گروه بنگاه‌ها|
هر ساله در چنین ایامی با نزدیک شدن به آغاز سال تحصیلی مدارس؛ موضوعی ذیل عنوان تامین مایحتاج تحصیلی دانش‌آموزان ایرانی روی میز ارزیابی‌های تحلیلی قرار می‌گیرد و کارشناسان و تحلیلگران امور اجتماعی و آموزشی در این زمینه به اظهارنظر می‌پردازند. امسال اما با توجه به نوسانات گسترده‌ای که در خصوص قیمت اقلام مصرفی در بخش‌های گوناگون ایجاد شده، بازار لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار‌های مورد نیاز دانش‌آموزان که توسط خانواده‌ها تامین می‌شود نیز از این قاعده مستثنی نیست و با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است. نوساناتی که در برخی موارد باعث شده تا خانواده‌ها در مسیر تامین این نیازمندی‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه شوند و سبد مصرفی خود در این حوزه را کوچک‌تر از سال‌های قبل پرکنند. در روزهای ابتدایی مردادماه بود که موسی فرزانیان، رییس اتحادیه فروشندگان نوشت‌افزار و لوازم مهندسی، در خصوص افزایش قیمت‌هایی که در حوزه لوازم التحریر به وجود آمده گفت: متاسفانه در حوزه لوازم‌التحریر شاهد افزایش بیش از ۳ برابری قیمت‌ها هستیم که مردم را با مشکلاتی مواجه کرده است. فرزانیان در تشریح چرایی این افزایش افسارگسیخته با بیان اینکه بیشتر مواد اولیه‌ای که برای تهیه نوشت افزار‌ها به کار می‌رود از خارج وارد می‌شود و متاسفانه با نوسان‌هایی که در بازار ارز به وجود آمده شاهد تاثیر بسزای آن روی این حوزه نیز بودیم که منجر به گرانی و افزایش قیمت‌ها شده است، ادامه داد: در حوزه تامین کاغذ برای صحافی‌های که تولیدکننده دفاتر درسی هستند بیشترین افزایش قیمت را شاهد بوده‌ایم و دلیل آن نیز گرانی و افزایش بیش از حد کاغذ در بازارهاست که متاسفانه صحافان را با مشکلات فراوانی مواجه کرده، در نتیجه تولیدی‌های دفاتر درسی پس از تولید محصول مجبور هستند قیمت آن را افزایش دهند و به بازار عرضه کنند تا به دست مشتری برسد.
فقدان نظارت کافی در عرضه و فروش لوازم‌التحریر
یکی از مهم‌ترین دغدغه خانواده‌های ایرانی در مواجهه با لوازم‌التحریر فقدان سازماندهی مناسب و قیمت‌های مشخص در این حوزه است. کافی است که سری به بازار لوازم‌التحریر در این ایام بزنید تا با دامنه وسیعی از قیمت‌های متفاوت در خصوص یک جنس مشخص مواجه شوید.
یک فروشنده خودکاری را با مارک مشخصی به قیمت 7هزار تومان می‌فروشد؛ در حالی که فروشنده دیگری با چند خیابان فاصله همان خودکار را با قیمت 10هزار تومانی عرضه می‌کند. مشکلی که ضرورت نظارت دقیق در این زمینه را یادآور می‌شود. در چنین شرایطی مردم کوچه وبازار با این پرسش مواجه می‌شوند که چرا ساختار نظارتی سازمان یافته‌ای برای مقابله با گران فروشی و... در این حوزه وجود ندارد. در پاسخ به این ابهامات مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف یزد از طرح تشدید نظارت بر بازار توزیع و عرضه اقلام ضروری در آستانه بازگشایی مدارس خبر می‌دهد و می‌گوید: بازرسان اتاق اصناف در این بازرسی و نظارتها با تخلفاتی همچون گرانفروشی، کم‌فروشی، عدم درج قیمت و عدم صدور فاکتور برخورد می‌کنند. «محسن مظفری‌زاده» با اشاره به طرح تشدید نظارت بر بازار توزیع و عرضه اقلام ضروری در آستانه بازگشایی مدارس از دهم شهریور ماه تا دهم مهرماه سال جاری در یزد خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: با توجه به نزدیک شدن به سال تحصیلی جدید و بازگشایی مدارس، همچنین افزایش تقاضا در برخی از کالاها و خدمات، این مدیریت در راستای پیشگیری از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها، طرح تشدید بازرسی و نظارت ویژه بازگشایی مدارس در یزد برگزار می‌کند. وی با بیان اینکه طرح تشدید و کنترل بازار با هدف نظارت بر روند عرضه انواع لوازم‌التحریر، کیف و کفش، پوشاک و فرم مدارس از دهم شهریورماه به صورت همزمان در سراسر کشور اجرا می‌شود، افزود: بازرسان اتاق اصناف در قالب تیم‌های محسوس و نامحسوس با حضور در بازار ضمن پایش عرضه اقلام ضروری با هرگونه تخلفات صنفی برخورد قانونی را انجام می‌دهند و با تشکیل پرونده متخلفان صنفی را به اداره کل تعزیرات حکومتی استان معرفی می‌کنند. مدیر بازرسی و نظارت اتاق اصناف یزد گفت: بازرسان اتاق اصناف در این بازرسی و نظارتها با تخلفاتی همچون گرانفروشی، کم‌فروشی، عدم درج قیمت و عدم صدور فاکتور برخورد می‌کنند. وی از شهروندان خواست تا هنگام خرید لوازم مورد نیاز خود به واحدهای صنفی دارای پروانه کسب مراجعه کنند و در صورت مشاهده هر گونه تخلف صنفی مراتب را جهت رسیدگی به شماره تماس‌های واحد بازرسی و نظارت اتاق اصناف یا تعزیرات اطلاع دهند.
