راهکار دولت برای ایجاد شفافیت و انضباط اقتصادی
یک کارشناس مسائل پولی و بانکی با بیان اینکه انتشار اوراق بدهی دولتی، مانعی برای بی‌انضباطی مالی دولت و باعث ایجاد ثبات در اقتصاد خواهد شد، گفت: فروش این اوراق کاهش اجرای پروژه‌های زیانده و ریخت‌وپاش‌ها را به دنبال داشته و نظارت عمومی را تقویت می‌کند.
«علی سعدوندی» کارشناس ارشد امور بانکی و مالی روز شنبه در گفت‌وگو با ایرنا، در این خصوص تاکید کرد: انتشار و فروش اوراق بدهی دولتی روند مثبتی است که متاسفانه خیلی دیر و با تاخیر در اقتصاد ایران اتفاق افتاده و یادآور این فرهنگ اشتباه است که تا مجبور نشویم تن به اصلاح نمی‌دهیم. وی ضمن مرور سنت حاکم بر اقتصاد کشور برای رفع کسری بودجه دولت، توضیح داد: استقراض از بانک مرکزی روشی بسیار تورم زاست که در کشور ما به صورت سنتی همواره انجام شده است. در این سال‌ها معمولا درآمد ارزی نفت به بانک مرکزی فروخته می‌شد و این بانک پایه پولی ایجاد می‌کرد که دقیقا معادل استقراض از بانک مرکزی است. یا در روشی دیگر درآمد نفت در صندوق توسعه ملی واریز می‌شد و بعد هم منابع این صندوق به‌صورت غیرشفاف به برخی افراد حقیقی و حقوقی اختصاص داده می‌شد که زمینه فساد را فراهم می‌ساخت یا آنکه به منظور تامین کسری بودجه دولت، به بانک مرکزی فروخته می‌شد که مجددا منجر به ایجاد پایه پولی می‌گشت. این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: راهکار دیگر که بدترین راهکار برای رفع کسری بودجه است و متاسفانه حتی امروز هم هوادارانی دارد به این صورت است که ارزی را که قبلا به بانک مرکزی فروخته شده است، دولت مجددا با قیمتی بالاتر به بانک مرکزی می‌فروشد! این متخصص برنامه‌ریزی استراتژیک بانکی با اشاره به پدیده ارزپاشی برای کنترل تورم در دهه‌های گذشته کشور، گفت: امروز از طرفی دسترسی به ارز نفتی کاهش پیدا کرده است و امکان ارزپاشی وجود ندارد و از سوی دیگر کسری بودجه که تاکنون به دلیل وجود درآمد نفتی پنهان می‌شد، همچنان برقرار است. بنابراین پیش بینی شرایط بحرانی برای اقتصاد کشور وجود دارد. سعدوندی ضمن مزمن دانستن مشکل کسری بودجه در اقتصاد ایران افزود: راهکاری که سایر کشورهای جهان برای رفع کسری بودجه دارند، شفافیت این کسری است. با اتکا به شفافیت است که دولت‌ها می‌توانند از طریق بازار اقدام به تامین کسری بودجه کنند. در همین راستا انتشار اوراق بدهی دولتی یکی از راهکارهای موثر و کارا برای انجام این مهم است. این متخصص سیاست‌گذاری اقتصاد کلان افزود: در این سیستم دولت به صورت شفاف در بازار، اوراق می‌فروشد و موظف است در سررسید، این اوراق را تامین و بازپرداخت کند. البته در سررسید دولت‌ها مجددا اوراق جدید می‌فروشند و چون دولت نکول (ناتوانی در ایفای تعهدات) نمی‌کند، در نزد فعالان بازار این اوراق بدهی، اوراق بدون ریسک محسوب می‌شود. این شرایط باعث می‌شود تا در این کشورها، کسری بودجه نه تنها موجب تورم نشود که بلکه حالت ضد تورمی داشته باشد. به عنوان نمونه کشور ژاپن که بیشترین بدهی دولتی نسبت به تولید ناخالص در جهان را دارد، کمترین مقدار تورم را هم دارد. سعدوندی با تاکید بر اینکه اینکه انتشار اوراق، مانعی برای بی‌انضباطی مالی دولت و مسبب ایجاد ثبات در اقتصاد خواهد بود، خاطرنشان کرد: انتشار اوراق تا زمانی که کسری بودجه ادامه دارد به عنوان یک درمان باید ادامه پیدا کند. اختلاف موافقان این روش با منتقدان در این است که ما می‌گوییم برای درمان بیماری اعتیادگونه اقتصاد کشور باید از متادون استفاده کرد. اما منتقدان می‌گویند، متادون چون خود یک ماده مخدر است، تزریق آن باید متوقف شود، اما آنها نمی‌دانند چون بیمار معتاد است، در صورت قطع متادون، مجددا بیمار سراغ هروئین باز خواهد گشت. بنابراین تا ساختار اقتصادی کشور اصلاح نشده است و ما همچنان دچار این کسری بودجه مزمن هستیم، صلاح نیست به سراغ بدترین روش تامین کسری بودجه، یعنی استقراض از بانک مرکزی و افزایش پایه پولی برویم.
اقتصاد مردم‌محور شود
یک نماینده مردم در مجلس معتقد است اگر عرصه اقتصاد را به مردم واگذار کنیم بدون شک شاهد پیشرفت‌های عظیمی در این زمینه خواهیم بود.
به گزارش خانه ملت، مهدی اسماعیلی، به تاثیر مردمی شدن اقتصاد در جهت رفع مشکلات اقتصادی کشورمان اشاره کرد و گفت: اگر ما بتوانیم عرصه اقتصاد را به مردم محول کنیم کشور از نظر اقتصادی به پیشرفت‌های عظیمی دست پیدا خواهد کرد.
وی در ادامه افزود: به‌نظر می‌رسد که هرجا ما حالت انقباضی در مورد مسائل اقتصادی در پیش گرفتیم نتوانستیم به آن شکل از ظرفیت‌های مردم به ویژه از استعدادهای نخبگان و جوانان در راستای بهبود مسائل اقتصادی بهره‌مند شویم.
این نماینده مردم در مجلس با اشاره به اینکه باید برای پیشبرد اهداف اقتصادی به اقتصاد دانش بنیان توجه ویژه‌ای شود، تاکید کرد: باید توجه ویژه‌ای به اقتصاد دانش بنیان داشته باشیم و شالوده تفکر دانش بنیان نیز این بوده که ما از ظرفیت‌های جامعه که دارای استعدادهای بالایی هستند بهره‌های لازم را در عرصه اقتصادی ببریم. نقش دادن مردم در تمامی امورات به ویژه در امر اقتصاد یک ضرورت به شمار می‌رود و قطعا با این کار شاهد شکوفایی اقتصادی خواهیم بود.
