گروه بانک و بیمه|
تسویه حساب شرکت‌ها در پایان سال میلادی، تعطیلات سال جدید میلادی، نزدیک شدن به عید نوروز و پایان سال 98، تلاش عده‌ای در شبکه‌های ارزی خارج از کشور، اوضاع عراق و کاهش صادرات ایران به این کشور، افزایش قیمت بنزین و اثر تورمی آن، موضوع بودجه سال 99 و پیش‌بینی درآمد و مخارج ارزی کشور و... دلایلی است که برخی کارشناسان با اشاره به آنها معتقدند که نوسانات هفته‌های اخیر نرخ ارز وابسته این عوامل بوده و در نتیجه نرخ دلار را از کانال 11 هزار تومان یک ماه پیش به کانال 14 هزار تومان در روزهای اخیر منتقل کرده است.
به گزارش تعادل، اما برخی مسوولان اقتصادی از جمله رییس کل بانک مرکزی معتقدند که نباید در مقابل این نوسانات به صورت هیجانی برخورد کرد بلکه باید به عوامل بنیادی در بازار توجه داشت و منتظر کاهش نوسان‌ها و بازگشت نرخ ارز به کانال‌های قبلی باشیم و نرخ‌ها متناسب با ارزش ذاتی آن تعدیل شود.
عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه، با نوسانات نرخ دلار به صورت هیجانی برخورد نمی‌کنیم، گفت: نرخ انواع ارز متناسب با ارزش ذاتی آن تعدیل شده است. عبدالناصر همتی در جلسه بررسی وضعیت شرکت‌های دانش بنیان در خصوص نوسانات اخیر نرخ ارز گفت: صبر ما زیاد است و همان‌طور که در یک سال گذشته نرخ ارز را کنترل کردیم و متناسب با ارزش ذاتی آن نرخ‌ها تعدیل شد، اکنون نیز این تلاش را برای بازگرداندن ثبات به بازار ادامه می‌دهیم و امیدواری زیادی وجود دارد که شرایط به روال طبیعی گذشته بازگردد.
رییس کل بانک مرکزی گفت: با موضوع نرخ ارز و نوسانات آن هیجانی برخورد نمی‌کنیم و ثبات را به بازار ارز برمی‌گردانیم، شوک قیمتی بنزین و فضای روانی که از داخل و خارج از کشور بر اقتصاد حاکم شد، بخشی از علت این افزایش قیمت ارز بود و از طرف دیگر فضاسازی که درباره لایحه بودجه سال آینده انجام شده، برخی را وادار به این کرده تا بگویند بودجه مشکل دارد و اقتصاد را پولی می‌کند، در حالی که چنین مواردی، شوک‌هایی است که طرفداران بالا بردن نرخ ارز آن را ایجاد می‌کنند.
تلاش شبکه‌های خارج از کشور
همتی افزود: بر اساس اطلاعات ما، شبکه‌هایی در خارج از کشور نیز برای افزایش نرخ ارز تلاش می‌کنند. بی‌ثباتی در عراق نیز در این زمینه بی‌تاثیر نبوده و کمی میزان صادرات ما را مختل کرده است؛ علاوه بر اینکه در پایان سال میلادی تسویه حساب شرکت‌ها با طرف‌های خارجی شدید است و همین موضوع تقاضا را افزایش می‌دهد.
رییس کل بانک مرکزی در خصوص حمایت از شرکت‌های دانش بنیان گفت: سهم این شرکت‌ها در اقتصاد در حال افزایش است و شبکه بانکی نیز تلاش می‌کند که تامین مالی این شرکت‌ها را شتاب دهد، در ۸ ماه نخست امسال میزان تسهیلات بانکی برای شرکت‌های دانش بنیان با ۵۲ درصد رشد به هفت هزار میلیارد تومان رسیده است، در خصوص کالاهایی مانند دارو و تجهیزات پزشکی سالانه سه و نیم میلیارد دلار واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی داریم که می‌توانیم با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان برای قطع وابستگی به این واردات قدم‌برداریم.
