فعالان بازار: کوتاه‌مدت در بانکداری الکترونیک مانند جاری عمل می‌کند و ماه شمار کردن اثر بر موجودی بانک‌ها نخواهد داشت
گروه بانک و بیمه |
برخی کارشناسان معتقدند که سپرده کوتاه‌مدت نباید به پارک پول تبدیل شود و سود روزشمار بگیرند و هر گاه لازم دیدند بابت وصول چک، خرید ارز و طلا، خودرو، ملک و... از این حساب کسر و به بازار منتقل کنند. براین اساس، با ماه شمار شدن حساب بلندمدت، پیش بینی می‌شود که بخشی از پول سرگردان که آماده ورود به بازار ارز، سکه، طلا، خودرو، مسکن و... است کاهش یابد و روی ثبات بازارها اثر داشته باشد.
به گزارش «تعادل»، اما برخی فعالان بازار معتقدند که حساب کوتاه‌مدت و کارت‌های بانکی، وسیله استفاده از پول نقد است و در واقع کار همان چک یا حساب جاری را در بانکداری الکترونیک انجام می‌دهد، و نباید تصور شود که ماه شمار کردن، تاثیر زیادی روی حجم موجودی و مبادلات خواهد داشت. روز شمار کردن کاری بود که خود بانک‌ها انجام می‌دادند و اکنون با ماه شمار کردن نیز مردم چاره‌ای جز نگهداری پول در حساب کوتاه‌مدت ندارند زیرا همه حساب جاری و چک ندارند و با همین کارت‌ها و انتقال وجه، خرید خود را انجام می‌داده‌اند و لذا بانک مرکزی نباید تصور کند که تاثیر زیادی روی بازار خواهد داشت و تنها در مورد حساب پشتیبان حساب جاری ممکن است اثرگذار باشد و موجودی حساب جاری را افزایش دهد.
با وجود این، برخی کارشناسان از جمله رییس کل بانک مرکزی با اشاره به تغییر سود روز شمار به ماه شمار معتقدند که ماه شمار کردن اثرگذار خواهد بود. تبدیل بانک‌ها به پارک پول درست نیست و ارایه سود روز شمار توسط بانک‌ها عایدی زیادی برای بانک‌ها ندارد.
عبدالناصر همتی، در خصوص تغییر سپرده‌های روز شمار به ماه شمار، افزود: سپرده‌های کوتاه‌مدت، سپرده‌هایی هستند که برای کارهای روزمره توسط مردم و فعالان اقتصادی به‌کار برده می‌شوند که در هر لحظه می‌توانند برداشت و واریز نمایند؛ بر همین اساس در دنیا سود بسیار زیادی به این نوع از سپرده‌ها تعلق نمی‌گیرد چه برسد که این سپرده‌ها روز شمار باشند. وی ادامه داد: به منظور ایجاد ثبات و انجام برنامه‌ریزی در منابع توسط بانک‌ها به منظور ارایه تسهیلات کوتاه و بلندمدت به فعالان اقتصادی و افرادی که نیاز به تسهیلات دارند در نظام سود روز شمار تغییراتی ایجاد شد.رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: این مساله که بانک‌ها به پارک پول تبدیل شوند، درست نیست؛ در واقع اشخاص پولی را در بانک قرار دهند و به صورت روز شمار و بر اساس میانگین سود دریافت کنند زمانی که بانک‌ها نتوانند از این پول برای فعالیت استفاده کنند، عایدی زیادی برای بانک‌ها ندارد.
همتی افزود: بر همین اساس در زمینه سود روز شمار بانکی شورای پول و اعتبار تصمیمی بر اساس آنچه قبلا انجام می‌شده و در مدل جهانی بوده تصمیم‌گیری داشته است.
