تورم سالانه خرداد 1400 به 43 درصد رسید و رکورد 5 سال اخیر را شکست
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری |
گزارش مرکز آمار از تورم خرداد ماه 1400 نشان می‌دهد که نه تنها نرخ تورم دوازده ماهه نسبت به ماه‌های قبل افزایش داشته بلکه تورم نقطه به نقطه و یک ماهه خرداد نیز رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد و فشار هزینه‌ای بر خانوارها به خصوص در بخش خوراکی‌ها افزایش یافته و میانگین رشد قیمت‌ها در بخش خوراکی‌ها به بیش از 62 درصد رسیده است.
عدد شاخص کل تورم با 316.2 نسبت به عدد شاخص 100 در سال 1395، نشان‌دهنده نرخ تورم سالانه خرداد ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به میزان ٤٣ درصد است که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ٢ واحد درصد افزایش را نشان می‌دهد. عدد شاخص تورم نسبت به اردیبهشت 2.5 درصد و نسبت به خرداد 1399 به میزان 47.6 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
براین اساس، نرخ تورم نقطه‌ای یعنی خرداد امسال نسبت به خرداد پارسال نیز 47.6 درصد اعلام شده که نسبت به ماه قبل ٠,٧ واحد درصد افزایش یافته است. عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش ١.٢ واحد درصدی به ٦٢.٣ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ٠.٥ واحد درصدی به ٤٠.٨ درصد رسیده است. نرخ تورم ماهانه خرداد ١٤٠٠ نیز به ٢,٥ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ١.٨ واحد درصد افزایش داشته است.
بیشترین نرخ تورم نقطه‌ای یا افزایش سالانه قیمت‌ها مربوط به گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با 62.7 درصد و جزییات آن شامل گوشت 69 درصد، ماهی 74 درصد، شیر و تخم مرغ و پنیر 78 درصد، روغن 112 درصد، نان و غلات 50 درصد، میوه 40 درصد، سبزیجات و حبوبات 71 درصد، شکر و عسل و شیرینی 69 درصد، چای و قهوه 79 درصد و غیر خوراکی‌ها شامل پوشاک و کفش 57 درصد، اجاره 28 درصد، تفریح 55 درصد، هتل 61 درصد بوده است.
با توجه به بالا بودن نرخ تورم نقطه‌ای 47 درصدی نسبت به تورم دوازده ماهه 43 درصدی، در ماه‌های آینده باید شاهد افزایش نرخ تورم دوازده ماهه به بالاتر از 43 درصد باشیم. نرخ تورم یک ماهه نیز اگر چه نسبت به رشد 6 درصدی سال 1397 پایین‌تر است و به 2.5 درصد رسیده اما از آنجا که سطح هزینه‌های خانوار به‌شدت رشد کرده و قدرت خرید مردم در مقایسه با این تورم افزایش نداشته است، موجبات فشار بیشتر به خانوارها را فراهم کرده است و در نتیجه مصرف بخش خصوصی یا قدرت خرید مردم در ماه‌ها و سال‌های اخیر دایم روند منفی را نشان داده است.
رشد قیمت کالاها نیز 59 درصد، کالای بادوام 67 درصد، بی‌دوام 57 درصد، کم دوام 62 درصد گزارش شده است. همچنین شاخص خوراکی‌های تازه نیز 65 درصد گزارش شده است. از سال 96 تاکنون که کشور با پیش‌درآمدها و خروج امریکا از برجام مواجه بوده، بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به اردیبهشت 98 به میزان 52.1 درصد بوده که در فروردین 1400 به 49.5 درصد رسیده و در خرداد 47.6 درصد گزارش شده است. در نتیجه این افزایش نرخ تورم دوازده ماهه از 42.7 درصد در شهریور 98 که بالاترین نرخ تورم دوازده ماه سال‌های قبل بوده، اکنون به 43 درصد رسیده که بالاترین نرخ تورم دوازده ماهه 5 سال اخیر است و رکورد تورم 5 سال اخیر را شکست.
کارشناسان معتقدند که این تورم نتیجه افزایش قیمت ارز و انباشت اثر آن بر اقتصاد، اثر رشد منفی سرمایه‌گذاری و رشد اقتصاد در دهه 1390 و کاهش رشد تولید، اثر رشد نقدینگی و 11 برابر شدن آن در دهه 1390 و افزایش کسری بودجه و تامین آن از محل رشد پایه پولی، افزایش ضریب فزاینده و خلق پول توسط بانک‌های خصوصی و دولتی در بازار بین بانکی بوده است.
افزایش نرخ تورم نقطه‌ای خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در خرداد ماه ١٤٠٠ به عدد ٤٧,٦ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین ٤٧.٦ درصد بیشتر از خرداد ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
نرخ تورم نقطه‌ای خرداد ماه ١٤٠٠ در مقایسه با ماه قبل ٠,٧ واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش ١.٢ واحد درصدی به ٦٢.٣ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ٠.٥ واحد درصدی به ٤٠.٨ درصد رسیده است.
این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ٤٦,٩ درصد می‌باشد که نسبت به ماه قبل ٠.٨ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٥١.٥ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٠.٥ واحد درصد افزایش داشته است.
افزایش نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل می‌باشد. نرخ تورم ماهانه خرداد ١٤٠٠ به ٢,٥ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ١.٨ واحد درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٣.٢ درصد و ٢.٢ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٢,٥ درصد می‌باشد که نسبت به ماه قبل ١.٨ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٢.٦ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.٩ واحد درصد افزایش داشته است.
افزایش نرخ تورم سالانه خانوارهای کشور
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن می‌باشد. نرخ تورم سالانه خرداد ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به ٤٣,٠ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ٢.٠ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.
همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٤٢,٥ درصد و ٤٥.٦ درصد می‌باشد که برای خانوارهای شهری ٢.٠ واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی ٢.٤ واحد درصد افزایش داشته است.
تغییرات قیمت‌ها در ماه جاری
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (گوجه فرنگی، سیب‌زمینی و بادمجان)، گروه «میوه و خشکبار» و گروه «قند، شکر و شیرینی» (بستنی پاستوریزه، نبات و شکر) می‌باشد. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «پوشاک و کفش»، گروه «کالاها و خدمات متفرقه» (طلای ١٨ عیار و دستمال کاغذی) و گروه «هتل و رستوران» (غذاهای سرو شده در رستوران) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
همچنین در این ماه، گروه «ارتباطات» (دستگاه تلفن همراه) نسبت به ماه قبل کاهش قیمت داشته است.
رصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور در ماه جاری
دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در خرداد ماه ١٤٠٠ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٤٢,٣ درصد برای دهک ششم تا ٤٩.١ درصد برای دهک دهم است.
