گروه بانک و بیمه|
روز یکشنبه 6 بهمن ماه 98 در بازارهای جهانی نرخ اونس طلا به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی 1572 دلار باقی ماند و در بازار آزاد و معاملات نقدی نیز قیمت دلار به 13580 تومان رسید. همچنین روز یکشنبه بهای خرید هر دلار در تابلوی صرافی‌های بانکی 13 هزار و 150 تومان و فروش 13 هزار و 400 تومان درج شد و اختلاف آن به 250 تومان رسید. همچنین نرخ خرید هر یورو نیز ۱۴ هزار و 650 تومان و نرخ فروش آن ۱۴ هزار و 900 تومان شد و اختلاف آن به 250 تومان رسید. این دومین روز است که اختلاف خرید و فروش ارز در صرافی‌ها به بالای 100 تومان متداول قبلی رسیده است. به گزارش «تعادل»، در سامانه سنا نیز نرخ لحظه‌ای قیمت خرید دلار 13 هزار و 150 تومان و قیمت فروش آن 13 هزار و 400 تومان اعلام شد که نشان می‌دهد متاثر از رشد اختلاف نرخ خرید و فروش در صرافی‌ها، روی معاملات سنا نیز خود را نشان داده است. همچنین نرخ لحظه‌ای هر یورو 14 هزار و 650 تومان خریداری و به قیمت 14 هزار و 900 تومان به فروش رسیده است. سامانه سنا نیز نرخ میانگین ارز برای روز شنبه 5 بهمن 98 را برای دلار 13 هزار و 142 تومان، یورو 14 هزار و 872 تومان، پوند انگلیس 17 هزار و 210 تومان، درهم امارات 3 هزار و 639 تومان، لیر ترکیه 2 هزار و 343 تومان و یوآن چین یک هزار و 968 تومان اعلام کرد.
در بازار طلا و سکه نیز، با اعلام اونس طلای جهانی به قیمت 1572 دلار و دلار آزاد به نرخ 13 هزار و 580 تومان در بازار آزاد، نرخ طلا و سکه با افزایش قیمت مواجه شد بر این اساس مظنه یک مثقال طلای آب شده 17 عیار 2 میلیون و 184 هزار تومان، هر گرم طلای 18 عیار 504 هزار و 100 تومان، سکه طرح جدید 4 میلیون و 950 هزار تومان، طرح قدیم 4 میلیون و 930 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و490 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 480 هزار تومان و سکه گرمی نیز 930 هزار تومان معامله شد.
در بازار ارز رسمی نیز بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را اعلام کرد که بر اساس آن تمام ارزها ثابت ماند. بر اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار امریکا برای روز «یکشنبه ششم بهمن ماه ۹۸» ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس ۵۴ هزار و ۹۲۹ ریال و هر یورو نیز ۴۶ هزار و ۳۱۰ ریال ارزش‌گذاری شد.
افزایش خرید طلا در بازارهای جهانی
نادر بذرافشان، دبیر اتحادیه طلای تهران می‌گوید: پیش‌بینی می‌شود که قیمت طلا در ایام پایان سال به دلیل افزایش میزان تقاضا تا حدودی رشد خواهد داشت.
نادر بذرافشان، دبیر اتحادیه طلای تهران در پاسخ به این پرسش که آیا قیمت طلا تا پایان این هفته گران خواهد شد؟ گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت اونس جهانی طلا از هفته گذشته تاکنون حدود ۱۲ دلار گران شده است. همچنین قیمت طلای ۱۸ عیار نیز از آخرین معاملات (روز پنجشنبه) تاکنون حدود پنج تا شش هزار تومان در هر گرم گران شد. هم‌اکنون قیمت سکه نیز با ۵۰ هزار تومان افزایش به قیمت چهار میلیون و ۹۲۰ هزار تومان رسید.
