فاز مقطعی اصلاح بورس

گروه بورس| مسعود کریمی|

چهارم آذر ماه سال جاری روزی تاریخی برای فعالان بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود چراکه شاخص کل در این روز توانست پس از 4سال سقف‌شکنی کند و وارد محدوده جدید معاملاتی شود. این رویداد بزرگ که نماگر بازار را تا ارتفاع 90هزار و 469واحدی بالا کشید و به نوعی نقطه حمایتی نیز محسوب می‌شود، زیرا مسیر را برای ادامه صعود به‌ نوعی هموار کرد تا حدی که دماسنج بازار توانست طی یک ماه 8 کانال را فتح کند و در نقطه 98هزار و 514 واحدی(معادل 8.8 درصد رشد) آخرین رکورد خود را به ثبت برساند. از طرفی با توجه به اینکه رشد اخیر بازار تحت تاثیر صنایع کامودیتی محور و افزایش قیمت‌های جهانی تاثیر‌گذار در صنایع داخلی صورت گرفت در داخل کشور هم برخی پارامتر‌ها ازجمله افزایش نرخ دلار و کاهش سود بانکی به عنوان اهرمی برای رشد بیشتر شاخص عمل کردند.

با این حال رفتارشناسی معاملات بورس نشان می‌دهد که بازار از حالت هیجانی کمی فاصله گرفته و چند روزی است که رفتاری محتاطانه از خود نشان می‌دهد. به هر حال اینکه در هر روند صعودی شاخص کمی به استراحت و اصلاح نیاز دارد در جای خود نکته‌یی حایز اهمیت است زیرا به اعتقاد صاحب‌نظران بازار سرمایه که روز چهارشنبه با «تعادل» گفت‌وگو کردند، مشاهده می‌شود که عبور از کانال 100هزار واحدی شاخص بازار تا اواخر آذر ماه جاری دور از انتظار نخواهد بود. این درحالی است که فرصت سرمایه‌گذاری در بازار همچنان فراهم است اما روند کاهشی فعلی برای استراحت مقطعی تلقی می‌شود تا نماگر بازار خود را برای ادامه رشد معنا‌دار آماده کند.

از طرفی پیش‌بینی می‌شود با توجه به نقش پر‌رنگ بازار‌های جهانی در بازار سرمایه ایران و تعطیلات این بازار‌ها به مناسبت کریسمس، از رشد هیجانی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران برای مدتی کمی کاسته شود و بازار با یک دید منطقی به ادامه فرآیند معاملاتی خود بپردازد. در عین حال با نگاهی به وضعیت صنایع و شرکت‌‌ها مشاهده می‌شود که رشد بازار بیشتر تحت تاثیر عوامل بنیادی صورت گرفته است و هیچ‌گونه حبابی در قیمت سهم‌ها وجود ندارد. از این رو بازار سهام پس از یک استراحت دوباره به روند صعودی خود باز‌می‌گردد چراکه انتظار می‌رود، گزارش‌های 9ماهه شرکت‌ها نوید روز‌های بهتری را به فعالان بازار سرمایه بدهد. در سویی دیگر و با توجه به تحولات اخیر، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در ادامه روند نزولی خود که از اواسط هفته جاری آغاز شده بود، روز گذشته با افت 253واحدی همراه شد و رقم 97هزار و 899 واحدی را به خود اختصاص داد. این درحالی است که گروه‌های فلزات اساسی، استخراج کانه‌های فلزی، محصولات شیمیایی، خودرو و ساخت قطعات، فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌یی که طی چند وقت اخیر بیشترین تاثیر مثبت را در معاملات بازار داشتند در جریان داد و ستد‌های دیروز بیشترین تاثیر منفی را در شاخص کل به ثبت رساندند.

