گروه بنگاه‌ها|
موضوع استفاده از سم در تولید شیرهای مصرفی، یکی از چالش هایی بود که طی روزهای گذشته نگرانی های بسیاری را در سطح افکار عمومی و خانواده ها ایجاد کرد. شایعه ای که ابتدا توسط یکی از کارشناسان صداوسیما در آنتن زنده مطرح شد و بلافاصله پس از آن دامنه وسیعی از اظهارنظرها و دیدگاه های متفاوت و در برخی موارد متضاد در خصوص آن ارائه شد؛ ادعای عرضه شیرهای پاستوریزه آلوده به سم «آفلاتوکسین»در کشور و نام بردن از استان مازندران با آمار نسبتا بالا آن هم در یک برنامه تلویزیونی صبحگاهی ، نه تنها موجی از نگرانی را در خانواده‌ها ایجاد کرد، بلکه اعتراض بسیاری از فعالان صنایع غذایی و بویژه صنعت لبنیات و مراجع بهداشتی را در سطح استان های مختلف کشورمان به همراه داشته است. این ادعا را «بهادر حاجی محمدی » که در رسانه ملی به عنوان بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران معرفی شد ، در برنامه صبحگاهی شبکه ۳ سیما مطرح کرد و مدعی شد ؛«شیرهای پاستوریزه‌ای که از سوپرمارکت‌ها تهیه می‌شود مقدار زیادی آلودگی به سم آفلاتوکسین دارند. سمی که منجر به سرطان کبد می‌شود.» هرچند این کارشناس بعد از گسترش نگرانی های عمومی اعلام کرد که سندی برای اظهارات خود به جز پایان نامه یکی از دانشجویانش ندارد؛ اما تبعات این اظهارنظر باعث شد تا دامنه وسیعی از فعالان اقتصادی در حوزه دامداری، کشاورزی و...خواستار اظهارنظر رسمی مسئولان اجرایی در این زمینه شوند. بعد از اظهارنظرهای متعددی که در خصوص این موضوع در رسانه های گروهی مطرح شد سرانجام پای سرپرست وزارت جهاد کشاورزی نیز به میان این منازعه کارشناسی باز شد و کشاورز با اشاره به اینکه برای اطمینان از سلامت محصولات غذایی ایران، سختگیرانه ترین استانداردها طی می شود، گفت: مردم بابت مصرف محصولات غذایی نگران نباشند. عباس کشاورز در مراسم افتتاحیه هفتمین نمایشگاه تخصصی نهاده‌های کشاورزی در بخشی از اظهاراتش با انتقاد از اطلاعات نادرست به جامعه در خصوص آلودگی محصولات غذایی اظهار کرد: در این زمینه بررسی‌های مختلفی انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که محصولات کشاورزی و لبنی در ایران از سلامت بسیار خوبی برخوردار هستند و سختگیرانه‌ترین استانداردها در داخل کشور برای اطمینان از سلامت محصولات طی می‌شود.
