کند. به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، هند از بزرگ‌ترین بازارهای محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی ایران از جمله قیر است و با توجه به توافقات صورت گرفته با هند برای صادرات قیر از طریق بورس‌های کالایی دو کشور، می‌توان با عرضه این ماده نفتی از طریق بورس‌های کالا، علاوه بر توسعه مبادلات، کیفیت و قیمت این محصول را مدیریت کرد. حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران از توافق با هند برای صادرات قیر از طریق بورس کالا خبر داده و گفته بود: در صورت عرضه این ماده نفتی از طریق بورس کالا می‌توان کیفیت و قیمت آن را مدیریت کرد. به گفته وی، اکنون قیر صادراتی ایران به هند نه قیمت و نه کیفیت مناسبی دارد و کیفیت آن در برخی موارد بسیار پایین است. بر اساس این طرح، قیر ایران از طریق پروتکلی که بین دو بورس نهایی می‌شود، فروخته خواهد شد. بدین‌ترتیب کسی که بخواهد قیر بخرد می‌تواند در بورس هند به‌طور مستقیم تابلو بورس کالای ایران را ببیند و از همانجا به خرید اقدام کند.
پذیرش محصولات تازه
افزون بر این در هفته گذشته هیات پذیرش بورس کالای ایران برای نخستین‌بار گندله و کنسانتره سنگ‌آهن شرکت صنعتی و معدنی گل گهر را برای عرضه در رینگ داخلی بازار اصلی این بورس پذیرش کرد تا عرضه و کشف قیمت سنگ‌آهن براساس مکانیسم عرضه و تقاضا یک قدم به اجرا نزدیک‌تر شود. مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی گل گهر در این خصوص گفت: با پذیرش گندله و کنسانتره سنگ‌آهن شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر برای عرضه در تالار داخلی بورس کالا، این دو محصول به زودی در بورس کالا عرضه می‌شوند. ناصر تقی‌زاده در خصوص مزایای عرضه سنگ آهن و سایر محصولات این حوزه در بورس کالا اظهار کرد: کشف قیمت شفاف و واقعی و شفاف‌سازی در روند معاملات سنگ آهن از طریق نظام عرضه و تقاضا مهم‌ترین مزیت ورود به بورس کالاست. ضمن اینکه از این طریق امکان تامین مالی بهتر و کم هزینه‌تر نیز برای مجتمع‌های معدنی وجود دارد.
ساماندهی بازار سنگ‌آهن
در سویی دیگر رییس انجمن سنگ آهن ایران گفت: نحوه پرداخت پول از طرف فولادی‌ها به معادن سنگ‌آهن، قیمت‌گذاری منصفانه و جنجال عوارض صادراتی از جمله مشکلات اساسی معادن سنگ آهن است که به نظر می‌رسد با ورود این محصول استراتژیک به بورس کالا، همگی آنها قابل ساماندهی باشند. مهرداد اکبریان اظهار کرد: از نظر ما بورس کالا یک راه‌حل شفاف و روشن برای کشف قیمت است و گذشته از مناسبات کمی و کیفی و مناسبات فولادی‌ها با سنگ آهنی‌ها این امکان وجود دارد که یکی از مهم‌ترین مسائل جاری میان معادن و فولادی‌ها یعنی قیمت‌گذاری در یک شرایط نظام‌مند حل شود. رییس انجمن سنگ آهن ایران با بیان اینکه بهترین جا برای تعیین قیمت صحیح سنگ‌آهن همان بورس کالاست، گفت: پیوستن به بورس کالا با وجود استقبالی که این مجموعه برای ورود سنگ‌آهنی‌ها داشته است با محدودیت‌هایی نیز همراه بوده که از جمله آنها این است که بورس کالا پذیرای شرکت‌های بزرگ با تضامین مالی بزرگ بوده در صورتی که به لحاظ تعدادی، اکثریت معادن سنگ‌آهن ایران را معادن کوچک و متوسط تشکیل می‌دهند. وی افزود: ما پیشنهاد دادیم همان‌طور که رینگ‌های مختلف بورس کالا مشغول فعالیت هستند، تالار فرعی نیز برای این دسته از معادن تشکیل شود تا بتواند با پذیرش معادن کوچک و متوسط با آنها رفتارهای موردی و موقتی داشته باشد تا اگر یک معدن کوچک خواست محموله‌های کوچک مثلا ۳۰ هزار تنی به بازار عرضه کند بتواند این کار را با وثیقه‌های کوچک‌تر نیز به انجام برساند.
