دلار ۴۲۰۰ تومانی ۱۴ برابر مبلغ یارانه رانت ایجاد می‌کند
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
به دنبال طرح موضوع دلار 11 تا 11500 تومانی به جای دلار 4200 تومانی، در روزهای اخیر مسوولان سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده‌اند که سال آینده پرداخت ارز۴۲۰۰ تومانی برای برخی کالاها و دارو همچنان ادامه خواهد داشت و به نظرمی رسد که تامین برخی داروها و واکسن از طریق دلار 4200 تومانی تامین شود. پوراصغری معاون سازمان برنامه و بودجه با اشاره به ادامه دلار 4200 تومانی گفته است: اعتبارات خرید واکسن به۷۷هزار میلیارد تومان افزایش یافت. اعتبارات دارو واکسن تقریبا دو برابر شده و به بیش از 70هزار میلیارد تومان رسید. یارانه شیرخشک و... نیز به665 میلیارد تومان رسیده است. برای خرید واکسن در ردیف دارو واکسن شیرخشک، اعتبار لازم پیش بینی شده است و اگر موضوع تایید شود علاوه بر تولید داخلی اعتبار مربوطه پیش بینی شده است. کارشناسان معتقدند که دولت برای تامین کالاهای اساسی و دارو و به خصوص تامین واکسن کرونا که در سال آینده به یکی از اقلام اساسی زندگی مردم تبدیل خواهد شد، چاره‌ای جز اختصاص یارانه و دلار 4200 تومانی ندارد زیرا دلار 11500 تومانی عملا موجبات رشد قیمت برخی اقلام اساسی مانند دارو را موجب خواهد شد.
دلار ۲۵ هزار و ۷۰۰ تومان شد
روز شنبه دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی به 25800 تومان رسید. یورو 31 هزار تومان و درهم 7120 تومان معامله شد. قیمت دلار در صرافی‌های بانکی نیز با افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل ۲۵ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین شده و قیمت خرید دلار نیز با اختلاف 1000تومانی نسبت به قیمت فروش، 24 هزار و 700 تومان تعیین شده است.قیمت فروش یورو نیز با افزایش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل معادل 31 هزار و 150 تومان و قیمت خرید یورو نیز 30 هزار و 150 تومان اعلام شده است. قیمت طلای جهانی به 1839 دلار رسید و با اعلام دلار 25800 تومان، قیمت طلا و سکه نیز اندکی کاهش داشته و سکه 12 میلیون و 50 هزار تومان معامله شد. قیمت فروش یورو نیز با افزایش ۲۵۰ تومانی نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری پنجشنبه گذشته، به ۳۱ هزار و ۱۵۰ تومان رسید.قیمت خرید هر دلار ۲۴ هزار و ۷۰۰ تومان و قیمت خرید هر یورو نیز ۳۰ هزار و ۱۵۰ تومان اعلام شد. قیمت خرید هر دلار در بازار متشکل ارزی ۲۵ هزار و ۴۲۶ تومان و قیمت فروش آن نیز ۲۵ هزار و ۶۸۰ تومان اعلام شد.همچنین قیمت خرید هر یورو در این بازار ۳۰ هزار و ۵۴۹ تومان و قیمت فروش آن نیز ۳۰ هزار و ۸۵۴ تومان اعلام شد. علاوه براین در سامانه سنا در روز معاملاتی گذشته (پنجشنبه)، هر یورو با قیمت میانگین ۳۰ هزار و ۱۹۱ تومان به فروش رسید و هر دلار نیز با قیمت میانگین ۲۵ هزار و ۲۸۸ تومان فروخته شد. ضمن اینکه در سامانه نیما نیز در روزپنجشنبه گذشته حواله یورو با میانگین قیمت ۳۰ هزار و ۵۴۶ تومان به فروش رسید و حواله دلار نیز به قیمت ۲۵ هزار و ۵۶۷ تومان معامله شد. در روزهای گذشته روند حرکت قیمت دلار، کاهشی بود. اوایل آبان‌ماه نرخ دلار روند صعودی داشت و به بیش از ۳۰ هزار تومان رسید، اما از اواسط آبان سیر نزولی به خود گرفت.
کاهش ۵۰ هزارتومانی قیمت سکه
قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی روز (شنبه) با ۵۰ هزار تومان کاهش نسبت به پنجشنبه گذشته ۱۲ میلیون و ۵۰ هزار تومان معامله شد.سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز به قیمت ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان معامله شد.قیمت نیم‌سکه بهار آزادی برابر با ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، ربع سکه به چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و سکه یک گرمی نیز به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان مبادله شد. علاوه بر این، در بازار طلا نیز هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۱۱۸ هزار تومان و هر مثقال طلا به بهای چهار میلیون و ۸۴۵ هزار تومان فروخته شد. اونس جهانی طلا نیز با افزایش نسبت به آخرین روز کاری هفته گذشته به قیمت یک‌هزار و ۸۳۹ دلار رسید. طی دو هفته گذشته قیمت سکه و طلا متاثر از بازار ارز روند کاهشی داشت و نوسان ارزی و سیر نزولی قیمت ارز روی بازار طلا نیز تأثیر گذاشت. بررسی روند معاملات ارزی در روزهای اخیر نشان می‌دهد که کاهش ریسک‌های برون‌زا، حضور پرقدرت بازارساز و تقویت عرضه اسکناس در بازار متشکل ارزی به منظور مدیریت نوسان نرخ ارز، باعث افت قیمت‌ها در بازار ارز همچنین بازار طلا شده است.
