گروه بنگاه‌ها|
از گذشته‌های دور تا به امروز بر اساس ضرورت‌های تجاری و صادراتی، صرافان پلی میان بازرگانان و تجار از یک طرف و بازار‌های مصرفی و وارداتی از سوی دیگر بوده‌اند و همین رابطه باعث شد تا فعالیت‌های صرافی در اقتصاد کشورهای در حال توسعه به عنوان یک ضرورت غیر قابل انکار شکل بگیرد؛ در ایران هم بسیاری از فعالان اقتصادی کوچک و متوسط برای فعل و انفعال مالی و اعتباری خود از صرافی‌های مجاز استفاده می‌کنند و از این دریچه نیازها و مطالبات ارزی خود را ساماندهی می‌کنند. اما پس از بروز نوسان‌های ارزی از زمستان سال گذشته که بلافاصله پس از اعلام خروج ترامپ از برجام نشانه‌های آن نمایان شد، در چند نوبت شاهد دستگیری صرافان، خرده فروشان و دلالان بازار ارز بودیم که نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات 19 متهم ارزی ششم شهریورماه در شعبه 2 ویژه دادگاه انقلاب اسلامی برگزار شد. جلساتی که برگزاری آن اظهارنظرهای گوناگونی را در فضای رسانه‌ای و کارشناسی کشور ایجاد کرد و پیشنهادهای مختلفی برای عبور از چالش‌های اقتصادی پیش رو در مواجهه با متخلفان اقتصادی و ارزی مطرح شد.
در میان این اظهارنظرهای مختلف، دیروز دبیرکل کانون صرافان ایران تحلیلی از نوسانات ارزی کشور ارایه کرد که مبتنی بر آن می‌توان تصویری از مشکلات فعالان بخش تولیدی و صرافی‌ها نیز دست یافت. ترکاشوند با اشاره به این واقعیت که نقدینگی باید به سمت تولید هدایت شود از دولت خواست که راهبرد جهت‌گیری نقدینگی به سمت تولید را با استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی طراحی و اجرا کند..
«رضا ترکاشوند» در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: برای دولتی که 85 درصد اقتصاد را در اختیار دارد و باید هزینه‌های بالای خود اعم از پرداخت دستمزد و امور عمرانی را پوشش دهد و جز درآمد حاصل فروش نفت، واردات کالا و دریافت مالیات و عوارض عایدی دیگری ندارد، یکی از بهترین راه‌ها، کسب درآمد از محل تبدیل ارز نفتی به ریال است.
او در ادامه افزود: همه می‌دانیم که هزینه‌های دولت روز به روز در حال افزایش است و حتی مسوولیت ناشی از صندوق‌های بازنشستگی نیز به آن اضافه شده است. رویه همه دولت‌ها در سال‌های گذشته این بوده که نیاز بازار ارز را در داخل تامین می‌کرده تا هم نیاز خود به ریال را تامین کند و هم عرضه و تقاضا در بازار را متعادل نگه دارد. در همه این سال‌ها شاهد بودیم که با افزایش تقاضا در بازار، دولت نیز به عنوان بازارساز، عرضه را بیشتر می‌کرد تا تعادل در نرخ‌های ارز حفظ شود.
ترکاشوند با یادآوری اینکه دولت‌ها همواره در دوره اول ریاست‌جمهوری خود سعی می‌کنند بازار ارز را متعادل نگه دارند، افزود: مشکل زمانی پیش می‌آید که دولت‌ها می‌خواهند نسبت به هزینه‌های خود، افزایش درآمد داشته باشند.
دبیرکل کانون صرافان ایران افزود: «هرچند نمی‌توان مسائل خارجی و سیاسی اخیر را بر بازار ارز و رویدادهای چند ماه گذشته بی‌اثر دانست اما نکته این است که دولت می‌خواهد نرخ ارز را به قیمت واقعی خود برسانند یعنی دیگر برنامه کنترل قیمت‌ها با عرضه بیشتر را کنار می‌گذارند.»
ترکاشوند اظهار داشت: انتظاری که ما از دولت داریم، این است که با مردم صادقانه صحبت کنند و بگویند که سیاست «غلبه عرضه بر تقاضا» برای کنترل قیمت‌ها اشتباه بوده و اکنون می‌خواهیم قیمت ارز را واقعی کنیم.
استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی
این کارشناس ارزی، خواستار استفاده از نظر نخبگان و کارشناسان دانشگاهی در تصمیم‌گیری‌های ارزی دولت شد و گفت: همه می‌دانند که هر درگیری در صحنه بین‌الملل هزینه خود را دارد و باید بپذیریم این نوع زندگی هزینه‌های خود را دارد؛ پس بهتر است با مردم صادق باشیم و بگوییم قیمت 4200 تومانی ارز واقعی نبود و لازم است نرخ‌ها تعدیل شود.
ترکاشوند افزود: با اینکه جهش ارزی در دوره دوم همه دولت‌های پس از انقلاب رخ داده، اما باز می‌بینیم دولت‌ها هدف خود که تعدیل نرخ‌ها بوده را عملی کرده‌اند و مردم هزینه آن را داده‌اند.
دبیرکل کانون صرافان اظهار داشت: «از دولت می‌خواهیم شفاف عمل کند؛ هر جا هم که لازم باشد در جهت منافع ملی به کمک آنها می‌شتابیم و به دنبال آن نیستیم که گروهی منافع خاص خود را ببرند و منافع ملی آسیب ببیند.»
ترکاشوند تاکید کرد: تقاضای من از قوه قضاییه این است که پیش از صدور رای، از کانون صرافان یا بانک مرکزی بخواهد که کارشناسان حقوقی ارزی را به آنها معرفی کنند تا حقی از کسی ضایع نشود.
بازار هنوز با نرخ‌های جدید منطبق نشده
دبیرکل کانون صرافان ایران در ارزیابی خود از وضعیت کنونی بازار ارز نیز اظهار داشت: بازار هنوز نتوانسته خود را با نرخ‌های جدید تطبیق دهد زیرا واردکنندگان نمی‌دانند با ارزی که از نیما تامین می‌کنند، کالا را باید با چه قیمتی به بازار عرضه کنند که زیان نبینند.
ترکاشوند افزود: به هر حال سیاست ارزی که تدوین شده، پیامدهایی برای تولیدکننده و مصرف‌کننده خواهد داشت؛ در هر صورت بهای کالاها و مواد اولیه 2 برابر شده و این به خودی خود هزینه تولیدکننده و مصرف‌کننده را افزایش خواهد داد.او افزود: در چنین شرایطی به دلیل کاهش تقاضا، از حجم تولید کاسته خواهد شد و این وظیفه دولت است که با ایجاد فضای صادراتی، ظرفیت‌های خالی اقتصاد را پر کند تا صنایع بیشتر از این وارد رکود نشوند. وقتی واردکننده ارز خود را از نیما تهیه می‌کند، باید در چارچوب مصوبه‌های دولت تولید و توزیع کند و از این رو هنوز بازار نتوانسته خود را با نیما به روز کند.»
نقدینگی باید به سمت تولید هدایت شود
دبیرکل کانون صرافان ایران درباره اینکه چطور می‌توان جلوی ورود نقدینگی به بازارهایی چون ارز را گرفت، اظهار داشت: برای این کار باید تولید تقویت شود؛ دولت باید سود سپرده‌ها را کاهش دهد تا برای تولیدکننده بصرفد بجای سپرده‌گذاری سرمایه در بانک، آن را به سمت بازار سرمایه و تولید هدایت کند.
وی تاکید کرد: وقتی حدود 600 هزار میلیارد تومان خلق پول توسط بانک‌ها انجام می‌شود، معلوم است که این رقم به سمت هر بازار برود، آن را دچار مشکل می‌کند.
به عقیده این کارشناس ارزی، باید این موانع رفع شود و نقدینگی به سمت ارزش افزوده در تولید و خدمات هدایت شود نه اینکه به بانک برود و بدون زحمت به جامعه برگردد که جز افزایش نقدینگی نتیجه‌ای ندارد.
ترکاشوند با انتقاد از نرخ بالای سود تسهیلات در بانک‌ها گفت: برای گرفتن وام 25 درصدی، تولیدکننده باید 60 درصد سود در تولید کسب کند؛ باید پرسید اکنون کدام واحد تولیدی چنین سودی به دست می‌آورد؟
