پورابراهیمی مطرح کرد: ضرورت گسترش پیمان پولی و بلاک چین و جدایی اقتصاد ایران از دلار
گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|
روز یک‌شنبه 28 بهمن 97، بازار ارز و طلا تحت تاثیر اخبار روزهای اخیر و به تاخیر افتادن بررسی و تصویب کنوانسیون پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام، و همچنین آغاز نشست گروه اقدام مالی FATF در پاریس، با نوسان همراه شد و نرخ ارز و سکه و طلا افزایش یافت و برخی فعالان بازار در این زمینه اعلام کردند: از آنجا که یکی از پیش‌شرط‌های تمدید مهلت ایران برای قرار نگرفتن در لیست سیاه این نهاد بین‌المللی گروه اقدام مالی، تصویب قانون و الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و سی اف تی بوده، لذا بازار با نوساناتی همراه است و از ساعات اولیه صبح تا عصر یک‌شنبه، نرخ دلار و سکه و طلا با تغییراتی نسبت به هفته قبل مواجه شد و در نهایت در ساعات عصر، دلار نقدی بازار 12560 و در صرافی‌ها 12250 تومان معامله شد که افزایش 290 تومانی نسبت به روز شنبه داشته است.
به گزارش «تعادل»، در این زمینه، عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی نیز در یادداشت اینستاگرامی نسبت به اخبار روزهای اخیر و نوسان نرخ‌ها واکنش نشان داده و تاکید کرد که بانک مرکزی در بازار حضور دارد و در صورت ضرورت اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
وی افزود: در روزهای اخیر، به مدد اظهارات و انذار برخی افراد در خصوص احتمال رد لایحه پالرمو یا سررسید شدن سپرده‌های ۲۰ درصدی، یا وضعیت بودجه ۹۸ و جو منفی ناشی از تلاش برای ارایه برخی طرح‌ها و اقدامات غیر متعارف، عواملی که علاقه‌مند برهم زدن بازار ارز و ایجاد نوسان در آن هستند، تلاش کرده‌اند بر موج افزایشی سوار شده و نوساناتی، هر چند اندک، در بازار ایجاد کنند. این عوامل، اطمینان دارند که با صدور مجوز اخیر بانک مرکزی به برخی صادرکنندگان برای عرضه ارز خود در صرافی‌ها در یکماهه باقیمانده سال، تعادل بازار به نفع عرضه به هم خواهد خورد و لذا، اقدام به پیشگیری کرده و جو تبلیغاتی لازم را برای خنثی کردن آن به وجود آوردند. اما بانک مرکزی برای جلوگیری از بی‌ثباتی در بازار حضور دارد و در صورت ضرورت اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
برخی کارشناسان نیز معتقدند: اگرچه قیمت ارز و طلا و سکه در هفت ماه اخیر متاثر از سیاست‌های بانک مرکزی در کنترل سقف تراکنش‌ها، جمع‌آوری چک‌های تضمینی در بازار و ساماندهی صرافی‌ها و بازار ارز، با روند نسبتا با ثباتی نسبت به پنج ماه اول سال مواجه شده، اما در هفته‌های اخیر، بار دیگر، متاثر از تحولات آخر سال و شب عید، تاخیر در تصویب لوایح مرتبط با FATF، افزایش نرخ اونس جهانی طلا، اخبار مربوط به احتمال کاهش معافیت‌های خرید نفت و عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات در حد مورد انتظار، قرار داشته و نرخ ارز و طلا روند افزایشی به خود گرفته است، لذا ضروری است که موضوع تصویب لوایح مرتبط با گروه اقدام مالی سریع‌تر به سرانجام برسد تا از التهاب آخر سال و شب عید جلوگیری کند و بیش از این باعث رشد قیمت ارز و اثر آن بر سایر قیمت کالاها و خدمات نشود. برخی فعالان بازار نیز معتقدند که با رسیدن به روزهای آخر سال، در صورتی که با افزایش عرضه اسکناس دلار از سوی صادرکنندگان مواجه باشیم شاهد کاهش نرخ دلار خواهیم بود و رییس کل بانک مرکزی نیز به افزایش عرضه ارز صادراتی اشاره کرده و ضروری است که این موضوع سریع‌تر تحقق یابد تا نرخ‌ها را کاهش دهد.