دلار ۴۲۰۰ تومانی ۱۴ برابر مبلغ یارانه
رانت می‌آورد
با توجه به اینکه رییس سازمان برنامه و بودجه شرط چند برابر شدن یارانه نقدی را حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌داند، یک تحلیلگر اقتصادی این امر را دارای تبعات مثبت به خصوص برای تولیدکنندگان می‌داند و معتقد است با ورود ارز دولتی به اقتصاد کشور و تداوم آن تا پایان سال معادل ۱۴ برابر یارانه نقدی سالانه ایرانی‌ها رانت توزیع شده است. لایحه بودجه سال آینده در ۱۲ آذر سال جاری به مجلس تقدیم شد که پس از آن گمانه‌هایی مبنی بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از بودجه ۱۴۰۰ مطرح شد و در این زمینه رییس سازمان برنامه و بودجه توضیح داد که دلار ۴۲۰۰ تومانی برای تامین کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است اما چنانچه شرایط طوری باشد که این ارز حذف شود، یارانه‌ها دو تا سه برابر می‌شود. با این تفاسیر، شرط افزایش یارانه نقدی حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی اعلام شده است که در این رابطه میثم هاشم خانی - یک کارشناس اقتصادی - به تحلیل این موضوع پرداخت و گفت: اگر دولت دلار ۴۲۰۰ تومانی را به قیمت روز بفروشد و مازاد آن را برای یارانه نقدی اختصاص دهد، تبعات مثبتی چون جلوگیری از فسادهای زیادی که در پی دلار چند نرخی ایجاد شده و احیای بخشی از قدرت خرید قشر ضعیف جامعه را در پی دارد. وی افزود: اگر مابه‌التفاوت درآمد حاصل از دلار نفتی با دلار ۴۲۰۰ تومانی صرف افزایش یارانه نقدی شود، هیچ اثر تورمی نخواهد داشت، زیرا هیچ پولی چاپ نمی‌شود که اثر تورمی داشته باشد. با ورود ارز دولتی به اقتصاد کشور و تداوم آن تا پایان امسال معادل ۱۴ برابر یارانه نقدی سالانه ایرانی‌ها رانت توزیع شده که دلار ۴۲۰۰ تومانی عموما باعث کاهش قیمت کالاها نشده است. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از زمانی که پرداخت یارانه نقدی تصویب و اجرا شد، مشکل کلیدی این طرح آن بود که منابع مالی آن مشخص نشده بود که در نهایت دولت را برای تامین منابع مالی آن مجبور به چاپ پول کرد که افزایش تورم را در پی داشت. از سوی دیگر، برنامه جامعی برای تامین منابع مالی یارانه نقدی در آینده هم وجود نداشت. اگر هر سال یارانه نقدی به اندازه تورم رسمی که بانک مرکزی اعلام می‌کند، افزایش می‌یافت، عدد آن تقریبا به ۴۵۰ هزار تومان می‌رسید و فقر بالا را مشاهده نمی‌کردیم و یارانه نقدی یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین برنامه دولت برای حمایت از اقشار ضعیف جامعه می‌شد.
حمایت از تولید با چند برابر شدن
یارانه نقدی
هاشم خانی با تاکید براینکه در شرایط فعلی با تشدید تحریم‌ها و ظهور کرونا، تولیدکنندگان تحت فشار قرار دارند، گفت: چند برابر شدن یارانه نقدی حتما به منظور حمایت از تولیدکنندگان است، زیرا دولت در دو حالت می‌تواند از تولیدکنندگان حمایت کند؛ یکی تامین منابع مالی و وام و دیگری تخصیص دلار ارزان (ارز دولتی) است. وی اظهار کرد: اگر دلار ۴۲۰۰ تومانی را به قیمت آزاد بفروشیم و اختلاف آن را به تولیدکننده بدهیم به این معنی است که مردم تصمیم بگیرند از کدام تولیدکننده خرید خود را بیشتر و حمایت کنند و برعکس. در این راستا، تولیدکنندگان هم کیفیت و قیمت محصولات خود را افزایش و کاهش دهند تا مصرف کننده را جذب کنند و با فروش کالا و خدمات از افزایش چند برابری یارانه نقدی نفع ببرند؛ بنابراین، جنبه حمایت از تولید چند برابر شدن یارانه نقدی مهم است.
