اکنون می‌توانیم بگوییم چه کسی از کدام نانوایی نان خریده است. این جمله عجیبی است که دو روز قبل از سوی وزیر اقتصاد مطرح شد، جمله‌ای که مشخص نیست با چه هدف و با چه پشتوانه‌ای مطرح شده است. در واقع منظور خاندوزی این است که با اجرای طرح اخیر دولت، امکان نظارت بر عملکرد نانوایی‌ها افزایش یافته است. شما به نانوایی می‌روید، نانی که می‌خرید رصد می‌شود و مشخص است که در روز چقدر نان خریده‌اید و نانوا چقدر نان فروخته و براین اساس سهمیه آرد می‌گیرد؛ تا اینجا همه‌چیز خوب است؛ نانوا هم نمی‌تواند آرد را به واحدهای دیگر مانند شیرینی‌فروشی‌ها و... بفروشد. اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که آمدیم و نانوا از سهم چانه‌ها کم کرد و باقی آرد را در بازار آزاد فروخت تکلیف چه می‌شود؟
این سوال در کنار بسیاری از سوالات دیگر همچنان در مسیر اجرای اصلی‌ترین طرح اقتصادی قرار دارد که دولت یک سال اخیر در دستور کار قرار داده است. پس از اصلاح نظام پرداخت یارانه، دولت اعلام کرد که ارز چهار کالای مرغ، تخم مرغ، روغن و لبنیات حذف شده و این کالاها اجازه گران شدن دارند. در کنار آن با افزایش مبلغ یارانه نقدی به 300 و 400 هزار تومان اعلام شد که دولت حمایت‌های خود از مردم را افزایش داده است. با این وجود با رشد جدی نرخ تورم در خرداد و تیر ماه، مشکلاتی به وجود آمد که نشان از آن داشت که اگر دولت تصمیم جدیدی نگیرد، این یارانه نیز در مدتی کوتات تاثیر خود را از دست خواهد داد.
آماری که از نرخ تورم در مرداد ماه منتشر شده اما نشان می‌دهد که روند رشد تورم لااقل قدری کند شده و این به دولت مهلت می‌دهد که برخی از دیگر تصمیمات و وعده‌های خود را اجرایی کند اما با وجود گذشت بیش از سه ماه از آغاز اصلاحات اقتصادی، هنوز تکلیف بسیاری از سوالات روشن نیست. دولت اعلام کرده که یارانه نان را تغییر نمی‌دهد و به این ترتیب قیمت نان سنتی گران نخواهد شد اما به شکل همزمان بحث هوشمندسازی فروش نان را دستور کار قرار داده و تا امروز بسیاری از نانوایی‌های کشور به دستگاه‌های فروش نان مجهز شده‌اند که به شکل دقیق مشخص می‌کند چه تعداد نان و به چه قیمتی به فروش رسیده است. هرچند در روزهای گذشته گزارش‌هایی نیز مبنی از بر دور زدن این اهرم نظارتی مطرح شده اما همچنان این سوال مطرح است که اگر نانوایی‌ها کم فروشی کردند یا با تبانی با صاحب کارت بدون فروش نان، کارت کشیدند و سپس آرد آن را در بازار آزاد فروختند تکلیف چیست؟ سوال دیگر این است که این رویه تا چه زمانی قرار است ادامه پیدا کند و آیا در سال‌های آینده بحث افزایش قیمت نان مطرح خواهد بود یا دولت افزایش هزینه‌ها را با بالا بردن رقم یارانه پرداختی خود جبران خواهد کرد.
در کنار نان، وضعیت دارو نیز همچنان نامعلوم است. دولت در هفته‌های گذشته طرح دارویار را اجرایی کرده که به وسیله آن، ارز برخی داروها با انتقال به بیمه‌ها مدیریت شود و در نهایت امکان افزایش سطح پوشش بیمه برای تمام مردم حتی آنها که تاکنون بیمه نداشته‌اند فراهم شود اما این طرح نیز همچنان مشخص نیست تا چه فازی ادامه خواهد داشت. این در حالی است که دولت توانسته نظر مجلس را برای اجرای این برنامه جلب کند. یک عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: در تامین دارو به ویژه داروهای خاص مشکلاتی دیده می‌شود اما با اقدامات صورت گرفته به نظر می‌رسد طرح دارویاری در روزهای آینده روند موفق‌تری را پیموده و وضعیت توزیع و قیمت دارو بهبود یابعد از قصه حذف ارز ترجیحی تا زمانی که تخصیص ارز و حمایت دارویی از مردم اتفاق افتد، قطعا فراز و نشیبی را پشت سر خواهیم گذاشت که طبیعی است. زمانی که سیستم دارویی کشور به ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی عادت کرده و معتاد نیز شده است با تغییر سیستم قطعا چالش‌هایی به وجود می‌آید.
