گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
به دنبال کاهش قیمت دلار در بازار آزاد طی دو روز اخیر که تا 29450 تومان در روز دوشنبه رسید و نسبت به رقم 31500 تومان هفته گذشته کاهش قابل توجهی داشته است، از صبح سه‌شنبه 23 آذر نیز قیمت دلار معامله با 29500 تومان را شروع کرد و تا عصر سه‌شنبه به بالای 30 هزار تومان رسید. به دنبال این نوسان و افزایش قیمت دلار، قیمت سکه نیز از 12 میلیون و 950 هزار تومان تا ۱۳ میلیون و 250 هزار تومان در نوسان بود. براین اساس، معاملات بازار طلا و ارز نسبت به هفته گذشته، قابل توجه بوده و با ثبات نسبی بهتری همراه شده است. برخی فعالان بازار ارز می‌گویند که به نظر می‌رسد قیمت دلار در مرز 30 هزار تومان و سکه در مرز 13 میلیون تومان باقی بمانند و در حول و حوش این کانال در نوسان باشند و با اقداماتی که انجام شده بعید است که افزایش قیمت زیادی را شاهد باشیم. کارشناسان معتقدند که چند موضوع موجب کاهش قیمت ارز شده است یکی انتشار اخبار مثبت از ادامه مذاکرات وین، گشایش منابع ارزی ایران و آزادشدن بخشی از منابع بلوکه شده ایران و پیگیری برای آزاد‌سازی بخش‌های دیگر پول ایران در بانک‌های خارجی است که اثرات مثبت و پایدار بر بازار ارز خواهد داشت. عامل دوم اقداماتی است که بانک مرکزی و سازمان مالیاتی و برخوردهای قضایی انجام داده‌اند که فعلا نرخ را کاهش می‌دهد اما در مورد ثبات و پایداری اثر آن در آینده باید دید که دولت چه مسیری را طی خواهد کرد. بانک مرکزی از یک‌سو سیاست محدود کردن تقاضا برای خرید ارز از صرافی‌ها از طریق محدودیت‌های 24 گانه را آغاز کرده و از سوی دیگر به دنبال راهکار دریافت مالیات از معاملات ارزی است. همچنین در روزهای اخیر تعدادی از صرافی‌ها لغو مجوز شده‌اند و تعدادی نیز اخطار گرفته‌اند و همه این موارد موجب برخورد با بخشی از فعالان بازار ارز و کاهش معاملات شده است. بانک مرکزی به صدور ۲۴۸ فقره اخطار، ۲۵ مورد ابطال مجوز و ۴۶ مورد تعلیق مجوز برای صرافی‌های متخلف اقدام کرده است که فعلا می‌تواند اثرگذار باشد اما موضوع این است که بانک مرکزی دایم نمی‌تواند به این نوع ابزارها محدود شود و باید برای بخشی از تقاضای خرد در بازار آزاد فکر اساسی داشته باشد. برخی کارشناسان می‌گویند که اقدامات بانک مرکزی نمی‌تواند تامین‌کننده بخشی از نیاز بازار باشد و در نتیجه عرضه‌کننده و خریداران خرد ارز، راهکارهای دیگری را دنبال خواهند کرد و لذا بانک مرکزی نباید بخشی از تقاضای بازار در بازار آزاد که به خریدهای خرد مشغول است را نادیده بگیرد.
از سوی دیگر، نایب‌رییس اتحادیه طلا و جواهر، از کاهش نسبی قیمت‌ها در بازار طلا و سکه تهران طی روزهای اخیر و رسیدن حباب سکه به رقم ۴۴۰ هزار تومان خبر داد. محمد کشتی‌آرای نایب‌رییس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر در خصوص جدیدترین قیمت‌ها در بازار (سه شنبه ۲۳ آذرماه ۱۴۰۰) طلا و سکه با اشاره به روند کاهشی نرخ ارز اظهار داشت: در حال حاضر هر اونس طلا با ثبات نسبی در محدوده ۱۷۸۵ دلار قرار دارد. در این میان همسو با افت نسبی نرخ ارز، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (سکه امامی) به رقم ۱۳ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان رسیده است. همچنین هر قطعه سکه تمام طرح قدیم ۱۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است که نسبت به روز قبل، ارزان‌تر است. به گفته کشتی‌آرای، هر نیم سکه به رقم ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و هر ربع سکه به رقم ۳ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رسیده است. همچنین هر سکه یک گرمی بانک مرکزی نیز در حال حاضر، ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. هر مثقال طلای آب شده در بازار به رقم ۵ میلیون و ۵۷۶ هزار تومان رسیده و یک گرم طلای ۱۸ عیار نیز یک میلیون و ۲۸۷ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.حباب سکه امامی در بازار، به رقم ۴۴۰ هزار تومان رسیده است. نرخ هر دلار در صرافی‌های بانکی (سه‌شنبه، ۲۳ آذرماه) با ۲۰۳ تومان کاهش قیمت نسبت به روز گذشته به رقم ۲۷ هزار و ۴۷۰ تومان رسید. قیمت فروش یورو نسبت به روز گذشته با ۴۰۱ تومان کاهش، برابر با ۳۰ هزار و ۹۵۹ تومان بود. قیمت خرید هر دلار ۲۶ هزار و ۹۲۶ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۳۰ هزار و ۳۴۶ تومان اعلام شد.بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۷ هزار و ۵۲۱ تومان و نرخ فروش آن ۲۷ هزار و ۲۷۳ تومان بود.نرخ خرید یورو در این بازار ۳۱ هزار و ۸۵ تومان و نرخ فروش آن نیز ۳۰ هزار و ۸۰۵ تومان اعلام شد. همچنین در سامانه نیما در معاملات، حواله یورو به قیمت ۲۷ هزار و ۳۵۶ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۴ هزار و ۲۲۰ تومان معامله شد. قیمت دلار از خردادماه وارد کانال ۲۶ هزار تومان شد و در این محدوده نوسان داشت و در شهریورماه نرخ دلار نزولی یا ثابت بود. در ماه‌های گذشته نیز دلار گاهی در کانال ۲۶ هزار تومان رشد داشته و وارد محدوده قیمتی ۲۷ هزار تومان شده اما دوباره عقبگرد داشته است.