تضمین کیفیت شیر پاستوریزه
با توجه به این واقعیت که کارشناس یاد شده در برنامه مورد نظر از استان مازندران به عنوان مرکز اصلی تهیه لبنیات کشور نام برده بود؛ طبیعی بود که فعالان اقتصادی استان مازندران در این زمینه به اظهارنظرهای کارشناسی بپردازند. رییس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران نیز مانند نمایندگان استاندارد، دانشگاه علوم پزشکی و وزارت بهداشت این اظهار نظر را غیرکارشناسی و نادرست دانست و گفت: تردیدی نداریم که در این اظهارنظر و اطلاعات مطرح شده اشکالاتی وجود دارد. به ویژه این که گفته شده بیشتر آلودگی به این سم در شیرهای صنایع لبنی مازندران وجود دارد از اساس کذب است. وی با تاکید بر اینکه شیر تولید شده در صنایع لبنی مازندران به هیچ عنوان آلوده نیست، اظهار کرد: این اطمینان خاطر را می‌دهم که شیر تولید شده در صنایع لبنی مازندران یکی از ایمن‌ترین شیرهایی است که در کشور تولید می‌شود. بیشتر شیرهای دریافتی کارخانجات لبنی مازندران شیر صنعتی است و از شیرهای سنتی هم شیر با کیفیت بالا دریافت می‌شود. رییس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران خاطرنشان کرد: کارخانه دار به هیچ عنوان نمی‌تواند مواد اولیه نامرغوب بگیرد چون محصول تولیدی‌اش نامرغوب می‌شود. اگر شیر نامرغوب باشد قطعا ارجاع داده می‌شود و معمولا هم در کارگاه‌های لبنیات سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مازندران کارگاه‌های تولید لبنیات شیرهای سنتی که کارخانه‌ها خریداری نمی‌کنند را با قیمت ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان بیشتر می‌خرند و عرضه می‌کنند. اما کارخانه‌ها شیر نامرغوب را وارد کارخانه نمی‌کنند. رزاقی تصریح کرد: انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران فردا بیانیه و پاسخ به این اظهارنظر و جوسازی و شایعه‌پراکنی که از برنامه زنده تلویزیونی پخش شد را منتشر می‌کند و امیدواریم که رسانه‌ها نیز در شفاف‌سازی موضوع و اطلاع‌رسانی درست عمل کنند.
مصرف شیر با کیفیت در صنایع لبنی
اظهارات رزاقی در مورد میزان شیر دریافتی صنایع لبنی مازندران از دامداری‌های صنعتی تا حد زیادی احتمال آلودگی شیرهای پاستوریزه را کاهش می‌دهد و حتی از بین می‌برد. بر اساس آمارهای رسمی در مازندران هر سال حدود ۷۵۰ هزار تن شیر تولید می‌شود که نزدیک به ۵۵۰ هزار تن از این شیر به صورت فله و بدون عبور از فیلتر کارخانه‌ها مصرف می‌شود. ۲۰۰ هزار تن دیگر نیز عمدتا شیر تولید شده در دامداری‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی استان است که کارخانه‌ها خریداری کرده و استفاده می‌کنند. اما این ۲۰۰ هزار تن تمام شیر مصرفی صنایع لبنی مازندران نیست. واحدهای صنعتی تولید لبنیات در مازندران سالانه حدود ۹۰۰ هزار تن شیر مصرف می‌کنند که ۷۰۰ هزار تن آن از دامداری‌های صنعتی سایر استان‌ها تامین می‌شود. با این حساب احتمال اینکه آلودگی به این سم خطرناک در شیر تولیدی صدها دامداری صنعتی کشور وجود داشته باشد عملا جایگاهی ندارد و قابل اتکا نیست. نایب رییس انجمن صنایع همگن غذایی و دارویی مازندران معتقد است که دامدارها حتی اگر به فکر سلامت جامعه نباشند، با توجه به پیامدهای منفی که وجود آفلاتوکسین در غذای دام بر بزدهی گله و سلامت دام دارد، از دادن غذای دارای میزان بالای آفلاتوکسین خودداری می‌کنند. دکتر «اسماعیل خاتمی مقدم» به ایرنا گفت: رابطه مستقیمی بین غذای دام و آفلاتوکسین موجود در شیر وجود دارد. با این حساب نمی‌توان گفت که آفلاتوکسین موجود در غذای تمام دام‌ها در کشور و حتی دامداری‌های صنعتی آنقدر بالاتر از حد مجاز است که میزان آن در شیر به ۶۰ درصد برسد.
