گروه بورس
با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در آذر ماه سال 1384 و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی در سال 1388، زمینه طراحی ابزارهای جدید مالی در بازار سرمایه ایران فراهم شد. تنوع ابزارهای مالی اسلامی ازجمله اوراق اجاره، اوراق مرابحه، صکوک و... در بازار سرمایه کشور نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته است و به‌تاز‌گی این ابزار موردتوجه سایر کشور‌های دنیا نیز قرار گرفته‌اند.
در این بین، بورس ایران با اتخاذ رویکرد تازه درخصوص سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌تواند از طریق ابزارهای مالی اسلامی بستر لازم را برای حضور سایر کشور‌های دنیا در بازار سرمایه ایران فراهم کند. در این رابطه شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است که، ابزارهای مالی اسلامی به شفافیت بازار سرمایه و جذب سرمایه‌گذاری خارجی کمک می‌کنند و هر کشوری که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران است، می‌تواند از این ابزارها استفاده کند. وی بیان کرد: بازار سرمایه ایران برای همه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فرصت خوبی محسوب می‌شود و از ابزارهای متنوع نوین مالی بهره می‌برد.
دبیر شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه ابزارهای مالی اسلامی با کار ویژه کنترل ریسک برای همه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی موثر و مفید هستند، افزود: ابزارهای مالی اسلامی کمک می‌کنند کنترل ریسک بهتر انجام شود. در ابزارهای مالی اسلامی، منابع باید هم‌راستا با اهداف از قبل تعیین شده سرمایه‌گذاری شود و در نتیجه سرمایه‌گذاران می‌دانند منابع‌شان دقیقا کجا سرمایه‌گذاری شده و همین امر باعث می‌شود میزان ریسک، کاهش پیدا کند.
وی با بیان اینکه سازمان بورس و اوراق بهادار آماده همکاری با سرمایه‌گذاران خارجی است، به اهمیت عضویت ایران در آیسکو اشاره کرد و گفت: عضویت در آیسکو و به‌ویژه تغییر از عضو ناظر به عادی حاکی از آن است که می‌توانیم از حقوق سرمایه‌گذاران خارجی صیانت کنیم.
دبیر شورای عالی بورس در رابطه با افزایش تعامل با روسیه نیز در گفت‌وگو با راشا تودی، تصریح کرد: مهم‌ترین ثروت ایران و روسیه گاز و نفت است و این موضوع می‌تواند زمینه همکاری موثر دو کشور را در حوزه بورس انرژی رقم بزند.
سخنگوی سازمان بورس در ادامه تصریح کرد: می‌توان محصولات مشترکی در بورس‌های کالایی معامله و همچنین ابزارهای مالی را روی محصولات نفتی و گازی تعریف کرد. این فرصت برای هر دو کشور وجود دارد تا ثروت ملی خود را به‌درستی قیمت‌گذاری کنند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: این اقدامات علاوه بر منفعت دولت‌ها این فرصت را فراهم می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند در حوزه انرژی با استفاده از ابزارهای جدید سرمایه‌گذاری‌های خود را انجام دهند.
شاپور محمدی درباره اقدامات انجام شده برای ارتباط بیشتر بازار سرمایه ایران و روسیه گفت: با هدف تقویت روابط، مذاکراتی با نهاد ناظر بازار سرمایه کشور روسیه انجام شده و امیدواریم شاهد ارتباط بیشتر با آنها باشیم.
کاهش موانع سرمایه‌گذاری
در سویی دیگر، علی اسلامی‌بیدگلی رییس هیات‌مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی عنوان کرد: در شرایط فعلی که قرار است پیش‌بینی سود شرکت‌ها منتشر نشود، بنگاه‌ها موظفند داده‌های قابل تحلیل به سهامداران ارائه کنند.
