گروه بانک و بیمه
قائم‌مقام بانک مرکزی گفت: شعب فیزیکی سنتی بانک‌ها با شعب مجازی در آینده جایگزین می‌شود و از سوی دیگر حرکت به سمت بانکداری شناختی که مبتنی بر هوش مصنوعی است، بانک‌ها را از رقبایشان متمایز خواهد کرد.
اکبر کمیجانی در گفت‌وگو با ایبنا درباره تاثیر ورود بازیگران جدید مانند فین‌تک‌ها به حوزه بازار پول بر کارایی نظام بانکی اظهار داشت: در یک تعریف ساده، فین‌تک کاربرد نوآورانه فناوری در ارائه خدمات مالی است و فین‌تک‌ها، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوآوری هستند که سعی در ارائه بهتر و آسان‌تر خدمات مالی به مشتریان دارند.
وی با بیان اینکه فین‌تک‌ها از منظر نحوه تعامل با بانک‌ها می‌توانند رقیب یا همکار شبکه بانکی باشند، گفت: استراتژی‌های متفاوتی برای تعامل بانک‌ها با این شرکت‌های نوپا وجود دارد که از مخالفت تا شراکت در مالکیت و همکاری را شامل می‌شود.
کمیجانی با اشاره به اینکه در ایران نیز فین‌تک‌های زیادی وجود دارند که در همکاری با بانک‌ها خدمات قابل توجهی ارائه کرده‌اند، گفت: PSPها نمونه فین‌تک‌هایی هستند که با کمک به بانک‌ها در ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی سعی در افزایش کارایی خدمات نظام بانکی کشور دارند، البته در این زمینه بانک‌ها باید به مقوله امنیت سایبری نیز توجه وافری داشته باشند تا اعتماد مشتریان خدشه‌دار نشود و با ریسک شهرت مواجه نشوند. قائم‌مقام بانک مرکزی ادامه داد: از سوی دیگر فین‌تک‌ها می‌توانند خدمات دیگری همچون ارزهای رمزنگاری شده ارائه دهند. این خدمات با وجود برخورداری از مزیت هزینه مبادله اندک و انتقالات برون‌مرزی آسان، احتمال انجام برخی عملیات بانکی خارج از مقررات و ضوابط را دارند که در این صورت لازم است، نظارت جدی و مستمر از سوی بانک مرکزی بر این‌گونه خدمات فناورانه صورت گیرد تا انحرافی در ارائه عملیات و خدمات بانکی از طریق ابزارهای فناورانه صورت نگیرد.
وی همچنین درباره وضعیت بانکداری اجتماعی و بانکداری شناختی در ایران گفت: بانکداری اجتماعی که ارائه خدمات بانکی از طریق شبکه‌های اجتماعی تعریف ملموس و ساده آن است، باعث ایجاد چابکی و انعطاف‌پذیری در فرآیندهای عملیاتی بانک‌ها می‌شود و این امکان را در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهد تا نه تنها فرآیندهای بیرونی بلکه کل کسب و کار خود را به‌طور کامل دیجیتالی کنند.
کمیجانی تصریح کرد: در آینده به تدریج شعب فیزیکی سنتی بانک‌ها با شعب مجازی جایگزین می‌شود که این امر باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه خواهد شد. از سوی دیگر حرکت به سمت بانکداری شناختی که عمدتا مبتنی بر هوش مصنوعی است، بانک‌ها را از رقبایشان متمایز خواهد کرد. وی ادامه داد: هوش مصنوعی و فناوری‌های شناختی بانک‌ها را قادر می‌کند تا سرعت ابتکارات دیجیتالی خود را افزایش دهند و با ارائه محصولات و خدمات سفارشی به بهبود کسب و کار خود بپردازند. به این ترتیب که این نهادها با به‌کارگیری هوش مصنوعی و از طریق تحلیل اطلاعات مالی، نیازهای مشتریان را شناسایی می‌کنند و به ارائه سبدی از محصولات هدفمند خواهند پرداخت که پیش‌بینی می‌شود به‌کارگیری هوش مصنوعی توسط بانک‌ها تاثیر قابل توجهی بر کسب و کار آنها داشته باشد.