تشدید نوسان در هفته‌های اخیر
در هفته‌های گذشته نوسان نرخ ارز بار دیگر به بازار بازگشته است و بعد از انتخابات امریکا نرخ دلار از بالای 30 هزار تومان تا نزدیک 23 هزار تومان کاهش یافته سپس به کانال 25 هزار تومان صعود کرد. هفته گذشته نیز نرخ دلار بین 24 تا 26 هزار تومان در یک نوسان 2 هزار تومانی قرار داشت اما سرانجام در کانال 25 هزار تومانی آرام گرفته است. در هفته‌های اخیر، تشدید نوسانات ارزی موجب شد تا بازارساز تصمیم جدی برای مدیریت عرضه و تقاضا بگیرد و برهمین اساس علاوه بر افزایش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نیما، از سرگیری فروش ارز سهمیه‌ای و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمی و آزاد و البته آزاد شدن فروش ارز پتروشیمی‌ها در صرافی‌های مجاز مقدمات کاهش نوسانات قیمتی را در بازار ارز فراهم کرد. بانک مرکزی همچنین اعلام کرده از روز دوشنبه 21 مهرماه نیز روزانه 50 میلیون دلار اسکناس وارد بازار خواهد کرد ضمن اینکه سقف خرید بانک‌ها و صرافی‌ها در بازار متشکل ارزی را به 500 هزار دلار افزایش داده است. فعالان بازار پیش‌بینی می‌کنند با ورود 50 میلیون دلار در بازار و افزایش سقف خرید صرافی‌ها در بازار متشکل، قیمت ارز کاهشی شود کمااینکه بعد از اجرای این سیاست طی چند روز قیمت دلار حدود 4 هزار تومان کاهش یافت. گفتنی است، با کاهش اختلاف قیمت ارز بازار آزاد و رسمی، بانک مرکزی ممنوعیت فروش ارز سهمیه‌ای را به هر کارت ملی برداشت؛ بنابراین صرافی‌ها به هر کارت ملی یک بار در سال 2200 دلار ارز سهمیه‌ای می‌فروشند. پیش از این با دستور بانک مرکزی فروش ارز سهمیه‌ای موقتاً در صرافی‌های بانکی متوقف شده بود. قیمت هر اونس طلا در پایان معاملات روز جمعه با ۰.۱۲ درصد کاهش به ۱۸۳۸ دلار و ۸۶ سنت رسید.به گزارش رویترز، در حالی که پس از رشد قیمت‌های قابل توجه در روز پنجشنبه سرمایه‌گذاران در روز جمعه اقدام به برداشت سود کردند و در حالی که ارزش سهام در بازارهای بورس شاهد رشد بوده است، قیمت طلا روز جمعه شاهد کاهش بود، اما احتمال انعقاد بسته محرک مالی جدید در امریکا سبب شد تا قیمت طلا اولین رشد هفتگی طی 4 هفته گذشته را تجربه کند. بر اساس این گزارش، قیمت هر اونس طلا در پایان معاملات روز جمعه با 0.12 درصد کاهش به 1838 دلار و 86 سنت رسید. در این هفته قیمت طلا شاهد رشد حدود 2.5 درصدی بود. قیمت فلز زرد در پایان معاملات آتی دیروز نیز با 0.06 درصد افت به 1840 دلار رسید. تای وونگ تحلیلگر بازار طلا در موسسه بی‌ام او گفت: «پس از رشد 4 روزه قیمت طلا و در حالی که قیمت‌ها به آستانه رقم 1850 دلار رسیده بود، یک موج برداشت سود در بازار شکل گرفت.» آمارها در روز جمعه نشان داد که اقتصاد امریکا در ماه نوامبر کمترین فرصت شغلی را طی 6 ماه گذشته ایجاد کرده است. این آمار احتمال انعقاد یک بسته محرک مالی را تقویت کرد و سبب رشد شاخص‌ها در بورس وال استریت شد. یک طرح حمایت مالی 9.8 میلیارد دلاری مورد حمایت جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در کنگره امریکا در حال پیگیری است و احتمال تصویب آن در تعطیلات پایان هفته دور از ذهن نیست. سوکی کوپر تحلیلگر استاندارد چارترد اظهار داشت، علاوه بر عوامل پیش گفته، تضعیف ارزش دلار، نرخ بهره منفی و نگرانی‌ها در مورد نرخ تورم احتمالا سبب خواهد شد تا قیمت طلا همچنان روند افزایشی خود را حفظ کند. ارزش دلار امریکا در این هفته در مسیر ثبت بدترین عملکرد هفتگی از اوایل نوامبر قرار گرفت و سبب ارزان‌تر شدن طلا برای خریدارانی شد که از ارزهای غیردلاری استفاده می‌کنند.
