ایران از روزگاران باستان مهد تمدن‌های باستانی و یکی از مراکز تولید مواد کشاورزی دنیای وقت بوده است.به‌طوری که بسیاری از پیشرفت‌های کشاورزی و دامپروری مانند پرورش اسب و ترویج نباتات سودمند را باید مرهون زحمات و ابتکارات اهالی این مرزوبوم دانست. این فرآیند اما در دوره‌های جدید با گسست مواجه شد و فرآیند نوین‌سازی کشاورزی در ایران بر اساس نیازهای زمان پیش نرفت. واقعیت آن است که تلاش برای رسیدن به توسعه پایدار در هر جامعه‌ای در گرو توجه به کشاورزی است و اساسا کشورهای توسعه یافته گام اول مسیر توسعه را از خودکفایی در محصولات اساسی کشاورزی شروع کرده‌اند که در این میان دستیابی به خودکفایی کشاورزی مستلزم توجه به نکاتی از جمله مکانیزاسیون کشاورزی است. اقتصاد ایران از سال‌های ابتدایی قرن به فکر اهمیت استفاده روش‌های نوین برای بهبود محصولات کشاورزی افتاد و در سال 1308 اولین تراکتور به عنوان محصولی نوین وارد کشور شد. از آن زمان تا به امروز همواره موضوعی ذیل عنوان نوین‌سازی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کشاورزی در سطح محافل اقتصادی مطرح بوده است. وقتی از نوین‌سازی کشاورزی صحبت به میان می‌آید، اکثرا به فکر کاربرد و استفاده از موتورهای احتراق داخلی و ماشین‌های مختلف کشاورزی در مزارع می‌افتند، در حالی که مکانیزاسیون به معنی اعم، این نیست که حتما از موتور احتراق داخلی یا از آخرین مدل ماشین‌های کشاورزی استفاده شود. در واقع استفاده از روش‌های نوین هم یکی از مهم‌ترین گزاره‌های مربوط به مکانیزاسیون کشاورزی است.
دیروز رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی اخبار جدیدی از بهبود شاخص‌های نوین‌سازی کشاورزی ارایه کرد و با اشاره به اختصاص ۱,۸۰۰ میلیارد تومان به بخش مکانیزاسیون گفت: از ابتدای امسال یک میلیارد در حوزه زراعت و ۳۶۰ میلیارد در حوزه باغبانی اختصاص یافته است. به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، کامبیز عباسی در رابطه با توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در کشور اظهار کرد: از سال ۹۲ تا ۹۸ در حوزه مکانیزاسیون کشاورزی سرمایه‌گذاری بسیار خوبی انجام شده و یک جهش در شاخص‌های توسعه مکانیزاسیون رقم خورده است. در حوزه مکانیزاسیون برنج در ابتدای دولت حدود ۱۲ درصد شالیزارها مکانیزه بود اما در حال حاضر به حدود ۸۰ درصد رسیده است.
وی افزود: در حوزه برداشت غلات کشور هم امروز ضایعات برداشت به کمتر از ۴ درصدرسیده در حالی که در ابتدای دولت این میزان حدود ۸ تا ۱۰ درصد بود. در حوزه گندم هم بیش از ۲.۵ میلیون هکتار کشت مکانیزه افزایش پیدا کرد. عملیات سمپاشی در کشور از لانس به سمپاش‌های تراکتوری و پشت تراکتوری ارتقا یافته است. رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی گفت: در گذشته ۱۵ درصد مزارع توسط سمپاش‌های تراکتوری سمپاشی می‌شد اما در حال حاضر به ۳۵ درصد افزایش یافته است. وی در رابطه با تامین تراکتور در کشور خاطرنشان کرد: طی حدود ۶ سال اخیر بیش از ۱۱۰ هزار دستگاه تراکتور و به صورت میانگین هر سال حدود ۱۵ تا ۱۷ هزار تراکتور در کشور تامین شد در حالی که در اواخر سال ۹۱ و اوایل سال ۹۲ رکود کامل در این بخش وجود داشت و میانگین تامین ما درحوزه تراکتور در حدود ۲ هزار دستگاه بود و کمباین هم در کشور فروش نداشت.
عباسی با اشاره به مکانیزاسیون حوزه باغبانی کشور تصریح کرد: ما در این بخش رشد مناسبی را در تامین تراکتور باغبانی داشته‌ایم. به جرات می‌توان گفت شاخص‌های مکانیزاسیون در باغبانی علی‌رغم تمام محدودیت‌ها رشد و نفوذ خوبی را به دنبال داشت که حدود ۱۳۰ درصد را در ضریب مکانیزاسیون کشور در حوزه باغبانی شاهد بودیم. وی افزود: ما بسیاری از تکنولوژی‌های نوین را در باغبانی شناسایی کردیم و مردم بسیار علا‌قمند به سمت آن آمدند مانند سامانه‌های مبارزه با تگرگ، سامانه مبارزه با سرمازدگی، سیستم‌های کنترل گلخانه‌ها و اتوماسیون گلخانه‌ای. به‌طور کلی ضریب مکانیزاسیون باغبانی کشور هم افزایش داشته است. ما برای باغات کشور تراکتورهای باغی کمرشکن را تامین کردیم و کارخانجات داخلی و تولیدکنندگان خارجی توانستند انواع متنوع‌تری از تراکتور را به بازار عرضه کنند.
مکانیسم کشاورزی نوین
رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در رابطه با مکانیزاسیون گیاهان دارویی گفت: یکی از اصلی‌ترین بخش‌هایی که ما به صورت جدی روی آن کار می‌کنیم مکانیزاسیون گیاهان دارویی است و به دنبال این هستیم که مکانیزاسیون را در این بخش فراموش شده توسعه دهیم.
وی افزود: تامین کمباین غلات در کشور تا به امروز بی‌سابقه بوده و توفیقاتی که در این زمینه به دست آورده‌ایم بسیار ارزشمند است. تا به امروز نزدیک به ۳ هزار دستگاه کمباین برداشت غلات اعم از تولید داخل و وارداتی‌های کمباین سنگین در اختیار کشاورزان قرار گرفته است و یکی از دلایل رسیدن به عدد کمتر از ۴ درصد ضایعات همین تامین کمباین برداشت غلات است. عباسی با اشاره به اختصاص ۱,۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار به بخش مکانیزاسیون در سال جاری، عنوان کرد: از ابتدای سال ۹۸ تا امروز حدود یک میلیارد تومان از این اعتبار در حوزه زراعت و ۳۶۰ میلیارد تومان هم در حوزه باغبانی اختصاص یافته است. ۱۸۰ میلیارد تومان در حوزه دام و طیور و نزدیک به ۹۰ میلیارد تومان در حوزه مکانیزاسیون شیلات و حدود ۵۴ میلیارد تومان برای مکانیزاسیون گیاهان دارویی در نظر گرفته‌ایم.
وی افزود: حدود ۱۸ میلیارد تومان هم به مکانیزاسیون جنگل و مرتع و حدود ۷۲ میلیارد تومان هم برای مکانیزاسیون گلخانه‌ها در نظر گرفته شده است. امسال هم نظیر سنوات گذشته مکانیزاسیون به صورت جامع و کامل در تمام زیر بخش‌های کشاورزی اجرایی خواهد شد.