نادر بذرافشان با اشاره به افزایش میزان تقاضا در سطح جهان افزود: با پیدایش ویروس کرونا برخی از تحلیلگران معتقدند که مردم جهان برای افزایش میزان سرمایه خود به خرید طلا اقدام کرده‌اند همین افزایش میزان تقاضا، قیمت طلا را در جهان افزایش داد. البته ما معتقدیم به‌دلیل ناامنی‌های اقتصادی و سیاسی افزایش خرید طلا در بازارهای جهانی رشد کرده است. حال پیش‌بینی می‌شود که قیمت طلا در ایام پایان سال به دلیل افزایش میزان تقاضا تا حدودی رشد خواهد داشت.
او همچنین به آخرین اقدامات و پیگیری‌های اتحادیه طلا در راستای معافیت اصل طلا از مالیات بر ارزش افزوده اشاره کرد و گفت: با پیگیری اعضای هیات رییسه اتحادیه طلا ظرف دو سال گذشته و همچنین رایزنی‌ها با نمایندگان مجلس شورای اسلامی موفق شدیم که بعد از سال‌ها اصل طلا را از مالیات بر ارزش افزوده معاف کنیم. این اقدام که قرار است از سال آینده کلید زده شود در نهایت باعث می‌شود که خریداران بهایی بابت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت نکنند و همین موضوع به نفع مصرف‌کننده و کاهش قیمت تمام شده طلا است. این موضوع اتفاق بزرگی در حوزه اصناف بود که امیدواریم شاهد رونق در خرید مصنوعات طلا شود.
بذرافشان به آخرین قیمت انواع سکه اشاره و اظهارکرد: هر گرم طلای ۱۸ عیار در روز شنبه به قیمت ۵۰۱ هزار تومان معامله شد. نیم سکه به قیمت دو میلیون و ۴۷۰ هزار تومان، ربع سکه به قیمت یک میلیون و ۴۷۰ هزار تومان و سکه گرمی هم به قیمت ۹۳۰ هزار تومان خرید و فروش شد.
دلایل افزایش نرخ دلار متاثر از رشد نقدینگی
محمد حسین ادیب کارشناس اقتصادی درباره افزایش قیمت ارز می‌گوید: رشد نقدینگی نسبت به سال 2005 در همه دنیا حدودا بین 100 تا 150 درصد بوده است (ایران و امریکا ندارد) در ایران دو و نیم درصد از نقدینگی اسکناس در اختیار مردم بیرون از سیستم بانکی و ٩٧ و نیم درصد آن سپرده‌های مردم در بانک‌هاست. رشد نقدینگی نسبت به سال 2005 در کانادا: ٨4 درصد، انگلیس: ١١٩ درصد، منطقه یورو: ١٢١ درصد، امریکا: ١4١ درصد، ترکیه: 910 درصد، گرجستان: ١٣٢١ درصد، ایران: ٢٨5٣ درصد (رشد نقدینگی به ریال تا آخر خرداد ٩٨) بوده است.
نقدینگی ایران در سال 2005 بالغ بر 6٧ هزار میلیارد تومان بود. دلار در آن تاریخ ٨٨٨ تومان و میزان نقدینگی به دلار ٧6 میلیارد دلار بود. اما نقدینگی در آخر دی ماه ٩٨؛ بالغ بر 2025 هزار میلیارد تومان بود و به نرخ امروز دلار، نقدینگی ١6٣ میلیارد دلار است، رشد نقدینگی در ایران به دلار نسبت به سال 2005 بالغ بر ١١4 درصد است.
عامل رشد نقدینگی در دوران احمدی‌نژاد چاپ اسکناس بدون پشتوانه به‌وسیله بانک مرکزی بود اما در دولت روحانی، سود بالایی که بانک‌ها به سپرده پرداخت می‌کنند در دوران احمدی‌نژاد چاپ اسکناس 6٩٨ درصد رشد کرد و در دوران روحانی فقط ٢٩ درصد، لذا عامل رشد نقدینگی در دولت روحانی سود بالایی است که به سپرده پرداخت می‌شود.
