انتظام‌بخشی به بازار ارز کشور
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
روز گذشته بانک مرکزی دوباره بر دستورالعمل خرید و فروش ارز به نرخ آزاد تاکید و اعلام کرد که شبکه بانکی حاضر است ارز صادرکنندگان را به نرخ آزاد خریداری کند. به نظر می‌آید این تاکید به دنبال افزایش نرخ ارز در بازار آزاد صورت گرفته است. به گزارش «تعادل»، روز گذشته صرافی‌ها هر دلار امریکا را با افزایش ۱۰تومانی ۳هزار و ۸۴۷ تومان ارزش‌گذاری کردند همچنین هر یورو با افزایش ۳۸تومانی نسبت به روز پنج‌شنبه ۴هزار و ۶۲۰ تومان فروخته شد و قیمت هر پوند انگلیس نیز با ۳۰ تومان رشد، ۴هزار و ۹۴۴ تومان بود.
این روند افزایش نرخ ارز نشان می‌دهد که طی یک هفته گذشته، دلار از 3820 تومان در روز شنبه گذشته به 3837تومان در روز پنج‌شنبه و 3847 تومان در روز گذشته افزایش یافته و در این یک هفته معادل 27 تومان بالا رفته است. به عبارت دیگر، ظرف یک هفته اخیر 0.7درصد رشد داشته است. سکه طرح جدید نیز طی یک هفته از یک‌میلیون و 210هزار تومان در شنبه گذشته به یک‌میلیون و 217هزار تومان در روز گذشته رسید و ظرف یک هفته 7هزار تومان بالا رفت که معادل 0.5درصد رشد است. این مقایسه نشان می‌دهد که نرخ ارز بیشتر تحت تاثیر سفرهای خارجی در مرداد و شهریور، با افزایش تقاضا در بازار مواجه شده و موجبات رشد نرخ ارز را فراهم کرده است.
قیمت انواع سکه و طلا نیز در بازار روز شنبه تهران با افزایش مواجه شد و هر گرم طلا نیز از کانال ۱۲۰هزار تومان عبور کرد. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید روز شنبه در بازار تهران با ۶هزار و ۳۰۰ تومان افزایش نسبت به روز پنج‌شنبه، یک میلیون و ۲۱۷هزار و ۶۰۰ تومان فروخته شد. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۱۰هزار و ۵۰۰ تومان رشد، یک میلیون و ۱۸۹هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شد. هر قطعه نیم سکه بهار آزادی نیز با ۲هزار و ۵۰۰ تومان افزایش، ۶۳۳هزار و ۵۰۰ تومان داد و ستد شد؛ در عین حال هر قطعه ربع سکه بهار آزادی نیز با ۳ تومان رشد نسبت به روز پنج‌شنبه، ۳۶۹هزار تومان قیمت خورد. هر قطعه سکه گرمی نیز با رشد ۲هزار و ۸۰۰ تومانی، ۲۵۰هزار و ۸۰۰ تومان است؛ همچنین قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در بازار دیروز با ۸۳۱ تومان رشد، ۱۲۰هزار و ۲۱۲ تومان معامله شد.
برخی کارشناسان معتقدند که به دنبال ایجاد تقاضای جدید یا رشد تقاضا در بازار، نرخ ارز افزایش می‌یابد، معمولا بانک مرکزی نیز با دخالت یا بخشنامه سعی دارد که نرخ‌ها را تا حدودی کنترل کند اما معمولا این نوع بخشنامه‌ها که متناسب با وضعیت بازار نیست باعث رشد بیشتر نرخ‌ها شده است و تا زمانی که عامل بنیانی بازار یعنی تقاضا برای مسافرت خارجی، پرداخت بدهی آخر سال، تسویه حساب در پایان سال میلادی، عید نوروز، سال جدید میلادی و... برطرف نشود، همچنان شاهد نوسان بازار ارز خواهیم بود. روند قیمت‌ها در بازار ارزهای معتبر نیز حاکی از آن است که هر دلار امریکا در هفته گذشته ۱۷ تومان رشد کرد و به ۳۸۳۷ تومان رسید. یورو شاهد رشد ۳۹ تومانی بود و در روز پنج‌شنبه ۴۵۸۲ تومان معامله شد و در نهایت نیز هر پوند انگلیس با ۱۲ تومان کاهش، ۴۹۱۴ تومان بود. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در جریان معاملات هفته گذشته با ۱۰۸۵ تومان افزایش به ۱۱۹۳۸۱ تومان رسید.