۴ عامل افزایش قیمت دلار
از سوی دیگر بازار ارز پس از ماه‌ها آرامش به تازگی دچار تلاطم و افزایش قیمت شده که عوامل مختلف داخلی و خارجی مانند انتظارات تورمی بنزین، افزایش سفرهای خارجی، تسویه شرکت‌ها و ناآرامی‌های عراق در آن نقش دارند. به گزارش ایرنا، ثبات بازار ارز در روزهای اخیر دچار نوسان شده و قیمت‌ها روندی صعودی یافته است به‌طوری که نرخ دلار روز دوشنبه حدود ۶۰۰ تومان بالا رفت. بهای دلار از حدود ۱۱ هزار و ۲۰۰ تومان در حدود سه هفته پیش، به رقم ۱۳ هزار و ۵۵۰ تومان در صرافی‌های بانکی رسید و بهای یورو نیز ۱۴ هزار و ۸۵۰ تومان شد. درباره چرایی این افزایش قیمت، دلایل مختلفی بیان می‌شود که برخی از آنها عوامل داخلی و شماری دیگر عوامل بیرونی به شمار می‌روند. جدا از عوامل تاثیرگذار در افزایش قیمت دلار و سایر ارزها، آنچه اهمیت دارد این است که حجم تقاضا برای ارزهای عمده در بازار تا حد زیادی بالا رفته است. همچنین انتظارات تورمی نیز شکل گرفته و فعالان این بازار این‌گونه اعلام می‌کنند که قیمت‌ها همچنان رشد خواهد کرد.
انتظارات تورمی بنزین
اگرچه غیرمنطقی است اما در ایران همه‌چیز به نرخ بنزین ارتباط پیدا می‌کند، از گوجه فرنگی و سیب زمینی گرفته تا خودرو و دلار.
وحید شقاقی کارشناس اقتصادی روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با ایرنا درباره عوامل تاثیرگزار بر نوسان نرخ ارز در روزهای اخیر گفت: چهار عامل باعث افزایش قیمت دلار و سایر ارزها در کشور شده‌اند.
این کارشناس بازار ارز با بیان اینکه عامل نخست، انتظارات تورمی پس از افزایش قیمت بنزین است، افزود: معمولا هر افزایش قیمتی در بنزین انتظار افزایش قیمت‌ها در سایر کالاها را به دنبال دارد که دلار نیز یکی از آنهاست، البته تاثیر افزایش قیمت بنزین بر نرخ دلار، کوتاه‌مدت بوده و نمی‌تواند بلندمدت باشد.
افزایش تقاضا برای سفرهای خارجی
عامل دومی که افزایش نرخ دلار را موجب شده، رشد تقاضا برای سفرهای خارجی است. با توجه به نزدیک شدن به سفرهای پایان سال میلادی و سپس پایان سال خورشیدی، میزان تقاضا برای دلار و سایر ارزها بالا می‌رود.
نزدیک شدن به زمان تسویه بانک‌ها و شرکت‌ها
عامل سوم نزدیک شدن به زمان تسویه حساب‌های بانک و شرکت‌هاست که تقاضا برای دلار و ارز را بالا برده و به تبع آن، قیمت‌ها رشد می‌کند.
ناآرامی در عراق
چهارمین و مهم‌ترین عامل افزایش قیمت دلار، ناآرامی‌های اخیر در کشور عراق به عنوان مهم‌ترین شریک تجاری ایران است، تا پیش از ناآرامی‌های اخیر در عراق، بیشتر بازرگانان عراقی حاضر بودند از ریال در مبادلات تجاری خود با ایران استفاده کنند، اما پس از تشدید درگیری‌ها در عراق تقاضای آنها برای دلار، درهم و دینار بالا رفته است، مبلغ بالای مبادلات تجاری بین دو کشور باعث افزایش زیاد تقاضا برای دلار و سایر ارزها شده است، در ماه‌های اخیر به علت همراهی امارات با بازرگانان و صرافان ایرانی، شرایط برای مبادلات تجاری و نقل و انتقال ارز بهتر شده و آرامش در بازار برقرار بود، در صورت کاهش ناآرامی‌ها در عراق، میزان تقاضای دلار و سایر ارزها در بازار کاهش یافته و بازار ارز به ثبات می‌رسد.
نرخ‌ها در بازار
از سوی دیگر، روز سه‌شنبه 19 آذر 98 در بازارهای جهانی نرخ اونس طلای 1461 دلار قیمت‌گذاری شد و قیمت دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی نیز به 14150 تومان رسید و در نتیجه قیمت طلا و سکه افزایش یافت.