وی در ادامه اظهار کرد: بر این اساس این روزها در تامین داروها به ویژه داروهای خاص مشکلاتی دیده می‌شود ولی در روزهای اخیر وضعیت تامین برخی از داروها خیلی بهتر شده است و به نظر می‌رسد سیستم دارویار در روزهای آینده روند موفق‌تری را طی خواهد کرد و منجر به بهبود فضا خواهد شد. نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: یقینا هر طرحی برای اینکه به نتیجه مطلوب دست یابد، نیازمند مجریان خوب در مقام اجراست. در اجرای طرح دارویاری نیز سازمان غذا و دارو به عنوان مجری این طرح باید دقت و سرعت را در دستور کار خود قرار دهد، اگر این اتفاق رخ دهد یقینا این طرح با ثمرات بالاتری نتیجه خود را نشان خواهد داد.
البته در این بین انتقادهایی نیز وجود دارد. نایب‌رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: قیمت دارو و توزیع آن وضعیت خوبی در سطح کشور ندارد و انتظار می‌رود دولت توجه بیشتری به تامین سرمایه در گردش کارخانه‌های تولید‌کننده و واردکننده دارو داشته باشد. آنچه به عنوان قیمت دارو اعلام می‌شود با آنچه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد متفاوت است. در داروخانه‌ها قیمت دارو افزایش داشته است و برخی از
آنتی بیوتیک‌ها به میزان کم در بازار پیدا می‌شوند. وی در ادامه اظهار کرد: مردم برای تامین داروهای بیماری‌های خاص که به صورت وارداتی وارد کشور می‌شوند بعضا با مشکلاتی مواجه هستند این داروها با سهمیه قطره چکانی و بسیار محدود وارد کشور می‌شوند. داروهایی هم که در داخل تولید می‌شوند با هزار و یک بهانه کاهش یافته‌اند.
نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: دولت به تامین سرمایه در گردش کارخانه‌های تولید دارو و بخش‌های واردکننده دارو باید بیش از پیش توجه داشته باشد. اگر دولت نتواند مشکل سرمایه در گردش این بخش را حل کند ما همچنان با مشکلاتی در حوزه دارو مواجه خواهیم بود. سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت و دولت باید طبق وظایفی که بر عهده دارند به تامین سرمایه در گردش کارخانه‌های دارویی کمک کنند بدری تاکید کرد: بنده نمی‌گویم که وضعیت دارو این روزها بحرانی است ولی وضعیت خوبی نیز ندارد. باید همه دستگاه‌های مسوول در این حوزه دست به دست هم داده تا شرایط بهبود یابد.
در کنار دارو، یکی از تعهدات قانونی دولت یعنی جانشین کردن کالابرگ به جای یارانه نقدی نیز همچنان وضعیت نامعلومی دارد، پس از انکه وعده دو ماهه محقق نشد، دولت اعلام کرد که در شهریور کالابرگ را اختصاص خواهد داد و حالا به نظر می‌رسد لااقل تا مهرماه خبری از تغییر در این فاز نخواهد بود. سید مسعود میرکاظمی رییس سازمان برنامه و بودجه درباره برخی خبرها مبنی بر اجرای آزمایشی طرح کالابرگ الکترونیکی از مهرماه، تصریح کرد: کالابرگ قانون است و تعهد دولت است و سامانه آن آماده نبوده است. معمولا وقتی سامانه مهیا می‌شود باید در حوزه کوچک‌تری اجرا شود و احیاناً اگر مشکلی هم وجود داشته باشد، احصا و برطرف شود که در اجرای عمومی مشکلی برای مردم پیش نیاید. رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: نظرسنجی‌های ما نشان می‌دهد که مردم بیشتر به یارانه نقدی علاقه‌مند هستند. میرکاظمی در پاسخ به این سوال که آیا ۲۰ شهریورماه مبلغ یارانه نقدی که در ماه‌های گذشته به مردم پرداخت می‌شد برای آنان واریز می‌شود یا نه، خاطرنشان کرد: بله، آن مبلغ سر جای خود است و هر وقت که کالابرگ بیاید، جایگزین پرداخت نقدی می‌شود و مردم این ماه دریافت نقدی طبق معمول خواهند داشت. این صحبت‌ها نشان می‌دهد که با وجود رسیدن به نیمه سال 1401، همچنان دولت تکلیف نهایی طرح اصلاحات یارانه‌ای را مشخص نکرده و همین موضوع ابهام‌هایی را برای مردم به وجود آورده است. دولت گفته که نتایج برخی تصمیمات در نیمه دوم امسال نمایان خواهد شد و باید دید آیا تعیین تکلیفی نهایی اصلاحات یارانه‌ای نیز شامل این اصلاحات خواهد شد یا نه.