رفع دغدغه تامین مسکن مردم
علاوه بر این رییس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران اظهار کرد: طرح فروش مسکن متری در حالی از مدت‌ها قبل مطرح بود که اجرای آن در صورت تداوم می‌تواند در ایجاد ثبات و آرامش در بازار مسکن موثر واقع شود. مصطفی قلی‌خسروی گفت: در بورس فروش هر پروژه‌یی می‌تواند به خریداران مسکن تعریف شود و فرد برمبنای میزان سرمایه و مکان موردنظر خود جهت تهیه مسکن می‌تواند اقدام به خرید به صورت متری ملک کند. وی با بیان اینکه اجرای این طرح در قالب قراردادهای سلف و پیش‌خرید نقدی با قیمت معین خواهد بود، از لزوم ایجاد آمادگی در دفترخانه‌ها برای عرضه مسکن متری در بورس کالا سخن گفت و تاکید کرد: عرضه مسکن در بورس با توجه به اینکه عرضه و تقاضای واقعی در آن حاکم است، در کاهش نوسانات کاذب و شکل‌گیری حباب قیمتی در بازار مسکن موثر است. البته در این رابطه رعایت اصول حقوقی بسیار حائز اهمیت است و باید قراردادهای دو طرف برای آن تعریف شود.
تسهیلات ویژه
همچنین مدیرعامل بانک توسعه صادرات گفت: بانک توسعه صادرات برای مشتریان خود که محصولاتشان را در بورس کالا عرضه می‌کنند، تسهیلات ویژه‌یی را در نظر گرفته است. علی صالح آبادی تصریح کرد: این بانک در راستای تحقق برنامه‌های توسعه‌یی کلان کشور و سیاست‌های کلی بانکداری تنها به واسطه‌گری می‌پردازد و به همین دلیل نماد‌های بورسی خود را واگذار کرده است. البته همچنان در بورس کالا که تناقضی با سیاست‌های مذکور ندارد، فعالیت‌های خود را دنبال می‌کند. وی تشریح کرد: بورس کالا ایران در صادرات محصولات با کیفیت و شفاف نقش بسزایی دارد، از این‌رو برای سهولت خدمات‌دهی این بانک و همچنین خدمات‌گیری مشتریان، شعبه‌یی در بورس ایجاد کرده‌ایم تا متقاضیان در نقل و انتقالات حواله‌های خود دچار مشکل و اتلاف وقت نشوند. علاوه بر حضور شعبه فعال، این بانک تسهیلات ویژه‌یی با شرایط استثنایی برای مشتریانی که محصولات خود را در بورس کالا عرضه می‌کنند در نظر گرفته است.
بزرگ‌ترین تامین مالی
افزون بر این مدیرعامل تامین سرمایه تمدن از انتشار اوراق سلف موازی استاندارد پلی‌استایرن انبساطی نسوز شرکت توسعه صنایع پتروشیمی پلی استایرن انتخاب به حجم ۱۰۰۰میلیارد ریال در بورس کالای ایران خبر داد. محمودرضا خواجه‌نصیری درباره مشخصات این اوراق گفت: در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و برای تامین مالی شرکت توسعه صنایع پتروشیمی پلی استایرن انتخاب، سلف موازی استاندارد پلی‌استایرن انبساطی نسوز در بورس کالای ایران عرضه خواهد شد. وی با اشاره به اینکه قیمت پایه به عنوان مبنای محاسبات قیمت اعمال در اختیار فروش تبعی، قیمت اعمال اختیار خرید تبعی و همچنین قیمت خرید بازارگردان در معاملات ثانویه قرار خواهد گرفت، گفت: قیمت اعمال در اختیار خرید تبعی قیمت دارایی پایه اوراق در عرضه اولیه به علاوه سود معادل ۱۸ درصد سالانه و قیمت اعمال در اختیار فروش تبعی به قیمت دارایی پایه اوراق در عرضه اولیه به علاوه سود معادل 17.5درصد سالانه است.