روز سه شنبه با اعلام نرخ اونس طلای جهانی و دلار آزاد به قیمت 14 هزار و 150 تومان در بازار آزاد، قیمت طلا و سکه با افزایش قیمت مواجه شد، بر این اساس مظنه یک مثقال طلای آب شده 17 عیار دو میلیون و 106 هزار تومان، هر گرم طلای 18 عیار 486 هزار و 600 تومان، سکه طرح جدید 4 میلیون و 765 هزار تومان، طرح قدیم 4 میلیون و 730 هزار تومان، نیم سکه 2 میلیون و 510 هزار تومان، ربع سکه یک میلیون و 610 هزار تومان و سکه گرمی نیز 930 هزار تومان معامله شد
در سامانه سنا نرخ لحظه‌ای قیمت خرید دلار به 13 هزار و 500 تومان و قیمت فروش آن به 13 هزار و 900 تومان رسید. همچنین نرخ لحظه‌ای هر یورو به قیمت 14 هزار و 800 تومان خریداری و به قیمت 15 هزار و 200 تومان به فروش رسیده است. سامانه سنا نیز نرخ میانگین ارز برای روز دوشنبه 18 آذر 98 را برای دلار 13 هزار و 536 تومان، یورو 14 هزار و 841 تومان، پوند انگلیس 17 هزار و 288 تومان، درهم امارات 3 هزار و 659 تومان، لیر ترکیه 2 هزار و 405 تومان و یوآن چین یک هزار و 977 تومان اعلام کرد.
در بازار ارز رسمی بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز را برای روز سه‌شنبه اعلام کرد که بر اساس آن نرخ ۲۳ ارز مانند یورو و پوند افزایش و قیمت ۱۳ واحد پولی دیگر کاهش یافت؛ نرخ دلار و ۱۰ ارز دیگر نیز ثابت ماند؛ بر اساس اعلام بانک مرکزی هر دلار امریکا برای روز «سه‌شنبه نوزدهم آذر ماه ۹۸» بدون تغییر نسبت به روز دوشنبه ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس نیز با ۲۲ ریال افزایش نسبت به روز دوشنبه ۵۵ هزار و ۲۳۷ ریال و هر یورو نیز با ۵۴ ریال رشد نسبت به روز دوشنبه ۴۶ هزار و ۴۸۹ ریال ارزش‌گذاری شد.
عقب‌گرد دلار با چاشنی انگلیسی
در خبری دیگر صعود نیرومند پوند باعث کاهش شاخص دلار با وجود ثبات آن در برابر بسیاری از ارزهای دیگر شد.
به گزارش رویترز، هر چند که تصمیم چین برای به تعویق انداختن افزایش تعرفه روی واردات برخی محصولات امریکایی نظیر سویا و گوشت، احتمال به تعویق افتادن افزایش تعرفه روی محصولات چینی از طرف امریکا را تقویت کرده است، با این حال لری کودلو، مشاور اقتصادی ترامپ گفته است اگر مذاکرات به نتیجه دلخواه نرسند، امریکا مصمم به افزایش تعرفه‌های وارداتی خواهد بود. قرار است دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا سه روز دیگر در خصوص افزایش تعرفه روی محصولات وارداتی به ارزش بیش از ۱۵۶ میلیارد دلار از چین یا تمدید فعلی معافیت‌ها تصمیم‌گیری کند. کازوشیگه کایادا، تحلیلگر ارشد بازار ارز در موسسه «استیت استریت» گفت: حس بازارها این است که هر دو طرف می‌خواهند از بیشتر شدن تنش‌ها خودداری کنند. بنابراین محتمل‌ترین سناریو این است که روند فعلی حفظ شود. از سوی دیگر اما امره اشپایتسر، کارشناس بازار در موسسه «وست پاک» معتقد است که امکان اوج‌گیری مجدد تنش‌ها وجود دارد: از سوی هر دو طرف ریسک‌هایی وجود دارد. بازارها هنوز نگاهی خوش‌بین به مساله اختلافات تجاری دارند و تحرکات اخیر به شما نخواهند گفت که دقیقا چه اتفاقی خواهد افتاد.
چین و امریکا درگیر یک جنگ تجاری طولانی مدت بوده‌اند که اکنون وارد هفدهمین ماه خود شده است و از آن به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش رشد اقتصادی جهان نام برده می‌شود تا جایی که بانک جهانی، زیان این جنگ برای اقتصاد جهانی طی دو سال آینده را حدود ۷۰۰ میلیارد دلار برآورد کرده است. دو طرف طیف گسترده‌ای از محصولات وارداتی یکدیگر را مشمول تعرفه‌های اضافی کرده‌اند.
شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، با ۰.۰۴ درصد کاهش در مقایسه با روز دوشنبه و در سطح ۹۷.۵۷۵ واحد بسته شد. نرخ برابری هر فرانک سوییس معادل ۱.۰۱۲۶ دلار اعلام شد.
در حوزه برگزیت نیز حزب حاکم محافظه‌کار موفق شده است تا در نظرسنجی‌ها از رقیب اصلی خود یعنی حزب کارگر به میزان ۱۴ درصد پیش بیفتد که پنج درصد بیشتر از نتایج نظرسنجی هفته‌های قبل است. بوریس جانوسن، رهبر حزب محافظه‌کار و نخست‌وزیر فعلی وعده داده که در صورت پیروزی، پرونده برگزیت را به سرعت خواهد بست. از سوی دیگر اما جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر دادگفته است در صورت پیروزی در انتخابات، رفراندوم برگزیت را برای بار دوم برگزار خواهد کرد اما افزوده که در جریان این همه پرسی موضعی بی‌طرف اتخاذ خواهد کرد.
در آخرین دور از معاملات، پوند با افزایش ۰.۳ درصدی نسبت به روز دوشنبه و به ازای ۱.۳۱۵۸ دلار مبادله شد. هر یورو نسبتا بدون تغییر در مقایسه با روز دوشنبه به ۱.۱۰۶۸ رسید. همچنین هر دلار امریکا به ۱.۳۲۳ دلار کانادا کاهش یافت. در برابر همتای سنگاپوری، هر دلار به ازای ۱.۳۵۹۹ دلار سنگاپور مبادله شد. آدام کول، کارشناس ارشد مسائل ارزی در موسسه «آر بی‌سی کپیتال مارکتس» گفت: هنوز نا اطمینانی‌های زیادی در خصوص آینده روابط انگلیس و اتحادیه اروپا وجود دارد و نمی‌توان با قطعیت پیش‌بینی کرد که چه اتفاقی در نهایت رخ خواهد داد. در معاملات بازارهای ارزی جهانی، همچنین هر دلار به ۱۰۸.۵۹۹۵ ین رسید. ارزش ین پس از آن تقویت شد که رشد اقتصادی سه ماهه سوم سال ژاپن بسیار نیرومندتر از پیش‌بینی‌های قبلی ظاهر شد. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار امریکا به ازای ۱.۴۶۴۹ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۷.۰۳۸۵ یوان چین اعلام شد.
یکه تازی پوند
همچنین ارزش پوند انگلیس در بازارهای جهانی به بالاترین سطح ۳۱ ماه اخیر رسید. به گزارش رویترز، با افزایش شانس حزب محافظه‌کار به رهبری بوریس جانسون، نخست‌وزیر فعلی این کشور در انتخابات، ارزش پوند کماکان در حال تقویت شدن است. نتایج نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که حزب محافظه‌کار اکنون با ۱۴ درصد اختلاف نسبت به رقیب اصلی خود یعنی حزب کارگر پیشتاز انتخابات است و این رقم پنج درصد بیشتر از رقم ثبت شده در نظرسنجی‌های قبلی بوده است. از سوی دیگر هر یورو به ۰.۸۴۰۶ پوند رسید که ضعیف‌ترین سطح ثبت شده برای ارز واحد اروپایی در برابر پوند از ماه مه سال ۲۰۱۷ تاکنون بوده است. پوند در برابر دلار نیز به پیشروی قوی خود ادامه داد و با سطح رقم ۱.۳۱۸۰ دلاری به بالاترین سطح خود از ماه مه امسال رسید.
بوریس جانسون وعده داده است که در صورت کسب کرسی‌های لازم برای تشکیل دولت، انگلیس را سی و یکم ژانویه از اتحادیه اروپا خارج خواهد کرد. حزب کارگر که مهم‌ترین حزب مخالف دولت است؛ خواستار برگزاری مجدد همه‌پرسی در خصوص خروج از اتحادیه اروپا شده هر چند که جرمی کوربین، رهبر حزب قول داده است در جریان برگزاری همه پرسی موضعی بی‌طرف را اتخاذ کند.
