اجرای ممنوعیت ثبت‌سفارش با دلار امریکا زمان نیاز دارد
گروه بانک و بیمه محسن شمشیری
به دنبال اجرای بسته سیاست‌های سه‌گانه بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز و همچنین راه‌اندازی سامانه نیما برای عرضه و تقاضا از طریق فضای مجازی و کاهش مراجعه متقاضیان ارز به صرافی‌ها و بازار و ممنوعیت ثبت‌سفارش واردات دلاری، اقدامات دیگری نیز از طریق بانک مرکزی و کانون صرافان ارز در حال انجام است. مدیر اداره صادرات بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ خرید و فروش ارز تنها از طریق صرافی‌های مجاز اعلام می‌شود و اعلام نرخ توسط اشخاص ممنوع است. همچنین کانون صرافان ایرانیان خواستار آن شده که افراد فاقد مجوز در بازار ارز معرفی شوند. مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی نیز اعلام کرده که برای تامین ارز واردات غیربانکی از طریق «سامانه نیما» و در بستری امن اقدام شود.
به گزارش «تعادل» این اقدامات نشان می‌دهد که نوعی بگیر و ببند ارزی در مورد فعالیت و اعلام نرخ ارز در دستور کار است تا وضعیت فعلی یعنی خرید و فروش تنها از طریق صرافی‌های مجاز و اعلام نرخ توسط آنها را تثبیت کند و سایر فعالان بازار ارز قادر به اعلام نرخ خرید و فروش و معامله به نرخ‌های دیگر نیستند و باید در چارچوب نرخ‌های اعلام شده صرافی‌های مجاز و مرتبط با بانک مرکزی عمل کنند. بر این اساس بقیه صرافی‌ها که مجاز به فروش ارز با نرخ اعلام شده بانک مرکزی نیستند نه تنها قادر به فروش ارز به نرخ دیگری نیستند بلکه در خرید ارز به نرخ‌های دیگر اجازه فعالیت ندارند و لذا از اعلام نرخ و خرید و فروش کنار رفته‌اند و در نتیجه بخشی از صرافی‌های فعلی عملا کار صرافی در زمینه ارز انجام نمی‌دهند و تعطیل شده محسوب می‌شوند.
در این زمینه مدیر اداره صادرات در خصوص شرایط مجاز بودن صرافی‌ها به خرید و فروش ارز گفت: صرافی‌های مجاز مطابق با ماده ۵ «مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها» در صورتی مجاز به خرید و فروش ارز هستند که قبلا نسبت به اعلام همزمان نرخ خرید و فروش ارز در محل استقرار صرافی یا تارنمای خود اقدام کنند. صمد کریمی با بیان اینکه هرگونه اعلام نرخ خرید و فروش ارز توسط اشخاص حقیقی و حقوقی جز صرافی‌های موضوع مقررات مزبور وفق ماده ۱۴ آن ممنوع است، اظهار کرد: از این‌رو صرافی‌های مجاز باید نسبت به درج نرخ‌های خرید و فروش و انجام معاملات ارزی بر مبنای آن متناسب با شرایط بازار اقدام کنند. این مقام مسوول بانک مرکزی در پایان با توضیح این مطلب که درج نرخ خرید و فروش اسعار مورد معامله در بازار آزاد کشور توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که در بالا به آنها اشاره شده است، بر مبنای نرخ‌های میانگین وزنی مندرج در پایگاه اینترنتی WWW.sanarate.ir بلامانع است، افزود: همچنین این اشخاص به هیچ عنوان مجاز به درج نرخ‌های ارز دلالان و بازارسازان غیررسمی ارز نبوده و با متخلفان مطابق با ماده «۱۵» مقررات مورد اشاره برخورد خواهد شد.
اعلام افراد فاقد مجوز در بازار ارز
از سوی دیگر کانون صرافان ایرانیان از صرافی‌های سراسر کشور درخواست کرد که افراد فاقد مجوز در بازار ارز را معرفی کنند.
در این اطلاعیه آمده است، از آنجایی که فعالیت قانونمند اعضای کانون صرافان ایرانیان موجب تقویت جامعه صرافان و ثبات در بازار است و حضور معامله‌گران بدون مجوز رسمی از بانک مرکزی به اعتبار جامعه صرافی و همکاری تنگاتنگ با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران لطمات جدی وارد می‌کند، لذا نسبت به معامله با افراد فاقد مجوز رسمی صرافی مجددا هشدار داده می‌شود و ضمنا اعضای کانون صرافان ایرانیان می‌توانند نام و مشخصات و آدرس فعالیت افراد فاقد مجوز را که در بازار ارز حضور دارند به این کانون ارسال کنند.
قیمت‌ها در بازار
تحولات بازار ارز و طلا نیز در روز دوشنبه نشان داد که صرافی‌های پایتخت روز دوشنبه هر دلار امریکا را با ۲تومان افزایش قیمت ۴هزار و ۴۶۹تومان فروختند. همچنین هر یورو با رشد
۷ تومانی در مدت مشابه ۵ هزار و ۴۹۷تومان و هر پوند نیز با ۳۴تومان رشد قیمت نسبت به روز گذشته به قیمت ۶ هزار و ۸۶۷ تومان معامله شد. در بازار مبادله‌یی نیز نرخ رسمی 10 ارز کاهش و 27 ارز افزایش یافته و بهای 2 ارز هم تغییری نداشته است. دلار با 24ریال افزایش 3735 تومان، پوند با 14ریال کاهش 5150.4 تومان و یورو با افزایش 48ریال 4601.9 تومان است. تفاوت نرخ اعلام شده دلار در صرافی‌های بانکی با رقم 4469 با رقم مبادله‌یی 3735تومان معادل 734 تومان است.
