بانک مرکزی با انتشار رمزپول نقدینگی را مدیریت کند
یک کارشناس بانکی با بیان اینکه ۸۰ بانک مرکزی دنیا اقدام به انتشار CBDC خود کرده‌اند، گفت: بانک مرکزی ایران می‌تواند با انتشار رمزپول در مدیریت نقدینگی به صورت فعال وارد شود.
اسماعیل للـه‌‌گانی در همایش بانکداری اسلامی در خصوص نگاه بانک مرکزی به رمزارزها گفت: بانک‌های مرکزی در دنیا به این سمت رفته‌اند که به رمزارزها توجه کنند. صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نیز به مساله رمزارزها توجه کرده و ۸۰ بانک مرکزی دنیا نسبت به صدور رمزارز با پشتیبانی بانک مرکزی اقدام کردند.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی نیز باید رمزارز اختصاصی منتشر کند، تصریح کرد: رمزارزهای بانک مرکزی معادل دیجیتال برای پول رسمی هر کشور است که باید شرایطی همچون پذیرش جهانی را دارا باشند و از سوی بانک‌های مرکزی منتشر شده باشند.
رمزارزهای اختصاصی هر بانک مرکزی یا CBDC در دو نوع عمده فروشی و خرده فروشی از سوی بانک‌های مرکزی منتشر می‌شود که در کشورهای پیشرفته به دلیل امکان عرضه نوع عمده فروشی آن در شبکه‌های بین‌المللی بیشتر به سمت استفاده از این مدل حرکت شده است.
وی با بیان اینکه CBDCها به صورت آفلاین قابل استفاده هستند، گفت: برخلاف رمزارزها CBDCها مانند سکه و اسکناس رایج هر کشور دارای رقم رسمی هستند و از اعتبار و پشتوانه بانک مرکزی برخوردارند. بانک‌های مرکزی CBDCها را یا مستقیماً منتشر کرده و در اختیار مشتری می‌گذارند که در این صورت نقش بانک‌ها کمرنگ می‌شود یا اینکه بانک مرکزی صرفاً صادر‌کننده است و نهادهای مالی به عنوان واسطه CBDCها را عرضه می‌کنند. وی از دیگر مزایای انتشار رمزارزهای ملی را کاستن هزینه چاپ پول و کاهش ریسک تبادلات الکترونیکی بخش خصوصی دانست و افزود: CBDCها تهدیدهایی هم دارند که شامل احتمال نبود امنیت در شبکه، سختی در جلب اعتماد مردم، احتمال سوءاستفاده و پول‌شویی با رمزارز و کمرنگ شدن نقش بانک‌ها می‌شود. در رابطه با حفظ ارزش پول ملی CBDCها می‌توانند موثر باشند. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم مردم به این رمزارزها توجه کرده و در حال ورود به بازار رمزارز هستند و اگر بانک مرکزی وارد عمل نشود، ممکن است حفظ ارزش پول ملی ضربه ببیند. وی با تأکید بر اینکه CBDCها در بستر بلاکچین عرضه می‌شوند، خاطرنشان کرد: امکان استفاده همزمان از CBDC به عنوان پول رایج ملی صادره از بانک مرکزی و رمزارزهای رایج در دنیا وجود دارد اما بانک مرکزی می‌تواند با CBDC در مدیریت نقدینگی به صورت فعال وارد شود.در مقابله با رمزارزها که هر روز در حال گسترش هستند و ایراداتی دارند، باید فعالانه‌تر عمل کرد. البته در سطح کشور برای ماینینگ رمزارزها مجوزهایی صادر شده ولی برای نقل و انتقالات آن و نقد کردن رمزارزها دستورالعملی نداریم.باید بتوانیم ریال را در قالب رمزارز منتشر کنیم و در قراردادهای دوجانبه با کشورهای همسایه از این ابزار استفاده کنیم؛ CBDCها نیازی به سوئیفت ندارند و حتی به بلاکچین جهانی نیز نیاز نیست. بانک مرکزی ایران در حال راه‌اندازی CBDC است و از آنجایی که بلاکچین یک بستر و شبکه جهانی است، که مانند سوئیفت و مخابرات می‌توان از آن استفاده کرد، می‌توانیم به سمت استفاده از CBDCها در بستر بلاکچین داخلی حرکت کنیم. این بستر مختص کشور ماست و در حوزه قراردادهای بین‌المللی می‌توانیم از ظرفیت بلاکچین داخلی استفاده کنیم.
انتشار اوراق ودیعه سیاست جاری بانک مرکزی نیست
شرایط انتشار اوراق ودیعه (از جمله تعیین نرخ سود تعیین شده برای اوراق) باید به تصویب شورای پول و اعتبار برسد و در حال حاضر سیاست جاری بانک مرکزی نیست. رییس کل بانک مرکزی در سی و یکمین همایش سالانه بانکداری اسلامی مورخ ۱۴۰۰.۶.۹ در تشریح فعالیت شورای فقهی بانک مرکزی، به مصوبات این شورا از جمله دستورالعمل نحوه امهال مطالبات موسسات اعتباری، دستورالعمل اجرایی انجام عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه توسط بانک مرکزی و شیوه‌نامه اجرایی آن، شیوه نامه استفاده از توافق بازخرید (رپو) منطبق با شریعت در بازار بین بانکی، خرید اوراق مالی اسلامی دولتی توسط بانک مرکزی از طریق ابزار توافق بازخرید منطبق با شریعت بدون اثرگذاری بر ذخایر شبکه بانکی و انتشار اوراق ودیعه توسط بانک مرکزی با هدف جذب وجوه از عموم در قالب ودیعه و بازپرداخت آن در سررسید با حفظ قدرت خرید با نرخی معادل حداکثر نرخ تورم سالانه و نیز استفاده از عقد مرابحه و تاکید بر استفاده از آن در اعطای تسهیلات اشاره کردند. اما از میان مصوبات مذکور، موضوع «انتشار اوراق ودیعه توسط بانک مرکزی با هدف جذب وجوه از عموم در قالب ودیعه و بازپرداخت آن در سررسید با حفظ قدرت خرید با نرخی معادل حداکثر نرخ تورم سالانه» به صورت نادرست به عنوان سیاست جاری و برنامه‌ریزی شده بانک مرکزی برداشت شده است. در همین ارتباط به اطلاع می‌رساند همانطور که رییس کل محترم بانک مرکزی نیز اشاره داشتند این موضوع تنها با هدف تشریح بخشی از مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی بوده است و به مفهوم یک سیاست جاری و در حال اجرا نمی‌باشد. در پایان، یادآور می‌شود که طبق مصوبه مورخ ۱۳۹۹.۵.۲۱ شورای پول و اعتبار، شرایط انتشار اوراق ودیعه (از جمله تعیین نرخ سود تعیین شده برای اوراق) باید به تصویب این شورا برسد.