 اطلاعات خوب گزارش‌های 9 ماهه

در این رابطه مصطفی امید قائمی، مدیرعامل شرکت توسعه مالی مهر آیندگان درخصوص روند صعودی بازار با تاکید بر شتاب مناسب قیمت‌ها در بازار سهام گفت: با توجه به شرایط بنیادی مناسب سهام، هدف سرمایه‌گذاران در شرایط امروز بازار ورود به شرکت‌های بزرگ، ریشه‌دار و با بنیه مالی قوی است. وی گفت: گزارش‌های 9ماهه شرکت‌ها که در ماه جاری منتشر می‌شود به طور قطع حاوی اطلاعات خوبی خواهد بود که می‌تواند به رونق بیشتر بازار سرمایه کمک کند. وی با تاکید به اینکه رشد قیمت فلزات پایه در بازارهای جهانی و افزایش نرخ دلار مهم‌ترین دلایل رشد بازار هستند، گفت: کاهش نرخ سود بانکی در داخل کشور، تغییر برابری نرخ دلار نسبت به سایر ارز‌ها، افزایش قیمت‌های جهانی و… همه و همه اتفاقات خوشایندی بوده که رونق بازار سرمایه را به دنبال داشته است. وی معتقد است، نرخ دلار و نرخ جهانی محصولات پایه به نقطه با ثباتی رسیده و ممکن است مدت زمانی را در همین محدوده‌ها نوسان داشته باشند. امید قائمی درخصوص قیمت محصولات پایه در بازارهای جهانی گفت: به نظر می‌رسد این قیمت‌ها بعد از نوسان‌های مکرر در ماه‌های ابتدای سال جاری از این به بعد تا حدی به شرایط با ثبات برسند. با توجه به اینکه بخش اعظمی از شرکت‌های بورسی وابسته به بازار کالاهای پایه هستند این موضوع می‌تواند برای آنها خوشایند باشد. به گزارش عصر مالی، قائمی درخصوص گزارش‌های 9ماهه و عملکرد خوب صنایع گفت: احتمالا گزارش‌های 9ماهه به نسبت مدت مشابه در سال قبل بهتر خواهد بود. به عنوان مثال شرکت‌های فعال در صنعت مس، روی، فولاد و برقی از نظر صورت‌های مالی در شراط مطلوب‌تری نسبت به قبل به سر می‌برند و در شرکت‌های وابسته به نفت مانند پالایشگاهی‌ها و پتروشیمی نیز می‌توان شرایط بهتری را متصور بود. وی با اشاره به اینکه بازار سرمایه به ماه‌های پایانی سال نزدیک می‌شود، افزود: معمولا در ماه‌های پایانی سال فشار عرضه‌ها از ناحیه صندوق‌ها و بیمه‌ها به دلیل ایفای تعهدات در شب عید افزایش خواهد یافت و این موضوع نیز نکته‌یی است که سرمایه‌گذاران باید آن را مورد توجه قرار دهند. این کارشناس ارشد بازار سرمایه در پایان پیش‌بینی کرد: بازار سرمایه ماه‌های پایانی امسال را با تکیه بر عوامل بنیادی شاهد رشد و رونق پایداری خواهد بود.