شفافیت اطلاعاتی؛ نیاز بخش کشاورزی
در سویی دیگر حسن لطفی نماینده رزن در مجلس گفت: برای آنکه بتوانیم عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا را تقویت کرده و از ثمرات این بازار استفاده کنیم، باید ارگان‌هایی که تاکنون در نقاط مختلف کشور با کشاورزان در ارتباط بوده‌اند با همکاری بورس کالا، مزایای عرضه محصولات در بورس را به کشاورزان آموزش دهند. وی عنوان کرد: بورس کالا با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهادهای مرتبط باید نوعی در بازار محصولات کشاورزی ورود کند که دغدغه کشاورزان در این بازار برطرف شود و دیگر شاهد فروش محصولات کشاورزان به واسطه‌ها نباشیم. این نماینده مجلس گفت: با توجه به شفافیت سامانه‌های معاملات بورس کالا، اگر بتوانیم محصولات کشاورزی را به میزان گسترده در بورس عرضه کنیم می‌توانیم در بازه‌های زمانی مختلف با استفاده از آمارهای به دست آمده، برآوردی از میزان تولید، مصرف و نیاز به واردات را داشته باشیم.
ابزار شفافیت اقتصادی
همچنین سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: در کشور ما بیش از یک دهه از فعالیت بورس کالای ایران در زمینه عرضه محصولات مختلف می‌گذرد و این بورس با پشت سر گذاشتن موانع زیادی از جمله تبعات اقتصاد دولتی و قیمت‌گذاری‌های دستوری در سال‌های گذشته، توانسته توسعه قابل توجهی پیدا کند و حتی به بازوی دولت در تنظیم بازارها مبدل شود. محمد مهدی مفتح افزود: بورس کالا یکی از ابزارها برای رسیدن به شفافیت اقتصادی است و استفاده از این ابزار در دنیا تجربه شده و امروز نشان‌دهنده قدرت برخی اقتصادهای پیشرفته دنیاست. وی با بیان اینکه برای بهره‌برداری کامل از مزایای بورس کالا در اقتصاد باید زمینه را برای فعالیت این نهاد فراهم کنیم، گفت: در مواقعی با نبود برخی زیرساخت‌ها در اقتصاد و همچنین کمبودهایی در تولید مواجه می‌شویم و با وجود این موارد از بورس کالا برخی توقع‌های غیرمنطقی داریم. این در شرایطی است که باید با همفکری فعالان صنایع از جمله تولیدکننده و مصرف‌کننده و همچنین هماهنگی نهادهای مرتبط، زمینه تعادل عرضه و تقاضای محصولات در بستر بورس کالا فراهم کرد. مفتح با تا کید بر شفافیت عرضه محصولات در بورس کالا گفت: بورس کالا در سال‌های گذشته باعث شده تا رانت‌ها در زمینه تولید، عرضه و خرید محصولات منحصر به عده‌یی خاص بود، طبق روال گذشته رقم نخورد و امروز روند داد و ستد کالاها برای مسوولان شفاف شده است.
