مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) گفت: برای نخستین‌بار مکانیسم تسویه معاملات ارزی نفت خام در بازار سرمایه ایران مهیا شد تا گام بلندی برای معاملات بین‌المللی این محصول استراتژیک برداشته شود.
به گزارش «تعادل» به نقل از سمات، محمدرضا محسنی افزود: در طول ماه‌های اخیر اقدامات گسترده‌یی جهت فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای معاملات بین‌المللی نفت خام در بورس انرژی آغاز شد که خوشبختانه هم‌اکنون شرایط برای معاملات این محصول فراهم شده است. وی خاطرنشان کرد: بانک توسعه صادرات ایران، نخستین بانکی خواهد بود که تسویه معاملات ارزی نفت خام را در بورس انرژی انجام خواهد داد. البته رایزنی‌ها برای افزایش تعداد بانک‌ها همچنان ادامه دارد. مدیرعامل سمات با بیان اینکه تسویه معاملات نفت خام در بورس انرژی با یورو انجام خواهد شد، گفت: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با ارسال نامه‌یی به وزارت نفت، آمادگی خود را برای آغاز این معاملات در بازار سرمایه اعلام کرده است که امیدواریم هر چه سریع‌تر فرآیند اجرایی این معاملات کلید بخورد. ایده راه‌اندازی بورس نفت نخستین‌بار در اواخر دهه 70 و در چارچوب سیاست‌های برنامه سوم توسعه کشور مطرح شد. هیات‌وزیران در سال 86 ایجاد بورس نفت را به وزارت اقتصاد تکلیف کرد و به این ترتیب وزیر وقت اقتصاد که همزمان دبیر شورای عالی بورس نیز بود، سازمان بورس را موظف به واگذاری عرضه فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران کرد.
با وجود همه چالش‌ها در روز 22 تیر ماه 1390 نفت خام با حضور معاون اول رییس‌جمهوری روی تابلوی معاملات بورس کالا رفت اما در همان ابتدای کار با شکست مواجه شد، چراکه نفت خام در این بازار طی 9مرحله دیگر عرضه شد که تنها در یک مرحله به فروش رفت. با شکست عرضه نفت خام، مسوولان وقت سازمان بورس و اوراق بهادار به فکر ایجاد بستر جدیدی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی افتادند. تلاش‌ها برای ورود نفت و سایر حامل‌های انرژی به بازار سرمایه و تعیین قیمت این محصولات در بورس، اوایل سال ۱۳۹۰ شکل دیگری یافت و با تصمیم شورای عالی بورس و اوراق بهادار در خرداد سال ۱۳۹۰، بورس انرژی به‌عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال‌سنگ و سایر حامل‌های انرژی شکل گرفت. نخستین محموله نفت خام روز 17 فروردین سال 93 در رینگ داخلی بورس انرژی عرضه شد اما این معاملات به‌دلیل مختلف ادامه نیافت. این‌بار اما با پیگیری‌های مسوولان سازمان بورس، مدیران بورس انرژی، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، بانک توسعه صادرات و مساعدت شرکت ملی نفت ایران قرار است به‌زودی عرضه نفت خام صادراتی از طریق چهارمین بورس انجام شود تا طلسم عرضه این محصول در بازار سرمایه شکسته شود.