وی درخصوص حذف پیش‌بینی سود از صورت‌های مالی بنگاه‌ها گفت: سازمان بورس در واحد مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی، بررسی‌های لازم را برای حذف پیش‌بینی سود انجام داده و در حال حاضر مطالعات تطبیقی و میدانی دقیقی برای اتخاذ و ابلاغ این دستورالعمل وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه کلیات این موضوع اقدام موثری برای بازار سرمایه است، گفت: بازار سرمایه ایران با بازارهای سرمایه بین‌المللی تفاوت‌هایی دارد که توجه به آنها برای افزایش اثربخشی و کارایی این دستورالعمل لازم است. وی به یکی از این تفاوت‌ها اشاره کرد و گفت: در بسیاری از بازارهای مالی دنیا سودهای تقسیمی شرکت‌ها در مقاطع سه ماهه است و شرکت‌ها در دوره‌های سه ماهه موظف هستند سودهای علی‌الحساب به سهامداران پرداخت کنند و در این شرایط ضرورتی به اعلام پیش‌بینی سود وجود ندارد.
اسلامی با اشاره به اینکه در بازار سرمایه ما سالی یک‌بار مجمع عمومی برگزار و سود پرداخت می‌شود، ادامه داد: در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران باید اطلاعات بلندمدت داشته باشند و با حذف پیش‌بینی سود داده‌های جانبی بیشتری دراختیار سرمایه‌گذار قرار بگیرد. به گزارش سنا، وی افزود: سازمان بورس برای افشای داده‌های جانبی بیشتر شرکت‌ها را موظف به افشای گزارش‌های تولید و فروش برای همه شرکت‌ها کرد. این موضوع تا حدودی کمبود فاصله گزارش‌های دوره‌یی را پوشش می‌دهد. این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: در بازارهای دنیا به‌دلیل الزام شرکت‌ها به پاسخگویی، مردم ابزارهای بیشتری برای دریافت اطلاعات دراختیار دارند اما در ایران تنها مرجع سنجش و انتشار گزارش‌ها سامانه کدال است. در شرایط فعلی که قرار است پیش‌بینی سود شرکت‌ها منتشر نشود، باید بنگاه‌ها موظف باشند داده‌های قابل تحلیل به سهامداران ارائه کنند. اسلامی با تاکید بر اینکه افراد غیرحرفه‌یی قابلیت پردازش داده‌های خام را ندارند، گفت: به‌طور کلی حذف EPS قدمی برای کاهش موانع است و با این نگاه اقدام شایسته‌یی برای کم‌کردن موانع در بازار سرمایه برداشته شده که باعث تسهیل معاملات می‌شود.
پیشگیری از هیجان‌های کاذب
اسلامی درباره اصلاح یا حذف حجم مبنا و دامنه نوسان در بازار سرمایه گفت: وجود این دو متغیر در بازار سرمایه ایران دلایل متعددی دارد که یکی از آنها پیشگیری از ایجاد هیجان‌های کاذب و دامن زدن به شایعات است که البته با حذف پیش‌بینی سود اصلاح حجم مبنا و دامنه نوسان نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. وی بزرگ‌ترین علت اعمال دامنه نوسان و حجم مبنا را کوچک بودن عمق بازار و نبود بازارگردان‌های واقعی دانست و گفت: برای حذف این دو متغیر باید همزمان در راستای تعمیق بازار سرمایه نیز اقداماتی انجام شود. همچنین بازارگردان‌های حرفه‌یی وارد بازار شوند تا از نوسان‌های غیرواقعی جلوگیری شود.
این کارشناس بازار سرمایه، توسعه ابزارهای مشتقه را یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار دانست و گفت: ابزار مشتقه یکی از پیش‌نیازهای لازم برای افزایش اثربخشی اجباری نبودن افشای اطلاعات بودجه‌یی است. به گفته علی اسلامی زمانی که ابزارهای مشتقه رونق بگیرد نهادهای حرفه‌یی‌تری شکل خواهد گرفت که قابلیت تحلیل و پردازش اطلاعات بیشتری دارند. زمانی که بازار دچار هیجان‌های غیرمنطقی شده و با سرعت صعودی یا نزولی می‌شود این ابزارها می‌توانند با مدیریت صحیح، هیجان‌های بازار را کاهش بدهند. این موضوع از دیگر ضرورت‌های حذف پیش‌بینی سود است.
