حمیدرضا حاجی‌اشرفی
کارشناس ریسک و بیمه
صرف‌نظر از محصولات سنتی و متداول صنعت بیمه که سال‌هاست به بیمه‌گذاران عرضه می‌شود نیاز به پوشش‌های جدید بیمه‌یی به‌صورت تقاضای پنهان همواره وجود دارد. علت اینکه بازار بیمه به طراحی و ارائه محصولات جدید تمایل ندارد به عوامل مختلفی وابسته است.
اگر بخواهیم فقط روی نیازهای بیمه‌یی کارآفرینان و خوداشتغالان تمرکز کنیم یکی از نیازهای بیمه‌یی آنها در تولید محصولات پوشش‌های بیمه‌یی درقبال ریسک، شوک‌های بازاریابی آنهاست.
در صورتی‌که براساس شرایطی خاص در بازار تقاضا باوجود مطالعات بازار اولیه صورت پذیرفته حین تولید محصولات، برای خرید موجودی کالاهای آماده برای فروش یا کالاهای در حال ساخت، سفارشات کاهش شدید یابد یا به‌طور ناگهانی متوقف شود، شرایط ورشکستگی برای بنگاه اقتصادی به سرعت ایجاد می‌شود و علاوه بر توقف کار و بیکار شدن کارگران، با فرار رسیدن سررسید انجام تعهدات در قبال بانک‌ها و طلبکاران ناتوانی در پرداخت دیون مشکلات دیگری برای کارآفرینان یا خوداشتغالان پدید می‌آورد. ریسک شوک‌های بازاریابی که یکی از مخاطرات متداول در بازارهاست هم قابل پیش‌بینی و هم در برخی موارد غیرقابل پیش‌بینی است. آن بخش از این ریسک که غیرقابل پیش‌بینی است، بیمه‌پذیر و بخش قابل پیش‌بینی آن از موارد استثنا قلمداد می‌شود.
به عنوان مثال، تولید کالاهایی که محصولات مشابه آنها در بازار مصرف توسط سایر تولید‌کنندگان با کاهش تقاضای کل، به‌علت تغییر الگوی مصرف و عرضه کالاهای جایگزین در مرحله چرخه افول عمر قراردارد بیمه‌پذیر نیست و تولید این محصولات از ابتدا کاری اشتباه و مغایر با اصول بازاریابی علمی است، اما مرجوع شدن کالاهای سالم و بدون عیب که به لحاظ چرخه عمر محصول در مرحله رشد و بلوغ قرار دارند به‌علت دامپینگ و غیره ازجمله ریسک‌های بیمه‌پذیر تلقی می‌شود و بسیاری از مثال‌های از این‌گونه که در ارتباطات تجاری رایج است.
باتوجه به اینکه سرمایه در گردش کسب و کارهای نوپا محدود است زمانی‌که باتوقف ناگهانی روند فروش یا مرجوعی کالاهای فروش رفته، مواجه شوند ریسک ورشکستگی آنها به‌شدت افزایش می‌یابد لذا در زمینه بازاریابی به دو نوع حمایت همواره نیاز دارند.
۱-از بدو تولد مشاغل نوپا از خدمات مشاوره بازاریابی علمی برخوردار باشند و به‌طور مستمر و لحظه به لحظه روند تحولات بازار و تغییر سلایق و تقاضای مشتریان رصد و براساس آن واکنش مناسب در خط تولید داده شود که ریسک ناشی از شوک‌های بازاریابی به حداقل ممکن کاهش یابد.
۲-پوشش بیمه‌یی مناسب از حیث فقدان ناگهانی تقاضای خرید محصول یا مرجوعی کالاها برای تامین امنیت خاطر و حفظ سرمایه تولید‌کنندگان نوپا عرضه گردد.
ریسک‌های تجاری همواره در بازارها دیده می‌شوند و برای حمایت از تداوم تولیدات ملی به فعالیت تنگاتنگ کارشناسان مدیریت ریسک و مدیریت بازاریابی مجرب و دارای اطلاعات به‌روز در کنار واحدهای تولیدی و خدماتی نوپا نیاز است و از سوی دیگر فعالیت صندوق‌های حمایتی تخصصی همچون صندوق توسعه صادرات یا شرکت‌های بیمه تخصصی فعال در حوزه تولیدات صنعتی و امور بازرگانی در کشورهایی که به سوی صنعتی شدن پیش می‌ر‌وند اجتناب‌ناپذیر است.
سال‌هاست که در بازار بیمه کشورهای صنعتی، بسیاری از ریسک‌هایی که زمانی پویا و بیمه‌ناپذیر تلقی می‌شدند اکنون به برکت وجود تکنولوژی اطلاعات و تسلط علم بازاریابی بیمه‌پذیر هستند.
شاهد مثال در بیمه عمر مانده بدهکار، فوت ناگهانی فرد بدهکار موجب ایجاد شرایط ایفای تعهد در قبال طلبکار می‌شود. اگر ریسک ورشکستگی یک واحد صنعتی و تولیدی را بر اثر غفلت یا عوامل خارج از ید بیمه‌گذار یک مرگ سازمانی تلقی کنیم آنگاه ایفای تعهد بیمه‌گر امری متعارف و منطقی خواهد بود. لذا صنعت بیمه در شرایط فعلی اقتصاد کشور در صورت افزایش پتانسیل علمی و توانگری خویش می‌تواند نقشی بی‌بدیل در توسعه اقتصادی کشور در حمایت از کارآفرینان و خوداشتغالان در همکاری با دولت ایفا نماید.