بررسی روند قیمت‌ها در بازار سکه در هفته گذشته نشان می‌دهد که با وجود افزایش حدود ۷هزار تومانی قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در ۶ روز معاملاتی، اما دوباره نرخ این سکه در روز پنج‌شنبه به ابتدای هفته نزدیک شد و تفاوت به‌هزار و ۲۰۰ تومان رسید. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز در هفته گذشته نوسانات تا ۸هزار تومان را نیز تجربه کرد و در پایان هفته به یک میلیون و ۱۷۹هزار تومان رسید و نسبت به روز شنبه‌هزار تومان نیز ارزان شد. در عین حال، نیم سکه بهار آزادی در ۶ روز معاملاتی هفته جاری رشد ۵هزار تومانی داشت و به ۶۳۲هزار تومان رسید. ربع سکه در هفته گذشته هزار تومان افزایش یافت و هر سکه گرمی نیز با وجود نوساناتی در طول هفته، اما در پایان هفته مانند روز شنبه ۲۴۸هزار تومان بود. هر گرم طلای ۱۸ عیار در هفته گذشته از کانال ۱۱۸هزار تومان به کانال ۱۱۹هزار تومان وارد شد و هزار و ۸۵ تومان رشد را به ثبت رساند. سرمایه‌گذاران بین‌المللی معتقدند: افزایش 12.2 درصدی شاخص آتی طلا در مقابل صعود 9.3 درصدی شاخص اس‌اند پی 500 بازار اوراق بهادار امریکا (S&P فهرستی است از 500 سهام برتر در بازار بورس سهام نیویورک) از ابتدای سال 2017 میلادی تاکنون ممکن است، سال 2017 سالی باشد که در آن برای نخستین‌بار از سال 2011 افزایش بهای طلا بیش از افزایش شاخص اوراق بهادار باشد. امسال بازرگانان به‌طور قاطع انتظار افزایش قیمت طلا را دارند، زیرا نرخ بهره و شاخص دلار هر دو در حال کاهش هستند و افت آنها به افزایش قیمت طلا که کالایی بدون بازده است و به دلار قیمت‌گذاری می‌شود، کمک می‌کند. شاخص دلار اکنون 9درصد کاهش یافته است و شاخص اوراق بهادار 10 ساله امریکا نیز تقریبا از رقم 2.45درصد به کمتر از 2.2درصد کاهش یافته است. افزیش تورم در سال 2016 و سپس کاهش اندک آن در سال 2017 به تداوم افزایش قیمت طلا در سال جاری کمک کرده است همچنین انتظار می‌رود، کاهش شاخص دلار نیز در سال آینده ادامه داشته باشد و هر دو اینها به افزایش قیمت طلا کمک می‌کند.
انتظام بخشی به بازار ارز کشور
روز گذشته مدیر اداره صادرات بانک مرکزی با اشاره به تلاش بانک مرکزی برای ایجاد ثبات در بازار ارز کشور گفت: در مرداد ماه سال گذشته، بانک مرکزی در راستای هدایت عملیات ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی به سیستم بانکی و کاهش ریسک عملیاتی فعالان اقتصادی «دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز به نرخ بازار آزاد» را به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
وی افزود: بانک مرکزی با ابلاغ «دستورالعمل خرید و فروش ارز به نرخ بازار آزاد» در مرداد ماه سال گذشته، هدف هدایت عملیات ارزی خانوارها و صاحبان کسب وکار به سیستم بانکی را دنبال کرده است. بدین‌ترتیب امکان خرید و فروش ارز به نرخ بازار(آزاد) توسط بانک‌های کشور برای واردکنندگان و صادرکنندگان ایجاد شده که ریسک به مراتب کمتری برای آنها دارد.
صمد کریمی از امکان خرید ارز از محل منابع بانک مرکزی توسط بانک‌ها خبر داد و گفت: از آبان ماه ۱۳۹۵ برای بانک‌ها این امکان فراهم شده که در شرایط کمبود و کسری منابع، ارز مورد نیاز خود را به نرخ بازار(آزاد) از بانک مرکزی خریداری کنند.
وی افزود: همچنین از نیمه آذر ماه سال گذشته «تامین ارز متقاضی برای واردات کالا و خدمات»، «تسویه اقساط تسهیلات ارزی از محل منابع بانک‌های عامل»، «تامین سهم‌الشرکه مشتریان برای اخذ تسهیلات ارزی برای بانک‌های عامل»، «کارمزدهای ارزی مطالبه شده از سوی کارگزاران بانک‌های عامل»، «برگشت سود سرمایه‌گذاری خارجی» و «پرداخت اقساط قراردادهای فاینانس طرح‌های خودگردان» از بانک مرکزی امکان‌پذیر شده است؛ به عبارت دیگر بانک‌ها می‌توانند برای این اقلام و مصارف از بانک مرکزی به نرخ بازار(آزاد) ارز خریداری کنند. مقام مسوول بانک مرکزی درخصوص خرید ارز توسط بانک‌ها از اشخاص حقیقی و حقوقی به قیمت بازار گفت: صادرکنندگان غیرنفتی براساس این دستورالعمل با مراجعه به بانک‌های کشور می‌توانند با توجه به روابط کارگزاری بانک‌ها نسبت به فروش ارز حاصل از صادرات به نرخ اعلامی در سامانه معاملات الکترونیکی(ETS) به نرخ بازار اقدام کنند. وی افزود: در صورت کسری منابع ریالی بانک‌های عامل، بانک مرکزی نسبت به خرید منابع ارزی صادرکنندگان متناسب با نرخ اعلام شده در سامانه یاد شده به نرخ بازار(آزاد) اقدام می‌کند. این سیاست کمک شایانی به تامین نیازهای نقدینگی بنگاه‌های اقتصادی فعال در امر صادرات و کاهش ریسک‌های ناشی از عملیات ارزی خارج از سیستم بانکی می‌کند. قابل ذکر است، این اقدامات بانک مرکزی همسو با دستورالعمل ابلاغی معاون اول رییس‌جمهوری در پایان سال گذشته مبنی بر الزام این بانک برای مدیریت و هدایت فعالیت‌های ارزی صادرکنندگان محصولات عمده غیرنفتی به سمت بانک‌ها در راستای انتظام‌بخشی به بازار ارز نیز است.