افزایش نرخ ارز در صرافی‌های مجاز
از سوی دیگر، بر اساس قیمت‌های روز یک‌شنبه 28 بهمن 97، سامانه سنا نرخ لحظه‌ای دلار را 12250تومان و یورو را 13950 تومان اعلام کرد که 178 تومان نسبت به روز شنبه افزایش داشته است. همچنین سامانه سنا میانگین نرخ‌های ارز برای روز شنبه را برای دلار 12072 تومان، یورو 13965 تومان، پوند 15 هزار و 470 تومان، یوان 1788 تومان و درهم 3302 تومان، لیر ترکیه 2394 تومان اعلام کرده است.
همچنین صرافی‌های ملی و بانکی، نرخ فروش هر اسکناس دلار امریکا را 12 هزار و 250 تومان و نرخ خرید هر دلار امریکا نیز 12 هزار و 200 تومان اعلام کردند که نسبت به روز شنبه معادل 290 تومان افزایش داشته است. در بازار آزاد و نقدی نیز دلار 12560 تومان اعلام شد که 230 تومان بیشتر شده است و درهم 3430 تومان معامله شد که 80 تومان افزایش داشت.
از سوی دیگر، در بازار طلا نیز با اعلام اونس جهانی به نرخ 1321 دلار، و نرخ دلار بازار آزاد 12هزار 560 تومان، نرخ طلا و سکه افزایش یافت و قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با 65 هزار تومان افزایش ۴ میلیون و 380هزار تومان، نیم سکه ۲ میلیون و 380 هزار تومان، ربع سکه ۱ میلیون و 480 هزار تومان و سکه یک گرمی ۷80 هزار تومان معامله شد همچنین مظنه مثقال 17 عیار به قیمت یک میلیون و 721 هزارتومان و هر گرم 18 عیار 397 هزار تومان داد و ستد شد که هر گرم طلا 10 هزار تومان افزایش داشته است.
همچنین بانک مرکزی نرخ ۴۷ ارز رسمی را بدون تغییر اعلام کرد که هر دلار امریکا ۴۲ هزار ریال هر پوند انگلیس ۵۴ هزار و ۱۴۰ ریال و هر یورو نیز ۴۷ هزار و ۴۲۷ ریال ارزش‌گذاری شد
ارز مسافرتی هم‌قیمت بازار شد
روز یک‌شنبه ارز مسافرتی هم‌قیمت بازار آزاد فروش رفت و هر یورو ۱۴ هزار و ۲۱۰ تومان قیمت خورد. در روزهای اخیر قیمت ارز در بازار آزاد تا حدی افزایشی پیش رفته است و با توجه به اینکه معمولاً قیمت ارز در بانک‌ها و به ویژه ارز مسافرتی از نرخ بازار آزاد تبعیت می‌کند، در این قیمت‌ها نیز رشد مشهود است.
بر این اساس بانک‌ها ارز مسافرتی را برای هر یورو ۱۴ هزار و ۲۱۰ تومان قیمت‌گذاری کردند که در بازار آزاد نیز یورو تا همین حد معامله شده است. ارز مسافرتی برای کشورهای همسایه و مشترک‌المنافع برای هر نفر ۵۰۰ یورو و در سایر کشورها حدود ۱۰۰۰ یورو است.
اما قیمتی که بانک‌ها ارز را از مشتریان خریداری کرده‌اند برای دلار حدود ۱۲ هزار و ۲۰ تومان و یورو ۱۳ هزار و ۵۷۵ تومان بوده است.بر اساس معاملات انجام شده در صرافی‌های مجاز نیز نرخ خرید هر اسکناس دلار امریکا ۱۲ هزار و ۲۰۰ تومان و نرخ فروش آن ۱۲ هزار و ۲۵۰ تومان است.همچنین نرخ خرید هر اسکناس یورو ۱۳ هزار و ۸۵۰ تومان و نرخ فروش آن ۱۳ هزار و ۹۵۰ تومان اعلام شده است.
کاهش 50 هزار تومانی حباب سکه
از سوی دیگر، محمد کشتی‌آرای درگفت‌وگو با ایلنا در مورد آخرین وضعیت بازار گفت: از صبح یک‌شنبه نسبت به روز پنج‌شنبه مقدار تقاضا کاهش یافته و این کاهش تاثیر خود را در کاهش ۵۰ هزار تومان حباب سکه نشان می‌دهد. روز شنبه نیز شاهد افزایش ۶۰ هزار تومانی قیمت سکه نسبت به روز پنج‌شنبه بودیم که بیشتر به دلیل افزایش ۱۹ دلاری اونس جهانی طلا و کاهش عرضه دلار پس از کنفرانس ورشو بودیم و این باعث شد تا با وجود آنکه نرخ ارز تغییر آنچنانی نداشته است باز قیمت سکه افزایش یابد.
