پاسخ بانک مرکزی به انتقادها
گروه بانک و بیمه| بانک مرکزی در پاسخ به انتقادهایی که در مورد تخصیص ارز رسمی به برخی شرکت‌ها مطرح شده، در جوابیه‌یی اعلام کرد که نقش تامین‌کننده ارز رسمی برای بانک‌های عامل و صرافی آنها دارد و در این روند نسبت به پذیرش تقاضای مشتریان راسا اقدام نمی‌کند.
به گزارش «تعادل»، در جمع‌بندی این جوابیه بانک مرکزی بطور خلاصه بیان شده که بانک مرکزی اگرچه با تخصیص ارز برای برخی مصارف ارزی مخالف است اما نظارت بر واردات با ارز دولتی و توزیع آن در حیطه بانک مرکزی نیست و دخالتی در بررسی اهلیت شرکت‌ها ندارد.
بانک مرکزی یادآور شد، اولاً: فرایند ثبت سفارش برای واردات، اولویت‌بندی کالاها و تعیین اینکه ورود چه کالاهایی برای کشور لازم است در اختیار بانک مرکزی نیست، ثانیاً: این بانک دخالتی در فرایند پذیرش شرکت‌ها و بررسی اهلیت و شرایط آنان ندارد. ثالثاً: نظارت بر واردات کالا با ارز دولتی و فرایند قیمت‌گذاری و نظارت بر توزیع آن در حیطه مسوولیت‌های بانک مرکزی نبوده و سازوکارهای اجرایی آن در اختیار سایر ارکان اجرایی کشور است.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک اخیرا و پس از اجرای سیاست جدید ارزی و به درخواست برخی دستگاه‌های اجرایی برای ایجاد شفافیت و پاسخ به افکار عمومی فهرست شرکت‌های دریافت‌کننده ارز دولتی را منتشر کرد. اما پس از انتشار اسامی شرکت‌های دریافت‌کننده ارز که بابت واردات اقلام مجاز، ارز مورد نیاز خود را از شبکه بانکی کشور با نرخ رسمی تامین کرده بودند، به صورت پراکنده انتقاداتی نسبت به عملکرد بانک مرکزی در فضای رسانه‌یی و مجازی مطرح شده است.
بانک مرکزی در خصوص محورهای سه گانه انتقاد شده شامل «ارز تخصیص یافته صرف ورود کالاهایی که مورد نیاز کشور نبوده و در اولویت اصلی کشور نیست، شده است. برخی از شرکت‌های دریافت‌کننده ارز، تازه تاسیس بوده و شرایط دریافت ارز دولتی را نداشته‌اند. برخی از گروه‌های کالایی با وجود دریافت ارز دولتی، کالاهای خود را به نرخ بالاتر و نزدیک به بازار غیر رسمی ارز به فروش می‌رسانند» اعلام کرد که فرایند ثبت سفارش برای واردات، اولویت‌بندی کالاها و تعیین اینکه ورود چه کالایی برای کشور مهم‌تر است اساسا در اختیار بانک مرکزی نیست و سازوکار آن خارج از بانک مرکزی انجام می‌شود. در این خصوص موضع بانک مرکزی از ابتدا مشخص بوده که با تخصیص ارز به برخی از مصارف ارزی مخالف است.
براساس فرآیند موجود پس از ثبت سفارش برای واردات، معمولا مشتریان به بانک‌های عامل مراجعه و فرایند پذیرش، نوبت‌دهی و خرید ارز توسط بانک‌های عامل یا صرافی آنان انجام می‌شود، لذا بانک مرکزی دخالتی در فرایند پذیرش شرکت‌ها و بررسی اهلیت و شرایط آنان ندارد.
نظارت بر واردات کالا با ارز دولتی و فرایند قیمت‌گذاری و نظارت بر توزیع آن در حیطه مسوولیت‌های بانک مرکزی نبوده و سازوکارهای اجرایی آن در اختیار سایر ارکان اجرایی کشور است. لذا بانک مرکزی در نقش تامین‌کننده ارز رسمی برای بانک‌های عامل و صرافی آنها عمل می‌کند و در فرایند موجود نسبت به پذیرش تقاضای مشتریان راسا اقدام نمی‌کند.
اروپا به دنبال فعال‌سازی حساب‌های ایران
مقامات اروپایی اعلام کردند: دولت‌های بزرگ اروپایی در حال بررسی فعال‌سازی حساب‌های بانک مرکزی ایران با بانک‌های مرکزی اروپایی هستند.
به گزارش وال‌استریت ژورنال، چند نفر از مقامات اروپایی گفتند، دولت‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان به ایران اعلام کردند که در حال بررسی فعال کردن حساب‌های بانک مرکزی ایران با بانک‌های مرکزی خود در جهت باز کردن یک کانال تجاری به منظور حفظ برجام هستند.
این اقدام به عنوان نخستین نشانه قابل اعتنایی است که اروپا در جهت حفظ برجام برداشته است و حاکی از مواضع ضد تحریمی اروپا نسبت به اقدامات دولت ترامپ در بحبوحه منزوی کردن تهران به لحاظ اقتصادی است.
مقامات اروپایی اعلام کردند: گزینه فعال‌سازی حساب‌های بانک مرکزی ایران نزد بانک‌های مرکزی اروپا یا دوباره فعال کردن برخی از آنها در حالی به میان آمد که این حساب‌ها برای چندین سال غیر فعال بوده‌اند و اکنون اروپا به دنبال فعال کردن آنهاست.
دولت‌های اروپایی برنامه‌های خود را در طول نشست‌هایی که با طرف ایرانی در اوایل ماه جاری میلادی در وین داشتند، مطرح کرده‌اند. مقامات اروپایی اعلام کردند که ایران نیازمند اجرای قانون به منظور تامین استانداردهای ضدپولشویی از طریق ناظر بین‌المللی یعنی «اف‌ای‌تی‌اف» است.
از سوی دیگر مقامات امریکایی به‌طور واضح نسبت به انجام امور تجاری با بانک مرکزی ایران هشدار داده‌اند و آن را یک موسسه مالی مشروع که می‌تواند با بانک‌های اروپایی از جمله بانک‌های مرکزی تعامل داشته باشد، در نظر نگرفته‌اند.
البته «فدریکا موگرینی» رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه گفت: اتحادیه اروپا مصمم به کسب معافیت از دولت امریکا برای انجام روابط تجاری با ایران است. به گفته ۲ نفر از مقامات اروپایی، اروپا امیدوار به فعال کردن یورو، پوند و دیگر ارزهای مهم در حساب‌های بانک مرکزی ایران در اروپاست تا ایران راحت‌تر درآمدهای نفتی خود را به داخل کشور بازگرداند یا حداقل از درآمدهای خود برای خرید کالاهای کلیدی در اروپا استفاده کند.