به گزارش روابط‌عمومی بانک مرکزی، قائم‌مقام این بانک در نشست ماهانه بنیاد آفرینش انس در دانشگاه آزاد اسلامی نیز با اشاره به سابقه شکل‌گیری موسسات اعتباری غیرمجاز در کشور به تشریح اقدامات بانک مرکزی در خصوص ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی گفت: بانک مرکزی با وجود آگاهی کامل نسبت به سختی‌ها، مرارت‌ها و هزینه‌های سنگین این راه طولانی با اتخاذ رویکردی مسوولانه و با هدف جلوگیری از اقدامات ثبات‌زدای این موسسات بر نظام بانکی کشور و عمل به سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی وارد عمل شد و ساماندهی قریب به ۵۵۰۰ نهاد پولی فاقد مجوز شامل تعاونی‌های آزاد، تعاونی‌های صنفی، صندوق‌های قرض‌الحسنه، صرافی‌ها و شرکت‌های واسپاری را که پیش از این حتی آمار صحیحی از تعداد فعالان و شعب آنها نزد نهادهایی که خود متولی اعطای مجوز به آنها بودند، وجود نداشت، بر عهده گرفت. کمیجانی افزود: محافظت از منافع سپرده‌گذاران خرد، رویکرد اصلی بانک مرکزی در فرآیند ساماندهی موسسات غیرمجاز است. افزایش استقلال مقام ناظر پولی در حوزه سیاست‌گذاری پولی و بانکی، جلوگیری از ورود نهادهای غیرمرتبط به عرصه مجوزدهی به موسسات اعتباری، همراهی نهادهای قضایی و انتظامی و افزایش آگاهی و بینش سپرده‌گذاران، راهکارهای اصلی جلوگیری از شکل‌گیری مجدد تعاونی‌ها و موسسات غیرمجاز به شمار می‌روند. اکبر کمیجانی از عدم رعایت الزامات و مقررات احتیاطی بانک مرکزی، عدم تودیع سپرده قانونی نزد بانک مرکزی، عدم تعادل مالی، کسری منابع و زیان انباشته قابل توجه، عدم برخورداری اعضای هیات‌مدیره و مدیران ارشد موسسات یاد شده از تخصص بانکی، بروز پدیده هجوم بانکی و به تبع آن، بحران‌های اجتماعی، امنیتی و سیاسی، ایجاد فضای بی‌اعتمادی نسبت به شبکه بانکی کشور و ریسک سیستمی در صورت ایجاد بحران یا ورشکستگی در موسسات فاقد مجوز و ایجاد فضای رقابتی ناسالم جهت افزایش نرخ سود سپرده و تسهیلات در کل شبکه بانکی به عنوان مهم‌ترین مخاطرات فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز در بازار پول نام برد.
قائم‌مقام بانک مرکزی ادامه داد: تجربه نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از افزایش سپرده‌ها در نهادهای مزبور در سال‌های اخیر ناشی از سودهای پرداختی بسیار بالا بود که با توجه به عدم سودآوری اکثر آنها، هر سال بر کسری آنها افزوده می‌شد؛ لذا اگر بانک مرکزی به این موضوع ورود نمی‌کرد، میزان خسارت به مراتب بیشتر می‌شد.
کمیجانی چالش‌های موجود در مسیر ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی را برشمرد و خاطرنشان کرد: در این ارتباط قوانین مزاحمی نظیر تبصره (۲) بند «ب» ماده (۱۴) قانون برنامه ششم توسعه کشور وجود دارد که کنترل بانک مرکزی بر موسسات غیرمجاز را با دشواری‌هایی مواجه می‌کند. طبق این ماده قانونی، صندوق‌های قرض‌الحسنه تک‌شعبه‌یی در سراسر کشور بر اساس جذب منابع سالانه تا 30میلیارد ریال بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی و صرفا براساس اساسنامه و مجوزهای موجود خود می‌توانند ادامه فعالیت دهند.
