آبخور کویر در راه بازار سرمایه ایران

گروه بورس| علی رمضانیان|

طی یک‌سال گذشته یک شرکت معدنی برای ورود به بورس تلاش می‌کند و به واسطه عوامل رسانه‌یی خود درصدد است که عملکرد شرکت را به نحوی نشان دهد تا بتواند برای ورود به بورس مشکلی نداشته باشد. این در حالی است که طی بازدیدی که برخی اصحاب رسانه از این معدن داشتند، مشخص شد که اوضاع شرکت مطلوب نبوده و در حال حاضر توانایی ورود به بورس را ندارد. علاوه بر نیروی انسانی، موضوعی که برای منطقه دردسر ساز شده مساله آب است. مصرف آب این معدن 36 لیتر در ثانیه یا 126مترمکعب در ساعت است که این میزان مصرف با حفر چاه‌های عمیق تامین می‌شود.  به گزارش «تعادل» یکی از موضوعاتی که شرکت در آن با مشکلات فزاینده‌یی روبه‌روست، وضعیت نیروی انسانی است که برای شرکت‌های حاضر در بورس بسیار با اهمیت بوده و گویای وضعیت شرکت است و چنانچه شرکت در این زمینه شفافیت نداشته باشد به معنی ناتوانی شرکت در ورود به بورس است. خبرنگار اعزامی یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرده است در جریان بازدید از خط تولید کنسانتره برخی کارگران معدن اعلام کردند، بدون داشتن بیمه به صورت روزمزد روزی 40هزار تومان حقوق دریافت می‌کنند که متاسفانه از اردیبهشت 96 به این طرف حتی این حقوق ناچیز را نیز دریافت نکرده‌اند. به گزارش فارس، این کارگران اعلام کردند با داشتن زن و فرزند و هزینه‌های زندگی، مشکلات فراوانی دارند و از مسوولان و مدیران معدن تقاضا دارند نسبت به پرداخت به‌موقع حقوق و دستمزد آنها اقدام کنند.

این در حالی است که این شرکت در حال حاضر به صورت سهامی خاص فعالیت دارد، ولی به گفته مدیران به زودی وارد بورس شده و تبدیل به سهامی عام می‌شود.