افت و خیز سکه در کانال ۱۳ میلیون تومان
قیمت سکه (سه‌شنبه، ۲۳ آذرماه) در بازار تهران با ۷۰ هزار تومان افزایش نسبت به روز گذشته به رقم ۱۳ میلیون و ۷۰ هزار تومان رسید و سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم به قیمت ۱۲میلیون و ۶۰۰ هزار تومان معامله شد.همچنین نیم‌سکه بهار آزادی ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، ربع سکه سه‌میلیون و ۷۸۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۲ میلیون و ۳۲۰ هزار تومان قیمت خورد.علاوه بر این، در بازار طلا نیز نرخ هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۲۸۶ هزار تومان رسید و قیمت هر مثقال طلا نیز پنج میلیون و ۵۷۲ هزار تومان شد. همچنین قیمت اونس جهانی طلا با ۲ دلار کاهش بها نسبت به روز کاری گذشته به یک‌هزار و ۷۸۲ دلار و ۹۳ سنت معامله شد.
ابزارهای مکمل مالیات خرید و فروش ارز
یک کارشناس بازار ارز گفت: اخذ مالیات توانایی تاثیرگذاری بر بازار ارز را دارد، ولی استفاده از ابزارهای مکمل، توانایی آن را بسیار بالاتر خواهد برد که این مساله نیاز به نگاه کلان‌تری دارد. حمیدرضا جیهانی، کارشناس بازار ارز درباره اخذ مالیات از فروشندگان و خریداران ارز گفت: این مساله دو مقوله را در پی دارد که یکی بحث درآمدزایی برای دولت‌ها است و دیگری هم هدف تنظیم بازار را دنبال می‌کند. وی اضافه کرد: یکی از اهداف اصلی دولت در نتیجه طرح این مبحث مدیریت بازار ارز است، به این شکل که تقاضا به سمت واقعی سوق پیدا کند. تا به اینجا کار مثبت است، اما در نگاه کلی میتوان عنوان کرد چنانچه سیاست مورد اشاره به تنهایی و بدون در نظر گرفتن دیگر عوامل مورد توجه قرار گیرد، شاید نتیجه مورد انتظار حاصل نشود زیرا زیرساخت رفتارهای خلاف قانون مانند پولشویی، دورزدن‌های قانونی و... ایجاد خواهد شد و قاعدتا افراد هم از این مسیرها بهره‌مند می‌شوند. این کارشناس بازار ارز یادآور شد: اخد مالیات از متقاضیان ارز چنانچه به صورت یک پکیچ کامل در حوزه اقتصاد، اخذ مالیات و مدیریت تراکنش‌های بانکی دیده شود، قطعا در مدیریت تقاضاهای غیرواقعی ارز موثر واقع می‌شود و از روش‌های افزایشی و غیرواقعی جلوگیری به عمل می‌آورد. جیهانی در خصوص کاهش کارت‌های اجاره‌ای نیز تصریح کرد: موضوع اخذ مالیات در رابطه با کارت‌های اجاره‌ای توانایی بازدارندگی در این زمینه را دارد، ولی در نهایت باز هم کسانی که از فرصت‌ها سوءاستفاده می‌کنند، راهکارهای دیگری را در دست می‌گیرند و برای افراد ناآگاه زحمتی جدید به وجود می‌آورند که ممکن است نتیجه آن افزودن کاری بر کارهای سیستم مالیاتی کشور باشد، به دلیل آنکه افرادی که اجازه سوءاستفاده در حد چند هزار دلار با کارت ملی خود را می‌دهند، قاعدتا پاسخگوی سیستم مالیاتی کشور نیستند، بنابراین یکسری فرایندهای بوروکراتیک زائد برای مجموعه مالیات کشور ایجاد خواهد شد. وی افزود: تهیه پکیج کامل اقتصادی مورد اشاره از پایین‌ترین حوزه باید شروع شود و به بالاترین آن برسد تا در آینده از بورس ارز و مدیریت آن در بازار متشکل ارزی هم بهره‌مند شویم. این کارشناس بازار ارز در رابطه با جدا کردن بازار ارز نیمایی از این بخشنامه تاکید کرد: ارز نیمایی بین افرادی که خرید و فروش می‌کنند برای تقاضاهای قانونی خود کاملا شفاف است و بخشنامه فوق برای معاملات ارزی مورد توجه قرار گرفته که منشأ مشخصی ندارد. اخذ مالیات به تنهایی توانایی تاثیر بر بازار ارز را دارد و به ابزارهای مکمل دیگری نیاز دارد. استفاده از ابزارهای کارآمد، توانایی مالیات را بسیار بالاتر خواهد برد که این مساله نیاز به نگاه کلان‌تری دارد.
