گروه بورس
همایش تخصصی «مدیریت، تولید ملی و توسعه اشتغال» با حضور شاپور محمدی، محمدهاشم بت‌شکن و مسعود حجاریان در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. محمدی در این همایش تخصصی با اشاره به ارزش بازار سهام کشور گفت: امروز ارزش بازار سهام به ۳۹۰ هزار میلیارد تومان رسیده که البته این آمار بدون درنظر گرفتن معاملات فرابورس ایران و اوراق مشتقه بورس کالا است. وی در ادامه به انتشار اوراق بدهی در سال جاری اشاره کرد و گفت: امسال 40 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی قابل انتشار در بازار داشتیم که حاکی از رشد 27درصدی این بازار نسبت به سال گذشته دارد. محمدی خاطرنشان کرد: بازار بدهی در سال 93 با 5هزار میلیارد تومان کار خود را آغاز کرد و هم‌اکنون این بازار به 60 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 12برابری آن یک رشد خوب برای بازار به‌شمار می‌رود. سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بازار بدهی موضوع مهمی است، اظهار داشت: سال 95 اعتراضات به این بازار بدهی زیاد بود چون برخی معتقد بودند وجود اوراق بدهی، بازار سهام را تضعیف می‌کند درحالی که با این نگاه سلبی هیچ شرکت جدیدی هم نباید پذیرش شود که به گفته این دسته از کارشناسان بازار شاداب بماند که شخصا با این نگاه سلبی موافق نیستم.
نرخ تامین مالی عادلانه
وی با بیان اینکه با افکار و تصمیمات افراطی مخالف است، گفت: بدون شک باید انتشار این اوراق یا هر اوراق دیگر مدیریت شود اما نباید از ویژگی‌های زیاد بازار بدهی غافل بود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار بدهی تعیین نرخ تامین مالی عادلانه در بازار است. به گزارش سنا، دبیر شورای عالی بورس با اشاره به 10 میلیون کد سهامداری در بازار گفت: از 10میلیون کد سهامداری حداقل 20 هزار نفر به‌طور روزانه در بازار فعال هستند و به عبارتی شغل و محل کسب درآمدشان بازار سرمایه است. در ادامه این نشست محمدی به اهمیت ابزارهای نوین مالی اشاره کرد و گفت: پس از 49 سال فعالیت بازار سرمایه، سال گذشته برای نخستین‌بار معاملات آپشن روی سهام و سکه انجام گرفت که با وجود معاملات اندک آن، اما این اقدام عملیاتی شد.
تغییر عضویت در آیسکو
وی در ادامه به ابزارهای مالی اسلامی و جایگاه آن در نظام اقتصادی کشور پرداخت و گفت: راه‌های شرعی و حلال آن‌قدر داریم که توجیهی برای استفاده از راه‌های غیراسلامی نداریم. محمدی تصریح کرد: در صورتی که مشکل سیاسی خاصی رخ ندهد، سال آینده عضویت ما در آیسکو از حالت «ناظر» به «عادی» تغییر می‌یابد که این تحول بسیار در جذب سرمایه خارجی تاثیرگذار خواهد بود.
افزایش نظام تامین‌مالی
در ادامه این نشست مسعود حجاریان مدیرعامل انجمن حرفه‌یی صنعت بیمه، به اهمیت افزایش سرمایه شرکت‌ها در توسعه و رونق شرکت‌های بورسی اشاره کرد و گفت: اساس توسعه با افزایش سرمایه است بنابراین باید روی آمار حق تقدم و سهام جایزه کار شود. این استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه تمرکز حاکمیتی ما باید در حوزه‌هایی باشد که منجر به تحول اقتصادی شود، گفت: اگر هدف بهبود اقتصاد باشد، نقاط قوت را باید پیدا کرد که مهم‌ترین آن از مسیر افزایش سرمایه (حق تقدم، سهام جایزه) می‌گذرد. حجاریان در ادامه به بازار بدهی اشاره کرد و گفت: بازار بدهی و انتشار اوراق بدهی باید به سمت شرکت‌های عضو بورس هدایت شود تا بدین‌ترتیب نظام تامین مالی برای بنگاه‌های بورسی افزایش پیدا کند.