نرخ سود ماه شمار حلقه مفقوده ثبات بازار ارز
کارشناسان حوزه بانکی، توقف محاسبه سود سپرده‌های روزشمار را عاملی برای ایجاد ثبات در بازار ارز و کوتاه شدن دست دلالان در این بازار می‌دانند. محاسبه سود حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت از بهمن ماه به جای روزشمار، براساس ماه شمار محاسبه و پرداخت می‌شود و در نتیجه این نوع حساب‌ها که در میان بانکداران به «پارکینگ پولی» شهره شده بود، سامان می‌یابد. بخشی از سپرده‌های کوتاه‌مدت به بلندمدت منتقل می‌شوند تا همچنان سود مورد انتظار را دریافت کنند. همچنین بخشی نیز به حساب‌های جاری منتقل خواهند شد و در نتیجه موضوع حساب پشتیبان حساب جاری نیز که بخشی از سپرده‌های کوتاه‌مدت را تشکیل می‌داد کمتر خواهد شد. زیرا اگر سود روزشمار به سپرده کوتاه‌مدت تعلق نگیرد، بابت چند روز یا کمتر از یک ماه سودی تعلق نخواهد گرفت و در صورت وصول چک و کاهش حساب کوتاه‌مدت، به این حساب سودی بابت کمتر از یک ماه تعلق نمی‌گیرد و همین موضوع باعث می‌شود که صاحب حساب پول خود را بابت وصول چک در حساب جاری نگهداری کند.
سیاست‌های گذشته نظام بانکی باعث شده بود تا عمده منابعی که در بانک‌ها در حال گردش بودند منابع کوتاه‌مدت باشند، حتی منابعی که تحت عنوان بلندمدت در سیستم بانکی نگهداری می‌شدند نیز با برخی از مجوزها به کوتاه‌مدت تبدیل شدند و این امر به معنای آن است که اگر از این حساب‌ها برداشتی انجام می‌شد جریمه‌ای به سپرده‌گذار تعلق نمی‌گرفت و این به مفهوم این است که بانک‌ها به پارکینگ پول تبدیل شده بودند. حال بانک‌ها با تغییر سیاست‌های پولی این‌بار نه تنها از این‌بار سنگین رها شدند بلکه به فلسفه اصلی کارکردی خود یعنی چرخاندن چرخ بخش تولید کشور کمک می‌کنند.
البته پارک پول در بانک‌ها این‌بار علاوه بر ضربه به بازار پول کشور، همزمان با تلاطمات اخیر بازار ارز و سکه زمینه‌ساز سفته‌بازی و به هم ریختن این بازار شد. بازاری که طی ماه‌های گذشته با سیاست‌های جدید بازارساز روی آرامش به خود دیده و از تب و تاب افتاده و هم‌اکنون برای ثبات به اجرای یک سیاست مناسب در بازار پول نیاز داشت، سیاستی که شورای پول و اعتبار با تصویب آن ثبات در بازار ارز را تضمین کرده است.
کاهش سفته‌بازی با توقف حساب‌ها
در همین راستا، حسن معتمدی در گفت‌وگو با ایبِنا در این باره معتقد است: هدف اصلی از توقف حساب‌های روزشمار و تبدیل آنها به حساب ماه‌شمار، کاهش قیمت تمام شده پول بانک‌ها بود. زیرا بانک‌ها از نظر عملکرد با قیمت تمام شده بالایی مواجه هستند اما به لحاظ عملکرد یا زیان‌ده هستند یا از سود چشمگیری برخوردار نیستند که موجب شده ترازنامه بانک‌ها با مشکلاتی مواجه شود.
این کارشناس ارشد حوزه بانکی، درادامه درباره تاثیر این طرح بر ثبات بازار ارز، گفت: از این جهت به دلیل اینکه سپرده‌های کوتاه‌مدت روزشمار نرخ‌های سود به نرخ سود بلندمدت نزدیک بود از این جهت وزن سپرده‌های بلندمدت در نقدینگی رشد خواهد داشت و موجب کاهش اقدامات سفته بازی در این بازار خواهد شد.
معتمدی افزود: همچنین در سایر بازارها نیز اقدامات سفته‌بازی و نوسان‌گیری کاهش خواهدیافت و این تفکر که حساب کوتاه‌مدت است و امکان رفت و آمد سپرده و سفته‌بازی در بازارهای مولد دیگر، وجود دارد، به کلی از بین خواهد رفت.