به میزانی که در ایران به سپرده، سود بالاتر نسبت به بقیه دنیا داده می‌شود رشد نقدینگی در ایران بیشتر از دنیا می‌شود و به میزانی که رشد نقدینگی بیشتر است دلار در ایران گران می‌شود تا آثار رشد نقدینگی را خنثی کند، نقدینگی در ایران غیرممکن است به دلار بتواند بیشتر از دامنه دنیا که بین 100 تا 150 درصد است رشد کند.هر کس غیر از این ادعا کند با بانکداری جهانی آشنا نیست.
نتیجه‌گیری این است که رشد نقدینگی در دنیا بین 100 تا 150 درصد نسبت به سال 2005 است در ایران به دلار نیز رشد نقدینگی ١١4 درصد است. عامل گران شدن دلار، سود بالایی است که به سپرده پرداخت می‌شود. رشد نقدینگی با آمار بانک مرکزی در خرداد ٩٨ نسبت به خرداد ٩٧ بالغ بر ٢5 درصد بوده است و این رشد نقدینگی به فاصله کوتاهی به افزایش نرخ ارز منجر می‌شود.
در کشور یک تفاوت ایجاد شده که بانک‌ها و مردم ایران آن را ندیده می‌گیرند، وقتی نفت صادر می‌شود تصمیمات اشتباه با تاخیر‌های پنج تا ٨ ساله آثار خود را نشان می‌داد با کاهش 90 درصدی صادرات نفت، اما آثار تصمیمات اشتباه به فاصله سه ماه قابل مشاهده خواهد بود.آثار سود بالایی که به سپرده پرداخت می‌شود به فاصله چند ماه با افزایش نرخ ارز پس گرفته می‌شود.
در دوران احمدی‌نژاد آثار چاپ بی‌رویه اسکناس ٨ سال بعد، در سال ٩١ ظاهر شد، در دوران روحانی تا قبل از کاهش 90 درصدی صادرات نفت، آثار سود بی‌رویه به سپرده بعد از پنج سال ظاهر شد و حالا گویی سه ماهه ظاهر می‌شود.
طی چهار ماهه گذشته به گزارش مرکز آمار ایران در کشور ٧ درصد تورم بوده است، تورم ٧ درصدی پاسخی به تحریک تقاضا با سود سپرده بوده است و نرخ دلار هم خیز برداشته است؛ نگارنده مطمئن است تورم ٧ درصدی به سبب تحریک تقاضا با سود سپرده است. آماری وجود ندارد اما نگارنده حدس می‌زند چهار میلیون نفر از طریق سود سپرده زندگی می‌کنند و سود سپرده، تقاضای مصرفی را تحریک می‌کند و تورم به سبب فزونی تقاضا نسبت به عرضه است، اما مطمئن نیست در کوتاه‌مدت افزایش نرخ دلار به سبب پرداخت سود سپرده بوده است، ١٩ عامل دیگر در عرضه و تقاضای دلار موثر است، از بچه‌های تیم تحقیق تقاضا می‌شود نوسان در ١٩ حوزه دیگر را رصد و به مخاطبان کانال گزارش کنند، بقیه تحقیقات را فعلا متوقف کنید و این فقره را در اولویت قرار دهید.
دلار نیمایی ۱۳۴۰ تومان ارزان‌تر از دلار بازار
در حالی که اختلاف نرخ نیمایی و سنای دلار در سامانه سنا به میزان 900 تومان گزارش می‌شود اما اختلاف نرخ حواله دلار نیمایی با نرخ دلار بازار آزاد به حدود 1300 تومان رسیده و بررسی‌های یک‌ماهه نشان می‌دهد که قیمت دلار نیمایی به‌طور میانگین ۱۳۴۰ تومان از قیمت دلار در بازار آزاد ارزان‌تر است، این میزان اختلاف در ابتدای سال جاری بیش از ۴۵۰۰ تومان بود، به‌طوری که نرخ دلار نیمایی حدود ۸۴۰۰ تومان و نرخ دلار در بازار آزاد در سطح ۱۲ هزار و ۹۵۰ تومان قرار داشت.