دستورالعمل خرید و فروش ارز آزاد در شبکه بانکی
مرداد ماه سال گذشته بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با استناد به بند(ج) ماده (11) و بند (الف) ماده (42) قانون پولی و بانکی کشور مصوب 18تیر ماه 1351 همچنین ماده(81) قانون برنامه پنجم توسعه «دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز به نرخ آزاد» را به بانک‌های عامل ابلاغ کرد. این دستورالعمل درصدد است، عملیات ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی را به کانال بانکی هدایت و ریسک عملیاتی فعالان اقتصادی را کاهش دهد. براساس این بخشنامه بانک‌ها می‌توانند درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی اشخاص حقیقی و حقوقی و ارز ورودی به کشور از طریق نمایندگی‌های دیپلماتیک مقیم ایران و سرمایه‌گذاران خارجی را به نرخ آزاد خریداری کنند. براساس ترتیبات جدید بانک‌ها می‌توانند ارزهای خریداری شده موضوع این دستورالعمل را در چارچوب مجموعه مقررات ارزی یا از طریق صرافی‌های معتبر به فروش برسانند ضمن اینکه فروش ارز خریداری شده به سایر بانک‌ها و صرافی‌ها نیز مجاز است. نرخ خرید و فروش ارز براساس توافق بانک و مشتری تعیین خواهد شد.
تازه‌ترین نظرسنجی کیتکو درباره قیمت طلا
در نظرسنجی این هفته 15کارشناس ارشد اقتصادی شرکت کردند که از این تعداد 11نفر معادل 73درصد به افزایش قیمت طلا در روزهای آینده رای داده‌اند. 2نفر معادل 13درصد نیز پیش‌بینی کردند، قیمت طلا با کاهش روبه‌رو می‌شود و 2نفر دیگر نیز اعلام کردند، قیمت طلا بدون تغییر خواهد بود. در نظرسنجی آنلاین از سرمایه‌گذاران و فعالان بین‌المللی نیز 788نفر شرکت کردند که از این تعداد 375نفر معادل 48درصد پیش‌بینی کردند، قیمت طلا در روزهای آتی افزایش خواهد یافت، 340نفر دیگر معادل 43درصد اعلام کردند قیمت طلا کاهش خواهد داشت و 71نفر معادل 9درصد نیز تاکید کرده‌اند قیمت طلا در این مدت تغییر چندانی نخواهد داشت. در نظرسنجی هفته گذشته 78درصد کارشناسان اقتصادی و 65 درصد سرمایه‌گذاران بین‌المللی به افزایش قیمت طلا رای داده بودند. از ابتدای سال 2017 تاکنون 63 درصد پیش‌بینی‌های کارشناسان اقتصادی و 61 درصد پیش‌بینی‌های سرمایه‌گذاران بین‌المللی درباره قیمت طلا درست بوده است. سین لاسک، تحلیلگر ارشد اقتصادی موسسه والش تریدینگ تاکید کرد: کاهش ارزش دلار و نگرانی نسبت به سیاست‌های پولی فدرال رزرو موجب خواهد شد تا قیمت طلا با افزایش بیشتری روبه‌رو شود. وی افزود: در آستانه روز کارگر پیش‌بینی می‌شود، تقاضا برای طلا در بازارهای بین‌المللی با افزایش روبه‌رو خواهد شد. رشد تقاضای فصلی نیز می‌تواند به نفع قیمت جهانی طلا باشد.
درحالی که جانت یلن در سخنرانی اخیر خود اشاره‌یی به وضعیت نرخ بهره نکرده است ولی رابرت کاپلان، رییس فدرال رزرو دالاس تاکید کرده است که سیاست‌گذاران بانک مرکزی امریکا باید برای افزایش بیشتر نرخ بهره صبر کنند.
