گروه بنگاه‌ها|
سرنوشت تجارت ایران و اروپا بعد از حاشیه‌سازی‌های اخیر امریکا چه سرانجامی خواهد داشت؟ این پرسشی است که این روزها بعد از حاشیه‌سازی‌های اخیر ایالات متحده بر علیه ایران در حوزه‌های گوناگون جریان دارد. تحلیلگران و فعالان اقتصادی به دنبال آن هستند که بدانند آیا کشورهای اروپایی برنامه‌ریزی‌های ارتباطی و اقتصادی بعد از برجام را دنبال خواهند کرد یا اینکه به دلیل ترس از جرایم احتمالی امریکا تفاهم نامه‌های قبلی با ایران را فراموش می‌کنند.
رییس اتاق بازرگانی آلمان و ایران در پاسخ به این پرسش روابط تجاری دو کشور را «طولانی» و «بطور چشمگیری قوی» توصیف و تصریح کرد که رفتارهای ضد ایرانی امریکا، نمی‌تواند تاثیر چندانی بر این روابط داشته باشد.
مایکل توکاس در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت که تهدیدهای امریکا علیه ایران تا حد زیادی بزرگنمایی شده و شرکت‌های آلمانی از هم‌اکنون برای استفاده از سازوکار مالی اروپا موسوم به «اینستکس» لحظه‌شماری می‌کنند.
اینستکس یا «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا» یک ابزار ویژه مالی است که در 31 ژانویه 2019 (11 بهمن 1397) توسط آلمان، فرانسه و انگلیس، برای تسهیل تجارت غیر دلاری با ایران ایجاد شد. هدف اصلی از ایجاد این کانال مالی ویژه، دادن امکانات به شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است تا بتوانند مجاری متعارف مالی خود با ایران را حفظ کنند.
توکاس همچنین درباره تصمیم جدید امریکا برای پایان دادن به معافیت‌های خریداران نفت ایران می‌گوید مطمئن نیست که کشورهای واردکننده نفت از ایران، حداقل به دلایل فنی، بتوانند به سرعت پالایشگاه‌های خود را با نفت دیگری تنظیم کنند.
او در خصوص ارزیابی‌اش از تصمیم جدید امریکا درباره تمدید نکردن معافیت برای خریداران نفت ایران می‌گوید: «این نمونه دیگری است از رفتار امریکا که با هیچ‌کس درباره‌اش هماهنگی نکرده و هیچ سازمان بین‌المللی هم از آن پشتیبانی نمی‌کند. آنها اکنون در مرحله تلاش برای واردکردن بیشترین فشار بر ایران هستند، با پذیرفتن این ریسک که ایران ممکن است نسبت به این کار واکنش نشان بدهد.من مطمئن نیستم کشورهای واردکننده نفت از ایران واردات خود را قطع کنند. موضوع فقط نخریدن نفت ایران نیست بلکه موضوع فنی در میان است. اینکه این کشورها پالایشگاه‌های خود را بر روی نفت ایران تنظیم کرده‌اند و به همین سادگی که در رسانه‌ها گفته می‌شود نیست که عربستان سعودی بتواند تولید خود را افزایش بدهد. این نشان‌دهنده این است که امریکا با ایران مشکل و ضدیت دارد.» توکاس درباره اثر این رفتارها بر مناسبات تجاری ایران و آلمان می‌گوید: تجارت بین ایران و آلمان بطور چشمگیری قوی است. با توجه به فشارهای امریکا، در سال گذشته ما فقط شاهد یک کاهش 9 درصدی در صادرات به ایران بوده‌ایم که خیلی زیاد نیست. همین حالا ما در تماس با بانک‌های ایرانی در هامبورگ هستیم و می‌دانیم که آنها فعال هستند.