محل رونق اقتصاد
افزون بر این، محمد هاشم بت‌شکن مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بانکی گفت: بازار سرمایه بیش از نظام بانکی، منعطف و نوآور عمل می‌کند و ابزارهای جدید را نیز به خوبی به کار گرفته است؛ لذا این بازار محل اصلی رونق اقتصادی است.
لزوم تعدیل پیش‌بینی صندوق‌ها
در سویی دیگر، بهنام چاووشی رییس سابق اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس با تاکید بر ساختار شفاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری عنوان کرد: باتوجه به نرخ سود ۲۰درصدی بدون ریسک گواهی سپرده، به‌طور حتم باید صندوق‌ها پیش‌بینی بازدهی خود را برای ماه جدید تعدیل کنند. وی با بیان اینکه ساختار صندوق‌های سرمایه‌گذاری برمبنای شفافیت بنا شده، عنوان کرد: نباید از شفافیت فراری بود. باید بازار مالی که در اقتصاد ایران ایجاد شده و ابزارهایی همچون صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این بازار توسعه پیدا کرده را به فال نیک گرفت. رییس سابق اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس با اشاره به اقدام بانک مرکزی در تغییر رویه‌های سیاست‌گذاری در بازار پولی و مالی گفت: بانک مرکزی در ماه‌های گذشته با ابلاغ بخشنامه‌یی پیرامون کاهش نرخ سود بانکی، در حوزه فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز دخالت کرد که از لحاظ فنی و ساختاری اقدام درستی نیست. مردم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس آنچه به‌عنوان دارایی‌های آنها به‌شمار می‌رود، سرمایه‌گذاری می‌کنند. به گزارش فارس، رییس سابق اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس عنوان کرد: اگر ایراد یا منعی در حوزه بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، ناشی از گزینه‌هایی است که صندوق‌ها براساس قوانین و مقررات موجود در بازار پول و سرمایه اقدام به سرمایه‌گذاری روی آنها می‌کنند، بنابراین اینکه تا چه حد چارچوب‌های نظارتی در این حوزه‌ها رعایت می‌شود، ناشی از عملکرد نهادهای ناظر بازار پول و سرمایه است. به گفته وی، صندوق سرمایه‌گذاری در حالی به شفافیت در بازار مالی کمک می‌کند که اگر سود بیشتری به سرمایه‌گذار داده می‌شود، ناشی از ساختار صندوق سرمایه‌گذاری نیست و تنها دیده شدن سودهای غیرمتعارف را تسهیل می‌کند. چاووشی با بیان اینکه اگر بانک مرکزی سیاستی جدید را می‌خواهد اعمال کند باید در حوزه‌های بانکی و براساس افق بلندمدت صورت گیرد، اضافه کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری به لحاظ ماهیتی نباید به هیچ شخص حقیقی و حقوقی برای کسب بازده تضمین بدهد. هر روزی که شرایط در فضای سرمایه‌گذاری تغییر می‌یابد، شخص سرمایه‌گذار می‌تواند برای اینکه در کجا سرمایه‌گذاری کند، تصمیم‌گیری کند. بر این اساس صندوق سرمایه‌گذاری نیز نسبت به آنچه در چارچوب اساسنامه و امیدنامه خود نسبت به آنچه سرمایه‌گذاری می‌کند، نباید تعهدی به اشخاص دهد.
