یکی از ظرفیت‌های عمده اقتصاد کشورمان هدایت نیروهایی است که روزی روزگاری برای کسب مهارت و فرصت‌های اشتغالزایی کشورمان را به مقصد سایر کشورها ترک کرده‌اند و امروز با توجه به تجربیات و توانایی‌هایی که کسب کرده‌اند، می‌توانند ارزش افزوده فراوانی در بخش‌های اقتصادی ایجاد کنند، ضمن اینکه حضور این نیروهای اقتصادی در سایر کشورها رشد شتابان بیکاری در کشورمان را نیز مهار خواهد کرد تا با استفاده از ظرفیت‌های اشتغالزایی سایر کشورها بخشی از نیروهای کار ایرانی نیز از این طریق به کار گماشته شوند. اما پرسشی که با این توضیحات به ذهن خطور می‌کند آن است که در شرایط حساس فعلی کدام مختصات بهترین ارزش افزوده را برای کشورمان در این زمینه ایجاد می‌کند.
واقعیت آن است که در شرایط موجود که تحریم ظالمانه امریکا موجب رکود تولید شده است، بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران اعزام نیرو را راه‌حل مناسبی می‌دانند به شرطی که برنامه و هدف‌گذاری معقولی در این زمینه وجود داشته باشد.
بر اساس این اهمیت است که مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام می‌کند: در شرایط موجود نه تنها باید اعزام نیروی کار را ساماندهی کنیم بلکه باید زمینه بازگشت نیروهایی که به خارج رفته‌اند را نیز تسهیل کنیم.
مدیرکل هدایت نیروی کار و کاریابی‌های وزارت تعاون، کارو رفاه اجتماعی دیروز در گفت‌وگو با ایرنا در این‌خصوص اظهارداشت: در اعزام نیرو به خارج از کشور اولویت با کشورهای همسایه است چرا که بعد مسافت کم است و با توجه به اینکه افراد به دنبال اشتغال هستند و تمایلی به اقامت ندارند، بنابراین کشورهای همسایه انتخاب مناسبی است.
«محمد اکبرنیا» با اشاره به اینکه اخیرا اعزام نیروی کار به عراق بیشتر شده است، گفت: هم‌اکنون کاریابی‌ها در زمینه اعزام نیرو به عراق فعالیت می‌کنند اما این اعزام‌ها هدفمند نیست و ارتباط افراد با مرزنشینان به صورت خودجوش است و با توجه به هزینه بالای اقامت در این کشور اعزام‌ها به صورت قانونی و رسمی نیست و افراد به واسطه ویزای توریستی وارد عراق می‌شوند و شروع به‌کار می‌کنند. وی افزود: در این خصوص با وزارت امورخارجه مکاتبه و مذاکراتی انجام شد و از طریق کنسولگری اربیل عراق و سفارت ایران در این کشور پیگیری می‌کنیم تا تعدیلی در هزینه‌های مربوط به اقامت انجام شود و بتوانیم این اعزام نیروی کار را به صورت هدفمند و سیستماتیک انجام دهیم چرا که این اقدام به نفع هر دو کشور است و کنترل لازم اتفاق می‌افتد؛ برای این منظور تفاهم‌نامه‌هایی آماده شده است.
اکبرنیا درباره اعزام به دیگر کشورهای منطقه نیز گفت: اعزام نیرو به قطر و عمان توسط کاریابی‌ها به صورت محدود انجام می‌شود، البته مذاکراتی نیز با مقامات این دو کشور در حال انجام است، تا بتوانیم این اعزام‌های محدود را گسترش دهیم.
روند اعزام نیرو به امریکا و استرالیا
مدیرکل هدایت نیروی کار وزارت کار اظهار داشت: کاریابی‌های زیادی در زمینه اعزام نیرو به کانادا، استرالیا، آلمان و کشورهای اروپایی فعالیت می‌کنند، اما روند کند است.
وی افزود: بخشی از این کندی به دلیل تطبیق مدارک، آشنا نبودن افراد به زبان کشور مقصد و طولانی بودن پروسه انجام کار در سفارت مربوطه است البته تلاش می‌کنیم کمک سفارتخانه‌های کشور موردنظر این روند را سرعت بخشیم و سطح اعزام را افزایش دهیم.
مدیرکل هدایت نیروی کار تصریح کرد: خروج نیروی کار به همراه سرمایه بیشتر در مهاجرت به کشورهای اروپایی مطرح است و در کشورهای منطقه رفت و آمد زیاد است و خروج سرمایه نداریم اما در رابطه با کشورهای دیگر نیز باید تلاش کنیم که زمینه‌های برگشت این افراد به کشور را تسریع و تسهیل کنیم.
وی افزود: یکی از اقدامات صدور گواهینامه شغلی برای کسانی است که در کشوهای دیگر کار می‌کنند تا هر چند بار که خواستند رفت و آمد داشته باشند هزینه ورود رایگان باشد به اضافه اینکه در کشور می‌توانند از امتیازات تامین اجتماعی به صورت اختیاری استفاده کنند تا هرگاه به کشور بازگشتند از خدمات درمانی و تامین اجتماعی بهره‌مند شوند.
اکبرنیا اضافه کرد: در حوزه شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی که به صورت گروهی اعزام نیرو دارند نیز مزایایی پیش‌بینی شده است. به عنوان نمونه معافیت مالیاتی در نظرگرفته شده است. حتی اگر این شرکت‌ها در کشورهای دیگر ابزارآلات و ماشین‌آلات تهیه کنند می‌توانند اینها را به صورت معافیت گمرکی وارد کشور کنند.
۲۰ درصد اعزام نیروی کار به عراق از طریق کاریابی‌ها انجام می‌شود
عضو هیات‌مدیره کانون کاریابی کشور درباره اعزام نیروی کار به عراق گفت: بیشتر این افراد با ویزای توریستی وارد عراق می‌شوند و تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد اعزام‌ها از طریق دفاتر کاریابی است.
«بابک هاشمی پور» اظهارداشت: مشکلی که هم‌اکنون کارگران ما در شمال عراق دارند، این است که به علت حضور بیش از اندازه نیروی کار به خصوص در کارهای عمرانی و ساختمانی افراد به سختی شغل مناسب پیدا می‌کنند و برخی نیز بیکار هستند.
وی تصریح کرد: البته ساماندهی این شرایط سخت است چرا که تفاهم‌نامه تبادل نیروی کار با کشور عراق نداریم و این موجب شده حمایت‌های کنترلی لازم توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت خارجه نداشته باشیم.
هاشمی پور گفت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به کمک پتانسیل‌هایی که دارد می‌تواند تفاهم‌نامه اعزام نیروی کار در عراق، عمان، امارات و قطر امضا کند.
عضو هیات‌مدیره کانون کاریابی کشور گفت: سال گذشته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعزام پنج تا ۱۰ هزار نیرو را هدف‌گذاری کرده بود که اکثر این نیروها به عراق، ترکیه و کشورهای عربی، اروپا و کانادا بود اما امسال شرایط دشوارتر شده و پیش‌بینی ما این است که اعزام‌ها کمتر از سال گذشته باشد.