مردم با اطمینان شیر بنوشند
مدیر تضمین کیفیت صنایع شیر ایران گفت : به استناد آمارهای به روزی که داریم، شیرهای تولید شده در صنایع لبنی ایران سالم است و مشکلی ندارد. افرادی هم که خلاف این موضوع را عنوان می‌کنند می‌توانند از هر شهر و استانی که مایل بودند به انتخاب خودشان شیرهای در حال عرضه را تهیه و آزمایش کنند. عضو هیأت مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران با بیان اینکه استاندارد ملی ما سختگیرانه‌تر از استاندارد بین‌الملل است، یادآور شد: انتظار ما این است که انجمن علمی بهداشت و ایمنی غذایی از سازمان‌های نظارتی به ویژه استاندارد و دامپزشکی در این زمینه استعلام کند. از صدا و سیما و رسانه‌ها نیز انتظار داریم که در این موارد از کارشناسان اهل فن و اساتید دانشگاه که آگاه به همه ابعاد موضوع هستند کمک بگیرند. دبیریان خاطرنشان کرد: حتی اگر آفلاتوکسین در خوراک دام هم بالا باشد، وقتی وارد شیر می‌شود به یک پانزدهم کاهش می‌یابد. چطور ممکن است که مقدار این ماده در شیر پاستوریزه ۶۰ درصد باشد؟ نباید این اطلاعات نادرست از رسانه ملی به مخاطب داده شود. بدون مطالعه و پیش‌زمینه آمار دادن به مردم آنها را از یک محصول مهم غذایی دور می‌کند و آسیب کلانی به اقتصاد صنعت لبنیات می‌زند. موجی که در شبکه‌های اجتماعی در مورد آلودگی و زیان‌آور بودن شیرهای پاستوریزه ایجاد شده احتمالا به همین سادگی متوقف نمی‌شود، مگر اینکه مخالفان این اظهارنظر استنادات علمی و دقیق خود را گردآوری کنند و به آنها نیز فرصت مناسبی و مشابه در رسانه داده شود تا بخشی از باور ایجاد شده مبنی بر ناسالم بودن شیرهای پاستوریزه را ترمیم کنند.
خودداری کارخانه های تولید شیر پاستوریزه
از خرید شیرهای مشکل دار
در شرایطی که این ادعاهای غیر کارشناسی باعث بروز مشکلات فراوانی در حوزه کسب و کار و تولید دامداران و ...شده، رییس هیات مدیره اتحادیه دامداران ایران و فعال صنعت دامداری در قزوین می گوید: وجود آفلاتوکسین در شیر موضوع تازه و جدیدی نیست و در همه دنیا وجود دارد و بر اثر استفاده دام از خوراک کپک زده ایجاد می شود اما برای آن حد مجاز تعریف شده و اگر میزانش از حد تعریف شده بالا نباشد هیچ خطری متوجه مصرف کنندگان نیست. حسین نعمتی با انتقاد از صداوسیما بابت دعوت کارشناسی که کیفیت و سلامت شیرهای تولیدی کشور را زیر سوال برد،افزود: فردی که به رسانه ملی دعوت و در یک شبکه با میلیون ها مخاطب صحبت می کند باید سخنانش حساب شده و همراه با مدرک و سند باشد و بداند که عواقب حرف‌های او چیست. وی اظهار داشت: متاسفانه صحبت های نسنجیده و اشتباه این کارشناس دستاویزی برای رسانه‌های بیگانه و معاند شده و در سطح وسیع در شبکه های مجازی پخش شده و به صنعت لبنی کشور آسیب وارد کرده و این در حالی است که مصرف شیر و فراورده های لبنی در کشور پایین است. نعمتی با بیان اینکه دامداری های صنعتی امروزه به انواع تجهیزات و آزمایشگاه ها مجهز هستند، گفت: کارخانه های تولید فرآورده های لبنی از دریافت و خرید شیرهای دارای حد بالای آفلاتوکسین خودداری می کنند و اینکه شیرهای تولیدی در دامداری‌های کشور دارای حد بالایی از این سم باشند کذب محض است. رییس هیات مدیره اتحادیه دامداران ایران همچنین اظهار داشت: امیدواریم صداوسیما با دعوت از مسوولان و کارشناسان ذی‌ربط و تولید و پخش برنامه و خبر بتواند اعتماد مردم به سلامت و کیفیت شیر و محصولات لبنی که با سخنان یک کارشناس در برنامه تلویزیونی دچار خدشه شده را جلب کند.