ریسک بازار پول و بازار سرمایه
وی ادامه داد: خروجی بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری از منابع آن حاصل می‌شود. بنابراین اگر قرار باشد حساب و کتاب و تعهدات صندوق‌های سرمایه‌گذاری از دارایی‌های آنها جدا شود، باید گفت ریسک بازار پول وارد بازار سرمایه شده است. این مقام مسوول با بیان اینکه مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید براساس گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری، دارایی‌های خود را مدیریت کنند، افزود: مدیر صندوق همواره به‌دنبال انتخاب بهترین گزینه‌ها برای کسب بیشترین بازدهی در هر شرایطی است. اگر شرایط به‌گونه‌یی باشد که مدیر صندوق می‌تواند روی دارایی‌های برخوردار از بازدهی 18 الی 20درصدی سرمایه‌گذاری کند، قدرمسلم روی این دارایی‌ها تمرکز خواهد کرد. بنابراین اگر صندوق سرمایه‌گذاری را متعهد به تحقق ارقامی مشخص برای بازدهی بدانیم، درصورتی‌که دارایی‌های آن نتواند تکافوی این تعهدات را بدهد، دچار خدشه در ساختار صندوق خواهیم شد. چاووشی در برابر پرسشی مبنی بر اینکه آیا باتوجه به تغییر رویه بانک مرکزی در تعیین نرخ سود اوراق گواهی سپرده منجر به تغییر پیش‌بینی نرخ بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌ویژه درآمد ثابت از ماه آینده خواهد شد، پاسخ داد: به‌طور حتم این موضوع در عمل می‌تواند اتفاق بیفتد و خواهد افتاد، منتها باید دانست ماجرای پیش‌بینی بازدهی نباید تفسیر به تضمین بازدهی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری شود. وی گفت: مدیر صندوق سرمایه‌گذاری به نیابت از سرمایه‌گذاران همواره به‌دنبال بهترین گزینه سرمایه‌گذاری است و این در حالی است که برای سرمایه‌گذاران کم‌ریسک بهترین پیشنهاد در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که همواره نرخ بازدهی آنها باید اندکی بالاتر از فرصت حداقلی نرخ اوراق گواهی سپرده بانکی باشد، زیرا صندوق‌های سرمایه‌گذاری سبدی از دارایی‌ها را تشکیل داده و مدیریت می‌کند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه ایجاد محدودیت برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری ازجمله ممانعت از سرمایه‌گذاری روی گزینه‌های برخوردار از بازدهی همچون اوراق گواهی سپرده بانکی می‌تواند از نتایج متفاوتی برخوردار شود، گفت: چنانچه صندوق‌های سرمایه‌گذاری نتوانند روی اوراق گواهی سپرده بانکی برخوردار از نرخ سود 20درصدی سرمایه‌گذاری کنند و به‌طور طبیعی از پیش‌بینی نرخ بازدهی بالاتری نسبت به این اوراق برخوردار شوند، طبیعی است که صاحبان سرمایه در صندوق‌ها باید به‌دنبال فرصت‌های دیگری برای سرمایه‌گذاری باشند.
بی‌اعتنایی به بازار
رییس سابق اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس با بیان اینکه سازمان بورس در زمینه پیش‌بینی نرخ بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌طور معمول دخالتی ندارد، عنوان کرد: اینکه تا حد صندوق‌های سرمایه‌گذاری به پیش‌بینی‌های خود دست یابند ازسوی نهاد ناظر بازار الزام‌آور نیست، بنابراین سازمان بورس وظیفه‌یی در قبال افزایش یا کاهش نرخ سود صندوق‌ها نخواهد داشت و تنها مدیران صندوق‌ها باید به‌دنبال نرخ بازده بالاتری برای مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری خود باشند. چاووشی با انتقاد از بخشنامه اخیر بانک مرکزی بدون توجه به مزیت‌های بازار سرمایه در جذب نقدینگی سرگردان و تاثیر‌ات غیرتورمی آن تصریح کرد: باوجود تمام آموزش آکادمیک و تئوریک مبنی بر لزوم تقویت تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی از طریق بازار سرمایه اما در واقعیت این اتفاق رخ نمی‌دهد. وی افزود: به‌جای تقویت و توسعه بازار سرمایه و سوق دادن اقتصاد به سمت شفافیت، اما همچنان اراده قوی برای گرایش پول به سمت مجاری غیرشفاف و بازار پول نهاده شده و بانک مرکزی در این زمینه‌ها همواره تک‌رو بوده است.