عرضه محصولات کشاورزی
علاوه بر این یک کارشناس بازار سرمایه گفت: عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا می‌تواند محلی برای عرضه و تقاضا باشد که این امر موجب شفافیت بازارهای کالایی می‌شود. علی عباسی به مزایای عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: کشاورزان به راحتی می‌توانند محصولات خود را در بورس کالای ایران عرضه کرده و با قیمت مشخص به فروش برسانند، چرا که ورود محصولات به بورس کالا می‌تواند تولید و اشتغال را به ارمغان آورد. وی در پاسخ به این پرسش که استفاده از نظام انبارداری و توسعه ابزار گواهی سپرده کالایی تا چه اندازه در مدیریت بازار محصولات کشاورزی موثر است، افزود: هم‌اکنون به‌دلیل وجود ساختارهای سنتی در بازار محصولات کشاورزی، نظام انبارداری نمی‌تواند خیلی سریع در این بخش جا بیفتد، از این رو در صورت اصلاح ساختارهای سنتی می‌توان انتظار داشت که نظام انبارداری در مدیریت بازار محصولات کشاورزی موثر واقع شود.
صادرات ۱۲۵هزار تنی
همچنین تالار صادراتی بورس کالای ایران در آخرن روز‌کاری شاهد معامله ۱۵هزار تن قیر، ۱۱۰ هزار تن سنگ آهن و ۲۰۰ تن عایق رطوبتی بود. این در حالی است که طی این روز و در تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز ۴هزارو ۸۰۰ تن مواد شیمیایی، ۲۶۴ تن قیر، ۴۶ تن اسلاک واکس سنگین و یک هزار و ۳۳۳ تن مواد پلیمری شد. این گزارش حاکی است، یک هزار و ۶۵۰ تن شمش آلومینیوم، یک هزار تن سیمان تیپ یک، ، ۱۴۰ تن سولفور مولیبدن، یک هزار و ۸ تن سبد میلگرد مخلوط، ۳۰ هزار تن تختال Cو ۵۰ دستگاه خودرو سراتو در تالار محصولات صنعتی و معدنی معامله شد. علاوه براین، ۴ هزار و ۸۰۰ تن گندم خوراکی، ۵۰ هزار تن شکر و ۴۶ هزار قطعه جوجه یک روزه در تالار محصولات کشاورزی معامله شد. همچنین ۴۹۱ تن ذرت دانه‌یی نیز در قالب طرح قیمت تضمینی در تالار محصولات کشاورزی به فروش رسید. بازار فرعی بورس کالای ایران نیز در این روز شاهد معامله ۱۰۰ تن گوشت منجمد بود.
۱۷هزار قرارداد آتی سکه
همچنین معامله‌گران بازار آتی سکه در هفته گذشته ۱۷هزار و ۹۲۷ قرارداد برای تحویل ماه‌های آینده به ارزش ۲ هزار و ۹۲۰میلیارد ریال منعقد کردند. در روز دوشنبه قرارداد آتی سکه طلا تحویل اسفند ماه امسال، ۵۸۱ قرارداد منعقد شد که قیمت تسویه سکه روی رقم یک میلیون و ۵۱۱ هزار تومان قرار گرفت. در سررسیدهای اردیبهشت و تیرماه سال آینده نیز به ترتیب ۱۲۵ و ۱۹۹ قرارداد به ثبت رسید که بهای سکه برای تحویل اردیبهشت ماه یک‌میلیون و ۵۳۳ هزار تومان و برای تحویل تیرماه سال آینده یک میلیون و ۵۶۳ هزار تومان بود. همچنین دو سررسید دورتر بازار که به‌طور معمول بیشترین حجم قراردادها به این دو سررسید اختصاص دارد، موعد تحویل شهریور و آبان ماه سال آینده هستند که روز گذشته در سررسید شهریور یک‌هزارو ۴۰۸ قرارداد و در سررسید آبان ۹۷ بالغ بر ۱۵ هزار و ۶۱۴ قرارداد بر تابلوی معاملات درج شد. بهای سکه در قرارداد تحویل شهریور سال آینده یک میلیون و ۵۹۹ هزار تومان معامله شد و در قرارداد آبان ماه سال ۹۷ نیز معامله‌گران شاهد ثبت سکه یک میلیون و ۶۳۷ هزار تومانی بر تابلوی معاملات بودند.
