محسن احتشام
تفاوت نرخ نیما و سنا و بازار آزاد برای صادرکننده به ویژه صادرکننده محصولات کشاورزی آزاردهنده است بنابراین باید نرخ ارز یکسان و باثبات شود. صادرات یعنی بازگشت ارز؛ اما راه‌های بازگشت ارز را باید متنوع کنیم. باید دست صادرکننده را باز بگذاریم چرا که به هر حال صادرکننده واقعی و شناسنامه‌دار برای ادامه فعالیت خود و ارز حاصل از صادرات را به کشور برمی‌گرداند. دولت باید برای تسهیل و رونق صادرات، تدابیری را برای متنوع کردن راه‌های بازگشت ارز بیندیشد. وزارت صمت باید از کلی گویی و کل نگری در درباره مشکلات تولید و صادرات دوری کند و به جزییات حمایت از فعالان اقتصادی بپردازد تا موانع پیش روی صادرات نیز برداشته شود. در دولت‌های گذشته کلی گویی وجود داشت و هرچند حمایت از صادرات را مورد تاکید قرار می‌دادند اما به جزییات و چگونگی حل مشکلات این بخش بهایی داده نمی‌شد. مسوولان امر باید نگاه فرآیندی به مشکلات فعالان اقتصادی داشته باشند و بدانند که تولید، توزیع، مبادله، مصرف و صادرات حلقه‌های یک زنجیره است که هر حلقه نیز در تعامل و متناسب با زنجیره قبل و بعد خودش کار می‌کند. به عنوان نمونه اگر در تولید، به معنای واقعی قیمت تمام شده محصولات را کاهش ندهیم و کیفیت مناسبی را ارایه نکنیم، نمی‌توانیم به رقابت در دنیا بپردازیم. باید تلاش کرد تا تولیدکنندگان بتوانند زنجیره‌های تامین خود را مستقر کنند. در استقرار زنجیره تامین که در روند صادرات غیرنفتی و بازارهای جهانی منجر به زنجیره ارزش می‌شود باید به تولیدکنندگان کمک کنیم تا زنجیره تامین و ارزش برای خود بسازند تا بتوانند در بازارهای جهانی موفق باشند و محصول با کیفیت و قیمت مناسب تولید کنند. در مبادله، بازاریابی هسته مرکزی است، بازاریابی ما سنتی است و بر همین اساس است که خام فروشی می‌کنیم. متاسفانه صادرکنندگان ما قدرت بازاریابی، بازارسازی و برندسازی و جایگاه‌یابی در بازارهای جهانی ندارند چرا که حمایت نشده‌اند. مشکل دیگر هزینه سنگین تبلیغات در داخل است. واحد بازرگانی صدا و سیما قیمت‌هایی ارایه می‌دهد که فقط شرکت‌های بزرگ قادر به پرداخت ان هستند و تبلیغ می‌کنند اما شرکت‌های کوچک از این قافله جا می‌مانند و نمی‌توانند به معرفی محصولات خود در داخل بپردازند چه برسد به اینکه بخواهند وارد بخش تبلیغاتی خارجی شوند. باید در بخش بازاریابی به شرکت‌های کوچک و متوسط کمک قابل توجهی شود تا بتوانیم به سمت تولید صادرات محور موثر و اشتغالزا حرکت کنیم. صادرات زمانی مهم و موثر است که هم اشتغالزایی کند و هم ارزآوری داشته باشد.