 ترویج رفتار عقلایی

در سویی دیگر فردین آقابزرگی کارشناس بازار سهام عنوان کرد: در ابلاغیه جدید سازمان بورس، ناشران پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران مکلفند، گزارش تفسیری مدیریت را همراه با صورت‌های مالی میان دوره‌یی 3، 6 و 9 ماه و صورت‌های مالی سالانه تهیه و افشا کنند. همچنین شرکت‌های مذکور باید اظهارنظر حسابرس خود نسبت به گزارش تفسیری مدیریت که همراه صورت‌های مالی میان‌دوره‌یی 6ماهه و سالانه ارائه می‌شود را نیز ارائه کنند. وی عنوان کرد: حذف پیش‌بینی سود از گزارش‌های مالی شرکت‌ها مزایای بسیاری برای سرمایه‌گذاران و بخش کلان بازار سهام دارد. وی افزود: این گزارش حاوی تحلیل مدیریت از وضعیت جاری شرکت و همچنین برآورد از وضعیت آینده شرکت خواهد بود. در این گزارش اثر رویدادهای مهم بر وضعیت مالی شرکت نیز تحلیل خواهد شد. در عین حال شرکت‌ها ملزم به ارائه عددی به عنوان پیش‌بینی درآمد هر سهم نیستند. به گزارش سنا، وی در ادامه بیان کرد: طی دو سال اخیر شاهد موارد محدودی از اثر تعدیلات EPS بر قیمت سهام شرکت‌ها بوده‌ایم. این موضوع نشان می‌دهد تحلیلگران و فعالان بازار با اطلاعات بنیادی منتشر شده از سوی شرکت‌ها شرایط سهم را می‌سنجند و پیش‌بینی سود در تصمیمات آنها اثر قابل توجهی ندارد. آقابزرگی همچنین بیان کرد: در سایر بورس‌های بزرگ دنیا نیز نوسان قیمت‌ها ربط چندانی به نخستین پیش‌بینی سود ندارد، بلکه آنها خلاصه‌یی از گزارش‌های کمی و کیفی و کارهای اجرایی شرکت در فواصل منظم و اطلاعات با اهمیت را مدنظر قرار می‌دهند. وی ادامه داد: مزیت این موضوع این است که مقاطع خاصی که از نگاه برخی نقطه رشد یا افت قیمت سهم است از بین می‌رود و افراد وضعیت جاری و عملیاتی شرکت را مدنظر قرار می‌دهند و قیمت جایگاه خود را پیدا می‌کنند. این کارشناس دومین مزیت حذف EPS از صورت‌های مالی شرکت‌ها را کاهش هیجانات کاذب در بازار و پدیده موج‌سواری دانست و گفت: پیش‌تر شاهد بودیم که قبل از اعلام نخستین پیش‌بینی سود، مدیران ارشد شرکت‌ها با مطرح کردن چشم‌انداز مثبت در خصوص تعدیل سود، فضای هیجانی را برای سهام ایجاد می‌کردند. این موضوع در بسیاری موارد نوسان‌گیری سهامداران را افزایش می‌داد و باعث می‌شد قیمت سهم وارد فاز حبابی شود. وی در پایان گفت: چنانچه نهاد ناظر در دیگر بخش‌ها مانند بازگشایی و توقف نمادها سخت‌گیری‌های لازم را داشته باشد شاهد روزهای روشنی در حوزه شفافیت در بازار سرمایه خواهیم بود.

 چشم‌انداز کامودیتی‌ها

مهدی زردوغی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری جامی در خصوص روند کامودیتی‌ها در هفته گذشته اذعان داشت: نرخ کامودیتی‌ها در هفته گذشته با روند افزایشی همراه بوده و این افزایش قیمت‌ها در گروه فلزات و پتروشیمی‌ها نیز احساس شده است. وی در این خصوص ادامه داد: نکته‌یی که در این خصوص مطرح بوده این است که عموما بالای 50 درصد مصارف کامودیتی در چین است و این کشور به عنوان بازار غالب در تعیین قیمت فلزات اساسی مطرح می‌شود. به گزارش سنا، زردوغی گفت: با توجه به شرایط اقتصاد چین به نظر می‌رسد، تداوم این سطح از مصرف مواد و کامودیتی با تغییرات مواجه باشد. اگر همین رویه مصرف در چین ادامه پیدا کند در بازه زمانی 6ماه تا یک‌سال آینده با ابهام در تداوم قیمت‌ها روبه‌رو نخواهیم بود، در غیر این صورت در خصوص تداوم قیمت کامودیتی‌ها ابهاماتی وجود دارد. این کارشناس بازار سرمایه در این رابطه افزود: با توجه به رابطه زنجیروار کامودیتی‌ها افت هر یک اثر مستقیمی در کاهش قیمت سایر محصولات دارد، کاهش قیمت نفت منجر به کاهش قیمت محصولات پتروشیمی و کاهش قیمت فولاد منجر به کاهش قیمت سنگ‌آهن می‌شود. تمام این نرخ‌ها به هم متصل هستند و مانند یک دومینو، افت یکی موجب افت دیگری خواهد شد. وی ادامه داد: اگر بحران سال 2008 میلادی را به یاد بیاوریم، می‌توان این‌گونه استنباط کرد که قبل از افت شدید، یک رشد قیمت محقق شد که نشان از شرایط ابهام برانگیز رشدهای قیمتی سریع اخیر خواهیم بود. دسته‌یی از تحلیلگران معتقدند با توجه به نگرانی‌های جدی در اقتصاد چین رشدهای اخیر یادآور رشدهای قبل از بحران سال 2008 بوده که احتمال افت دور از ذهن نیست. زردوغی در ادامه بیان داشت: لازم به ذکر است با توجه به ریسک بالای قیمت‌های جهانی عموما تحلیلگران در بورس‌های پیشرفته با افزایش قیمت محصولات کالاهای جهانی انتظار رشد همسان در بازار سهام را ندارند و این افزایش سودآوری با کاهش نسبت پی بر ‌ای محقق می‌شود. وی با تعمیم این مورد به بازار سرمایه کشور خاطرنشان کرد: اشکال تحلیل بازار سرمایه ما این است که با رشد قیمت کامودیتی‌ها قیمت سهام شرکت‌های مرتبط نیز افزایش شدید پیدا می‌کند و در لحظه، رشد قیمت‌ها در سودآوری شرکت‌ها لحاظ می‌شود در حالی که باید متوسط میان‌مدت و طولانی‌مدت قیمت کامودیتی‌ها را در تحلیل لحاظ کرد و مبنای قیمت‌گذاری سهام قرار داد نه قیمت‌های لحظه‌یی. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری جامی اظهار داشت: نکته کلیدی این است که افزایش قیمت کامودیتی‌ها نباید با همان شتاب موجب افزایش قیمت سهام شرکت‌ها شود و قیمت‌های متوسط باید مبنای ارزش‌گذاری قلمداد شود. وی در خصوص پیش‌بینی روند کامودیتی‌ها در هفته پیش‌رو اعلام داشت: پیش‌بینی بازارهای جهانی امری بسیار پیچیده است که حتی بانک‌های بزرگ جهانی نیز در این میان اشتباه‌های زیادی را مرتکب شده‌اند. به‌طور مثال در سال 2008 که قیمت مس به 8هزار دلار رسید پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد قیمت این کالا تا 12 هزار دلار بود در حالی که در ماه‌های آتی قیمت این کالا به کمتر از 4هزار دلار رسید. اما نکته‌یی که در این میان حایز اهمیت است، این است که با توجه به رشد اخیر قیمت نفت و همبستگی بالای بین نفت و کامودیتی‌ها می‌توان گفت هفته آینده احتمال افت قیمت نخواهیم داشت.