از سویی شاهد گزارش‌های رسانه‌ها هستیم که تهدید امریکا را با بزرگنمایی نمایش می‌دهند از سوی دیگر ما رابطه بسیار طولانی بین شرکت‌های متوسط آلمانی با ایران راداریم که من می‌دانم بسیاری از آنها ادامه خواهد یافت.او درباره حجم این مبادلات تجاری به این نکته اشاره می‌کند: ما در حدود 200 تا 250 میلیون یورو در ماه تجارت داریم. این حجم تجارت ماست و می‌تواند زیادتر شود و برای آن ما نیازمند حمایت بیشتر از طرف دولت آلمان و ایران هستیم. اما آیا (اینستکس) توانسته به تسهیل تجارت ایران و آلمان کمک کند؟
رییس اتاق بازرگانی ایران و آلمان در پاسخ به این پرسش می‌گوید: باید توجه کنید که این سازوکار یک پیام قوی سیاسی است. نشان دادن اینکه کشورهای اروپایی در مخالفت با امریکا قدم برمی‌دارند، در حد خودش باارزش است. در عمل (ولی) این سازوکار هنوز در حال شکل‌گیری است. من می‌دانم افرادی در حال فعالیت برای راه انداختن آن هستند ولی هنوز نتیجه عملی نداشته و طبیعتاً مقداری زمان می‌برد.او درباره واکنش احتمالی تجار اروپایی به تصمیمات اخیر امریکا می‌گوید: در حال حاضر من هیچ واکنشی از سوی دولت‌های اروپایی در مورد (تأثیر قطع معافیت‌ها برنفت) اجرایی شدن سازوکار مالی نمی‌بینم.
اینستکس اکنون یک ابزار کاملاً جدید برای کشورهای اروپایی است و آنها باید آن را راه بیندازند. من یکی دو نفر آدم اصلی در اینستکس می‌شناسم. فکر نمی‌کنم رفتارهای امریکا روی آن تأثیر بگذارد. چون ارتباطی با امریکا ندارد.
توکاس درباره استقبال تجار اروپایی از اینستکس می‌گوید: ما شرکت‌های زیادی داریم که درباره اینستکس سوال می‌کنند و خواستار آن هستند که بلافاصله از آن استفاده کنند. ولی ما به آنها می‌گوییم که اجرایی شدن این سازوکار مدتی طول می‌کشد. ولی علاقه شرکت‌ها زیاد است.
این فعال اقتصادی آلمانی درباره چشم‌انداز آینده روابط دو کشور می‌گوید: شما می‌دانید که شرکت‌های آلمانی بیش از 130 سال است که در ایران فعال هستند. آنها به بقای خود و به تجارت با ایران در شرایط حساس ادامه خواهند داد. البته آنچه ما از دست می‌دهیم سرمایه‌گذاری‌های مشترک بزرگ با ایران خواهد بود. این اکنون امکان‌پذیر نیست. اما روابط تجاری ادامه خواهد یافت و حفظ خواهد شد.
در پایان باید بگویم که من از طرف شرکت‌های ایرانی می‌شنوم روال اداری برای انتقال پول و مجوز واردات این روزها سخت شده و سازمان‌های دولتی ایران باید سهم خودشان را (از کمک به تجارت) انجام بدهند.
توکاس: ما شرکت‌های زیادی داریم که درباره اینستکس سوال می‌کنند و خواستار آن هستند که بلافاصله از آن استفاده کنند. ولی ما به آنها می‌گوییم که اجرایی شدن این سازوکار مدتی طول می‌کشد. ولی علاقه شرکت‌ها زیاد است.
این فعال اقتصادی آلمانی می‌گوید: شما می‌دانید که شرکت‌های آلمانی بیش از 130 سال است که در ایران فعال هستند. آنها به بقای خود و به تجارت با ایران در شرایط حساس ادامه خواهند داد. البته آنچه ما از دست می‌دهیم سرمایه‌گذاری‌های مشترک بزرگ با ایران خواهد بود. این اکنون امکان‌پذیر نیست. اما روابط تجاری ادامه خواهد یافت و حفظ خواهد شد.