این معدن از سال 1383 شروع به فعالیت کرده و طی سال گذشته با عملیات باطله‌برداری و خاک‌های مازاد، هم‌اکنون بیش از 3میلیون و 650هزار تن کنسانتره سنگ‌آهن تولید شده که از این رقم 2 میلیون تن در داخل کشور به مصرف رسیده و یک میلیون و 650هزار تن آن صادر شده است. این معدن با هدف تولید سالانه 10میلیون تن گندله و 15 میلیون تن سنگ‌آهن به بهره‌برداری رسیده است که این محصول برای سه کارخانه 2.5میلیون تنی خوراک تهیه خواهد کرد. بر این اساس بیش از 45‌درصد از سنگ‌آهن بهره‌برداری شده از این معدن بدون ایجاد هیچ گونه ارزش افزوده به صورت خام صادر می‌شود و با توجه به عایدی بسیار ناچیز حاصل از خام‌فروشی این منابع طبیعی شاید مصرف این میزان آب هیچ گونه توجیهی نداشته باشد. در حال حاضر هر تن سنگ‌آهن در بورس کالا بین 19 تا 29 دلار معامله می‌شود که اگر نرخ دلار را 3 هزار و 800 تومان در نظر بگیریم هر تن سنگ‌آهن در کمترین حالت 72هزار تومان و در بالاترین قیمت خود 110 هزار تومان صادر می‌شود. در مقابل قیمت هر مترمکعب آب فاضلاب 6هزار تومان و آب خلیج‌فارس 10هزار تومان است؛ همان‌طور که در سطور بالاتر اشاره شد این کارخانه در هر ساعت 126مترمکعب آب مصرف می‌کند و اگر هر مترمکعب آب را 6 هزار تومان در نظر بگیریم، هزینه هر ساعت 756هزار تومان هزینه آب است. از سوی دیگر حقوق و دستمزد نیروی کاری را نیز باید به این رقم اضافه کرد. حال با این هزینه‌ها این سوال مطرح خواهد شد که آیا فروش سنگ‌آهن با قیمت میانگین 80هزار تومان در هر تن توجیه‌پذیر است یا خیر. آیا کاهش حجم تولید و محدود کردن آن به اندازه نیاز داخلی و صرف هزینه‌های تولید برای توسعه کارخانه‌های فولادسازی در راستای توسعه کشور نخواهد بود؟  استان کرمان بیش از 1.1 میلیارد تن ذخایر سنگ‌آهن دارد که از آن رقم 60‌درصد در معدن شماره 3 یعنی یک شرکت معدنی است. تاکنون بیش از 71 هزار مترمربع خاک از این معدن برداشته شده و هزینه جاری بهره‌برداری از این معدن از سال 83 تاکنون یک هزار میلیارد تومان بوده و میزان سرمایه‌گذاری در آن 500 میلیارد تومان بوده است. تاکنون 2 کارخانه هریک به ظرفیت 6 میلیون تن راه‌اندازی شده و در حال حاضر 3هزار و 100 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در معدن مشغول کار هستند. کنسانتره آهن این شرکت معدنی با درجه خلوص 68.5‌درصد آهن تولید می‌شود که درجه خلوص بسیار بالایی است و پس از آن تبدیل به گندله می‌شود. در یک فرآیند سرمایه‌گذاری بین شرکت سرمایه‌گذاری معادن و فلزات، سرمایه‌گذاری امید، شرکت گل‌گهر و این شرکت معدنی و شرکت کشتیرانی، یک شرکت جدید جاده‌ریل سرمایه‌گذاری می‌شود که در حال حاضر مدیرعامل این شرکت هم انتخاب شده و در حال تکمیل و قرار است 70‌درصد از محصولات این معدن توسط حمل و نقل ریلی به بندر و کارخانه‌ها منتقل شود و 2 شرکت گل‌گهر و این شرکت معدنی 80‌درصد سنگ‌آهن کشور را تولید خواهند کرد.

یکی دیگر از معضلات سال‌های اخیر موضوع آب است؛ این معدن در منطقه کویری قرار دارد و به آب به عنوان یک مساله حیاتی در منطقه نگاه می‌شود. این در حالی است که آب مورد نیاز برای تولید کنسانتره در طول خط تولید از چندین حلقه چاه کشاورزی خریداری شده تامین می‌شود و مصرف آب 36 لیتر در ثانیه و معادل 126مترمکعب در ساعت است. همچنین 2 دستگاه کاتالیست کپس و ام‌پی‌سی برای کف‌سازی در فرآیند تولید کنسانتره استفاده می‌شود و در مرحله دوغاب کنسانتره، گوگرد از آن جدا می‌شود و پس از آن، مرحله رطوبت‌گیری انجام می‌شود که میزان رطوبت کنسانتره به 8‌درصد می‌رسد و میزان گوگرد در سنگ‌آهن این شرکت معدنی زیر یک صدم‌درصد است.  بر اساس این گزارش همان‌گونه که ارزش آب در کویر مانند طلاست، برای حل مشکل آب پروژه انتقال آب خلیج‌فارس در دسترس است، همچنین از سفره‌های آب زیرزمینی و چاه‌های موجود در منطقه که بسیاری از چاه‌ها خریداری شده و آب به کارخانه منتقل می‌شود، نیز در سامانه تصفیه آب و استفاده از پساب آب شهر و انتقال آن به کارخانه، برای تامین آب مورد نیاز خط تولید استفاده می‌شود. فاضلاب مترمکعبی 6 هزار تومان و آب خلیج‌فارس طبق محاسبه مترمکعبی 10هزار تومان هزینه برای معدن خواهد داشت. در حال حاضر مصرف آب این معدن 35 لیتر در ثانیه است که پیش‌بینی می‌شود با توسعه خطوط تولید، این رقم به 250 لیتر در ثانیه برسد که علاوه‌بر افزایش هزینه‌ برای شرکت می‌تواند مشکل آبی منطقه را هم تشدید می‌کند.