گسترش پیمان پولی و بلاک چین و جدایی اقتصاد ایران از دلار
از سوی دیگر، محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با ایبِنا، پیمان‌های پولی و بلاک‌چین را عاملی برای گسترش تجارت دانست و از لزوم جدایی اقتصاد ایران از دلار سخن گفت.
وی درباره اقدامات صورت گرفته درباره پیمان‌های پولی در مجلس به عنوان یک راهکار اقتصادی در شرایط تحریمی، اظهار داشت: یکی از تکالیف بسیار مهم بانک مرکزی که در برنامه ششم توسعه نیز به آن تاکید شده استفاده از ظرفیت بسیار بزرگ و مناسب پیمان پولی دو یا چند جانبه برای تسهیل تجارت و روابط اقتصادی و بانکی به عنوان یکی از ابزارهای بسیار کلیدی در کاهش اثرات تحریم و رشد اقتصادی است که مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به آن تاکید فراوانی داشته است.با عملیاتی شدن پیمان‌های پولی می‌توان مبادلات ارزهای مورد استفاده را مدیریت کرد و تجارت را گسترش داد که در نهایت بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش اثر فشار تحریمی را به دنبال دارد.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: امروزه ارزهای رمزنگاری شده بر بستر فناوری بلاک‌چین به یک پدیده رایج و شناخته شده در جهان تبدیل شده که با وجود حجم پایین معاملات در مقایسه با گردش مالی موجود در جهان، با استفاده از جذب سرمایه‌گذاران توانسته‌اند تا رشد بسیار زیادی داشته باشند و گفته می‌شود یکی از ارکان مهم آینده نظام اقتصادی جهان هستند.فرآیندهای بانکی توسط سیستم فدرال رزرو امریکا مدیریت می‌شود، اما تراکنش‌های رمز ارزی رصد نمی‌شوند و در فضایی امن و بدون قابلیت اعمال تحریم فعالیت می‌کنند که بستری را ایجاد می‌کند تا بتوان با استفاده از آنها تحریم‌های فعلی را دور زد و شرایط تجارت را تسهیل کرد.
پورابراهیمی افزود: در وضعیت فعلی کشور که تحریم‌های ظالمانه امریکا به سیستم بانکی فشار آورده است، می‌توان با استفاده از یک رمز ارز یا ایجاد رمزارز ملی از آن برای مراودات اقتصادی و بانکی با کشورهای دوست که تحریم برای سیستم بانکی مشکلاتی به دنبال داشته، استفاده کرد؛ طراحی و توسعه رمز ارز ملی از سوی بانک مرکزی اقدام هوشمندانه‌ای بوده که از آن می‌توان در مراودات بین بانکی استفاده کرد.
وی با تاکید بر اینکه رمز ارزها مزایا و معایبی را دارند که در این حوزه باید با سیاست‌گذاری و تعیین تکلیف قانونی وارد شد تا از مزایا به صورت کامل استفاده و اثر معایب را از جمله در تهدید نظام اقتصادی کشور کاهش داد، گفت: ارزهای رمزنگار در حوزه مالی و ارزی کشور تاثیراتی دارند و بر اساس قانون بانک مرکزی متولی حوزه ارزی کشور است و باید برای این پدیده قانونگذاری‌های لازم را انجام دهد.در شرایطی که تحریم‌های امریکا در نظام اقتصادی ایران با وجود وابستگی کشور به دلار تاثیر بسیار زیادی دارد باید با خروج اقتصاد کشور از سیطره دلار فشار تحریم‌ها و تاثیر تحریم‌های ظالمانه امریکا بر کشور را کاهش داد؛ در شرایط فعلی ضروری است تا از دلار جدا شد و پیمان‌های پولی با توجه به ماموریت بانک مرکزی به عنوان یک اولویت اقتصادی بسیار مهم در کنار سایر ماموریت‌های بانک مرکزی از جمله اصلاح نظام بانکی عملیاتی شود.
به گفته وی، با این اقدام محدودیت‌های سیستم بانکی در تحریم از بین خواهد رفت و در تنظیم بازار ارز نیز تاثیر خواهد داشت و در نهایت باعث تقویت ارزش پولی ملی کشور به عنوان یک اصل بسیار مهم می‌شود.همچنین بهره‌گیری از زیرساخت فناوری بلاک‌چین و ارزهای رمزنگار از اهمیت بالایی برخوردار است که باید در دستور کار قرار گیرد تا از فواید آن به نفع کشور استفاده شود که در این زمینه اقداماتی در حال انجام است و کمیسیون اقتصادی مجلس در این زمینه پیگیری‌های لازم را داشته است.