از ابتدای امسال بازار شاهد افزایش نرخ دلار نیمایی و نزدیک شدن آن به نرخ دلار در بازار آزاد بوده، نزدیک شدن این دو به نظر می‌رسد در راستای افزایش انگیزه صادرکنندگان برای رفع تعهد ارزی بوده که آنها ارزهای خود را در بازار آزاد به فروش نرسانند. در همین راستا محمد لاهوتی، کارشناس اقتصادی نیز اعلام کرد که تا یک ماه و نیم گذشته بالغ بر ۷۰ درصد ارزهای حاصل از صادرات برگشت خورده و در این فاصله نیز یک سری صادرکننده رفع تعهد شده‌اند.بررسی‌های یک‌ماهه نشان می‌دهد که قیمت دلار نیمایی به‌طور میانگین ۱۳۴۰ تومان از قیمت دلار در بازار آزاد ارزان‌تر است، این میزان اختلاف در ابتدای سال جاری بیش از ۴۵۰۰ تومان بود، به‌طوری که نرخ دلار نیمایی حدود ۸۴۰۰ تومان و نرخ دلار در بازار آزاد در سطح ۱۲ هزار و ۹۵۰ تومان قرار داشت.
بررسی روند قیمت‌ها طی یک‌ماه اخیر نشان می‌دهد، تفاوت نرخ دلار نیمایی و دلار بازار آزاد از ۱۵۰۰ تومان (معادل 13.06 درصد) در سوم دی ماه امسال به ۷۶۵ تومان (معادل 6.25 درصد) رسیده و تقریبا نصف شده است. در حالی که طی روزهای اخیر قیمت دلار در بازار آزاد و حتی صرافی ملی روند باثباتی در پیش گرفته و حول قیمت ۱۳ هزار تومان قرار دارد، نوسان قیمتی دلار نیمایی قابل توجه بوده، به‌طوری که نوسان روزانه قیمتی دلار نیمایی در مجموع فراتر از دلار صرافی ملی و دلار در بازار آزاد است.
بررسی نوسان‌های قیمت دلار طی یک‌ماه اخیر نشان می‌دهد، طی ۲۵ روز معاملاتی (از چهارم دی ماه تا سوم بهمن ماه امسال) تنها شش روز دلار نیمایی و دلار صرافی ملی هم جهت با هم نوسان داشته و به‌طور همزمان کاهش و به‌طور همزمان افزایش یافته‌اند؛ در ۱۹ روز دیگر رفتار نوسانی دلار نیمایی و دلار صرافی ملی خلاف جهت یکدیگر بوده، به‌طوری که هروقت نرخ دلار نیمایی افزایش داشته، دلار صرافی ملی با کاهش قیمت همراه بوده و بالعکس. همزمان با نوسان‌های چشمگیر دلار در سامانه نیمایی دولت تصمیم جدیدی در حوزه واردات گرفته که دلار نیمایی پرنوسان ملاک آن قرار داده شده است.
همچنین میزان نوسان قیمتی دلار نیمایی و صرافی ملی نیز در مجموع تفاوت چشمگیری داشته‌اند، به‌طور مثال طی دوره مذکور، در ۱۲ دی ماه امسال نرخ دلار نیمایی با افزایش 3.3 درصدی نسب به روز قبل مواجه شد در حالی که دلار صرافی ملی با کاهش اندک 0.06 درصدی همراه شد.دلار نیمایی طی یک‌ماه اخیر با 6.5 درصد و دلار صرافی ملی با کمتر از یک درصد افزایش قیمت همراه شده‌اند. اکنون همزمان با نوسان‌های چشمگیر دلار در سامانه نیمایی دولت تصمیم جدیدی در حوزه واردات گرفته که دلار نیمایی پرنوسان ملاک آن قرار داده شده است. رییس کنفدراسیون صادرات ایران در توییتی نوشته است: «گویا قرار است نرخ محاسبه ارز در اظهارنامه‌های وارداتی از ۴۲۰۰ تومانی به نیمایی افزایش یابد، گرچه این تغییر می‌تواند به شفاف‌سازی کمک کند؛ اما باید تعرفه‌های وارداتی نیز متناسب با افزایش نرخ ارز کاهش یابد تا هم اثر تورمی آن خنثی شود و هم نقدینگی واحدهای تولیدی در محاق قرار نگیرد.»