مینوری یوشیدا، تحلیلگر ارشد بازار ارز در بانک «میتسوبیشی» گفت: بازارها اکنون احتمال می‌دهند که محافظه‌کاران برنده انتخابات خواهند شد هر چند که کسب کرسی‌های لازم برای رسیدن به اکثریت دشوار است و اگر چنین شود، اوضاع نسبت به چیزی که در حال حاضر وجود دارد تغییر چندانی نخواهد کرد.
یکی دیگر از دلایل اصلی برای افزایش تقاضای خرید پوند از سوی معامله گران، باقی ماندن مشکلات در منطقه یورو بود: در آلمان برخی از رهبران دولت ائتلافی خواستار کناره‌گیری آنگلا مرکل، صدراعظم کنونی هستند و در فرانسه که دومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو محسوب می‌شود نیز اعتصابات در اعتراض به برنامه دولت امانوئل ماکرون برای تغییر در نظام بازنشستگی و افزایش سن بازنشستگی وارد ششمین روز خود شده و روزبه‌روز نیز گسترده‌تر می‌شود. روز دوشنبه بانک مرکزی فرانسه در گزارشی، پیش بینی خود از رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه پایانی سال را با ۰.۱ درصد کاهش نسبت به برآورد قبلی به ۰.۲ درصد رساند و هشدار داد که تداوم اعتصابات می‌تواند پیامدهای جدی برای اقتصاد این کشور داشته باشد.
نوسان قیمت طلای جهانی محدود شد
همچنین قیمت طلا در معاملات روز سه‌شنبه بازار جهانی که سرمایه‌گذاران منتظر روشن شدن وضعیت تعرفه‌های امریکا روی واردات کالاهای چینی و نشست سیاست پولی بانک مرکزی امریکا بودند، تغییر چندانی نداشت و در محدوده اخیرش معامله شد.
به گزارش ایسنا، هر اونس طلا برای تحویل فوری در معاملات روز جاری بازار سنگاپور ۰.۱ درصد کاهش پیدا کرد و در ۱۴۶۱ دلار و ۱۰ سنت ایستاد، در بازار معاملات آتی امریکا، هر اونس طلا با ۰.۱ درصد افزایش، ۱۴۶۵ دلار و ۶۰ سنت معامله شد. به گفته مارگارت یانگ یان، تحلیلگر بازارا در شرکت «سی‌ام سی مارکتس»، هر دو رویداد ممکن است عامل تاثیرگذاری روی قیمت طلا باشند. اگر لحن بانک مرکزی امریکا تمایل به تحکیم سیاست پولی را نشان دهد، قیمت طلا ممکن است پایین رود. با این‌همه اگر امریکا و چین نتوانند به راه‌حلی دست پیدا کنند و دور جدید تعرفه‌های امریکا روی واردات کالاهای چینی اجرا شود، معامله‌گران به جانب طلا به عنوان دارایی امن روی خواهند آورد. امریکا و چین لحن آشتی‌جویانه‌ای در پیش گرفته‌اند و چین ابراز امیدواری کرده که هر چه زودتر توافقی منعقد شود، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا اعلام کرده که با پکن روی یک توافق پیش از اجرایی شدن تعرفه‌های جدید روی واردات ۱۵۶ میلیارد دلار کالای چینی در دسامبر، کار می‌کند. بر اساس گزارش رویترز، تاثیر جنگ تجاری روی رشد اقتصادی باعث شده است بانک مرکزی امریکا امسال سه دور نرخ‌های بهره را کاهش دهد که از قیمت طلا پشتیبانی کرده است. طلا اکنون در مسیر ثبت بزرگ‌ترین رشد قیمت سالانه در حدود یک دهه اخیر قرار دارد و از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۱۳ درصد رشد کرده است.
اکثر سیاست‌گذاران بانک مرکزی امریکا روی ثابت نگه داشتن نرخ‌های بهره تا زمانی که دورنمای اقتصادی وخامت پیدا نکند، تاکید کرده‌اند. انتظار می‌رود بانک مرکزی امریکا نرخ‌های بهره را در محدوده ۱.۵۰ تا ۱.۷۵ درصد نگه دارد، به گفته وانگ تائو، تحلیلگر فنی رویترز، هر اونس طلا برای تحویل فوری حمایت در سطح ۱۴۵۵ دلار را خواهد آزمود و اگر این قیمت شکسته شود، به سطح ۱۴۴۰ دلار سقوط خواهد کرد.