در بازار طلا نیز اونس جهانی به 1323دلار رسیده و به دنبال آن هر قطعه سکه بهار آزادی طرح جدید (امامی) در بازار تهران با یک‌هزار و ۵۰۰تومان افزایش یک‌میلیون و ۵۸۸ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شد. سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز با ۴هزار تومان افت قیمت یک‌میلیون و ۵۴۸هزار تومان معامله شد. همچنین نیم سکه بهار آزادی با یک هزار تومان کاهش قیمت نسبت به روز گذشته ۷۸۱هزار تومان به فروش رسید و ربع سکه ۴۹۶هزار تومان قیمت خورد که نسبت به روز گذشته یک هزار تومان افت داشت. بر این اساس سکه گرمی در بازار با ۳ هزار تومان افزایش قیمت در مدت مشابه ۳۳۳هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸عیار نیز با ۶۶۰ تومان رشد ۱۴۹هزار و ۲۰۰ تومان داد و ستد شد.
تامین ارز واردات غیربانکی با «سامانه نیما»
از سوی دیگر مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی با بیان اینکه در حال حاضر بابت واردات رسمی کشور به دو شکل تامین ارز انجام می‌شود، گفت: تامین ارز به روش غیربانکی در بستری امن با سرعت بیشتر و نرخ مناسب از اهداف اصلی سامانه نیماست. تامین ارز بخشی از واردات به واسطه بانک‌ها بدین صورت است که واردکننده ثبت‌سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزی از طریق پرتال ارزی ارز را تامین می‌کند و با توجه به روابط کارگزاری میان بانک‌های ایران و سایر کشورها پرداخت‌ها به فروشندگان خارجی صورت می‌گیرد. در روش غیربانکی یا روش به غلط مصطلح شده
«بدون انتقال ارز» هیچ یک از بانک‌های تجاری یا تخصصی کشور به عنوان بانک عامل در پرداخت بهای کالای وارداتی دخیل نیستند و این امر از طریق صرافی‌ها انجام می‌شود و این موضوع عمدتا از تحریم‌های تحمیلی به شبکه بانکی نشات گرفته است.
وی گفت: از نظر حجم عملکرد، هر یک از این شیوه‌ها تقریبا نیمی از عملکرد پرداخت را به خود اختصاص می‌دهند. در بخش غیربانکی هنگامی که تاجر واردات خود را کلید می‌زند، ابتدا مذاکراتی را با فروشنده انجام داده و پروفرمای مربوطه را دریافت می‌کند و اگر نتواند از روش بانکی پرداخت را انجام دهد به روش غیربانکی از طریق صرافی‌ها روی می‌آورد.
مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی افزود: در روش غیربانکی شروع کار در سامانه جامع تجارت در قالب انجام ثبت‌سفارش و پایان کار در قالب ترخیص در (سامانه) پنجره واحد تجارت فرامرزی گمرک انجام می‌شود. در این بین نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) به عنوان یک حلقه مفقوده ارتباط بین دو سامانه اول را برقرار می‌کند.
اجرای ممنوعیت ثبت‌سفارش با دلار امریکا
همچنین در زمینه ممنوعیت ثبت‌سفارش دلار، رییس کمیسیون ویژه حمایت از تولید و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ تاکید کرده که برای اجرای ممنوعیت ثبت‌سفارش با دلار امریکا به زمان نیاز داریم.
به گزارش خانه‌ملت حمیدرضا فولادگر با اشاره به بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر ممنوعیت ثبت‌سفارش با دلار امریکا اظهار داشت: واقعیت امر این است که موافق مبادلات ارز غیر از دلار هستیم و باید به سمتی برویم و با هر کشور با ارز همان کشور مبادله داشته باشیم.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ادامه داد: به عبارتی بتوانیم با کشور هند با روپیه، روسیه با روبل با چین با یوان، با اروپا با یورو و با کشورهای امریکای لاتین با دلار مبادلات داشت، اعتقاد دارم این کار مهم‌تر از ممنوعیت ثبت‌سفارش با دلار امریکاست. اینکه اکنون تصمیم گرفته شده دلار منع شود، اقدام مثبتی است اما اجرای آن نیاز به فرصت دارد.
وی با تاکید بر اینکه اصل بخشنامه بانک مرکزی اقدام درستی است، بیان داشت: البته این بخشنامه نباید در عمل تنها روی یورو تمرکز کند بلکه باید بتوان با ارز کشورهای دیگر نیز مبادلات داشت مانند مبادلاتی که با هند و چین صورت می‌گیرد. اختلاف ارزش ارز کشورهای دیگر با دلار قابل توجه می‌شود. در قانون رفع موانع تولید و قانون برنامه ششم توسعه بر پوشش نوسانات نرخ ارز از سوی دولت تاکید شده و دولت باید نسبت به اجرای این قانون آیین‌نامه اجرای مرتبط را تدوین کند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: در همه دنیا اختلاف ارز با ۱۰درصد را طبیعی می‌دانند اما برای بیش از ۱۰درصد موضوع را با بیمه کردن پوشش می‌دهند اما این نکته با وجود داشتن قانون از سوی دولت‌ها اجرایی نمی‌شود.