 مروری بر آمار معاملات دیروز

بر این اساس در داد و ستد‌های روز گذشته شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران همچنان به روند نزولی خود ادامه داد و با کاهش 253 واحدی رقم 97 هزارو 899 واحد را به ثبت رساند. همچنین در معاملات دیروز، شاخص بازار اول با 374 واحد کاهش رقم 69 هزارو 550 واحد را تجربه کرد. افزون بر این، شاخص بازار دوم که تنها شاخص سبز آخرین روز معاملاتی بورس تهران بود با افزایش

483 واحدی توانست رقم 208 هزارو

420 واحد را به خود اختصاص دهد.

در سویی دیگر، شاخص کل هم وزن نیز با کاهش 54 واحدی به رقم 17 هزارو 880 واحدی افت کرد. این درحالی است که شاخص 30 و 50 شرکت اول نیز به ترتیب هر کدام با افت 22 و 4 واحدی، ارقام 4 هزارو 278 و 4 هزارو 64 واحدی را تجربه کردند. علاوه براین، در جریان معاملاتی روز چهارشنبه نماد شرکت‌های کاشی الوند، فروسیلیس ایران، پتروشیمی شیراز، لیزینگ رایان سایپا و فولاد مبارکه اصفهان بیشترین تقاضا را در بازار داشتند. این در حالی است که طولانی‌ترین صف‌های فروش مربوط به نماد‌های پارس دارو، سیمان اصفهان، نفت بهران، سیمان مازندران و کارگزاری بورس اوراق بهادار بود. براساس این گزارش، بیشترین افزایش‌ قیمت‌ها را نماد شرکت‌های ح. تولیدی شیشه رازی، کاشی الوند، توریستی و رفاهی آبادگران ایران و لیزینگ سایپا به خود اختصاص دادند و در مقابل آن نیز نماد شرکت‌های ح. لیزینگ سایپا، ح. توسعه شهری توس‌گستر، ح. سرمایه‌گذاری سپه و مهرکام پارس بیشترین کاهش قیمتی را به نام خود به ثبت رساندند. در داد و ستد‌های روز چهارشنبه 887 میلیون سهم به ارزش 183 میلیارد تومان در 116 هزارو 422 نوبت معاملاتی مورد معامله قرار گرفت که در نهایت ارزش بازار نیز رقم 391 هزار میلیارد تومانی را تجربه کرد.