افزایش چندبرابری قیمت‌ها
از سوی دیگر نایب‌رییس اتحادیه کتاب و لوازم‌التحریرفروشان کرمانشاه از افزایش قیمت چندبرابری برخی از انواع لوازم‌التحریر نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: «مدارس به رقیب کتابفروشی‌ها در عرضه لوازم التحریر تبدیل شده‌اند.» محمدتقی زرشکیان با اشاره به نزدیک شدن ایام بازگشایی مدارس و شروع خرید لوازم‌التحریر در بازار اظهار کرد: به دلیل افزایش قیمت‌ها، خرید مردم به اندازه سال‌های گذشته نیست و مردم رغبتی به خرید این اقلام به دلیل گرانی‌ها ندارند . وی از افزایش قیمت حدود 200 درصدی انواع دفتر نسبت به سال گذشته خبر داد و افزود: این گرانی بیشتر متاثر از قیمت کاغذ بوده است. دیگر انواع لوازم‌التحریر نیز بین 80 تا 400 درصد نسبت به سال قبل گران شده است. زرشکیان با بیان اینکه این گرانی فروش مغازه‌داران را تحت تاثیر قرار داده است، اضافه کرد: مشکلات متعدد دیگری هم داریم. وی یکی از مهم‌ترین این موارد را تداخل صنفی سایر واحدهای صنفی با لوازم‌التحریرفروشان در این ایام دانست و تاکید کرد: هر سال شاهد این معضل هستیم که مغازه‌هایی که در سایر ایام سال اجناس دیگر عرضه می‌کنند، در فصل بازگشایی مدارس به فروش لوازم التحریر روی می‌آورند.
از سوی دیگر بساط دستفروشی لوازم التحریر هم در بازار اصلی شهر برپا می‌شود که به کسادی بازار مغازه‌داران دامن می‌زند. از سوی دیگر آموزش و پرورش و مدارس نیز به رقیب جدی ما تبدیل شده‌اند و در مدارس عنوان می‌کنند که تامین لوازم التحریر دانش‌آموزان را خودشان انجام خواهند داد. نایب‌رییس اتحادیه لوازم التحریرفروشان کرمانشاه گفت: برخی مدارس غیرانتفاعی و هیات امنایی از ابتدای سال تحصیلی هزینه لوازم التحریر را اخذ می‌کنند و مانع خرید این وسایل از سوی دانش‌آموزان می‌شوند.
زرشکیان از پیامدهای منفی مجموع این موارد برای کتابفروشی‌ها یاد کرد و ادامه داد: «مغازه‌داران از چند ماه قبل برای بازگشایی مدارس خرید می‌کنند و فعالیت سایر واحدهای غیرمجاز باعث می‌شود نتوانند فروش خوبی داشته باشند و چک‌هایشان برگشت بخورد.»
در شرایطی که اغلب کارشناسان نوسانات ارزی را دلیل اصلی گرانی‌های این بخش عنوان می‌کنند؛ به نظر می‌رسد از طریق گسترش کارگاه‌های تولیدی داخلی لوازم‌التحریر و فرهنگ‌سازی برای استفاده از این اقلام می‌توان از یک طرف هم به خانواده‌های ایرانی برای استفاده ارزان‌تر از این اقلام کمک کرد و هم در مسیر حمایت از تولید داخلی گام برداشت. ایده‌ای که به واقعیت درآوردن آن نیازمند برنامه‌ریزی مدون و هدف‌گذاری‌های دقیق است تا در سال‌های آینده کودکان و نوجوانان ایرانی با استفاده از تولیدات داخلی مسیر تحصیلی خود را طی کنند.
