بعد از ابلاغ رسمی آیین‌نامه قانون رسیدگی به دارایی مقامات، مسوولان و کارگزاران توسط رییس قوه قضاییه، اظهارنظرهای مختلفی در خصوص شکل اعلام دارایی‌ها در فضای رسانه‌ای جامعه مطرح‌شده‌است؛ اظهارنظرهایی که در هر کدام از آنها از منظری خاص به موضوع پرداخته شده بود. در آخرین اظهارنظرهای رسمی در این زمینه دیروز رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضاییه گفت: ثبت فهرست اموال و دارایی‌ها، شامل اموال و دارایی‌های خارج از کشور هم می‌شود و اگر مسوولی در خارج از کشور اموال یا شماره حسابی دارد باید اعلام کند. به گزارش تسنیم حمید شهریاری روز یکشنبه در نشست خبری رونمایی از سامانه ثبت اموال و دارایی مسوولان، مقامات و کارگزاران اظهار کرد: امروز اولین روز افتتاح سامانه ثبت اموال مسوولان است و تاریخ افتتاح سامانه در قانون وظایفی را بر عهده مسوولان گذاشته بنابراین مسوولان باید این روز را به خاطر بسپارند.
معاون رییس قوه‌قضاییه با اشاره به اصل ۱۴۲ قانون اساسی گفت: در اصل ۱۴۲ قانون اساسی آمده است که «دارایی رهبر، رییس‌جمهور، معاونان رییس‌جمهور، وزیران و همسر و فرزندان آنان قبل و بعد از خدمت، توسط رییس قوه‌قضاییه رسیدگی می‌شود که بر خلاف حق افزایش نیافته باشد.» بنابراین افراد تحت شمول این اصل، رهبر، رییس‌جمهور، معاونان رییس‌جمهور، وزیران و همسران و فرزندان آنهاست که باید قبل و بعد از خدمت، فهرست اموال و دارایی‌هایی خود را اعلام کنند. وی اضافه کرد: طبق آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به اموال و دارایی مقامات و مسوولان، ثبت دارایی ظرف یک ماه پس از اتمام ماموریت انجام می‌شود و شرط تصدی سمت‌های موضوع این قانون، ارایه تعهد به اعلام فهرست دارایی‌ها و اموال است. یعنی مسوولان قبل از اینکه ابلاغ خود را بگیرند باید تعهد ارایه فهرست اموال را بدهند و در غیر این صورت، تمام امضاهای آنها غیرقانونی است. شهریاری افزود: در قانون رسیدگی به اموال و دارایی مسوولان و مقامات، علاوه بر افراد مشمول اصل ۱۴۲ قانون اساسی ۲۴ عنوان دیگر نیز شامل این قانون شدند و تقریبا تا رده مدیرکلی همه دستگاه‌ها را شامل می‌شود. رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضاییه با بیان اینکه چیزی حدود ۲۵۰ هزار نفر از مسوولان مشمول قانون رسیدگی به اموال و دارایی‌ها می‌شوند، گفت: زمان ثبت اموال و دارایی‌ها، قبل و بعد از هر دوره خدمتی است و مسوولان موظف هستند دارایی خود، همسران و فرزندان تحت تکفل خود را ظرف یک ماه پس از اتمام ماموریت در سامانه ثبت کنند. وی ادامه داد: رییس قوه‌قضاییه هفته گذشته در عمل به قانون پیشگام شد و فهرست اموال و دارایی خود را به رهبری اعلام کرد.
7 مورد اعلامی مسوولان
شهریاری با بیان اینکه صورت دارایی که مسوولان باید اعلام کنند، 7 مورد است گفت: کلیه اموال غیرمنقول، حقوق دارای ارزش مالی، مطالبات و دیون، سرمایه‌گذاری‌ها، اوراق بهادار، موجودی حساب‌های مختلف در بانک‌ها و هرگونه منبع درآمدی مستمر، مواردی هستند که باید از سوی مسوولان در سامانه ثبت اموال و دارایی اعلام شود. رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه تأکید کرد: اعلام فهرست دارایی‌ها و اموال نیاز نیست به صورت مستمر باشد بلکه یک بار در ابتدای خدمت و یک بار نیز در انتهای مسوولیت، اعلام می‌شود. اگر مسوولان مشمول قانون از اعلام فهرست دارایی خود ظرف مهلت مقرر در قانون خودداری یا کتمان کنند یا فهرست اموال و دارایی‌ها به صورت ناقص اعلام شود، مشمول مجازات درجه ۶ تعزیری می‌شوند که عمدتاً محرومیت از حقوق اجتماعی است. به گفته شهریاری، مسوولان مشمول اصل ۱۴۲ قبلاً به صورت کاغذی فهرست اموال و دارایی‌های خود را اعلام کردند و نیاز به اعلام مجدد دارایی‌ها و اموال ندارند اما سایر مسوولان مشمول قانون رسیدگی به اموال، از تاریخ راه‌اندازی سامانه به مدت یک ماه فرصت دارند تا اموال خود را اعلام کنند.
رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضاییه گفت: مسوولانی که به اقتضای مقام‌شان دارایی‌هایی مانند خودرو و خانه سازمانی در اختیارشان قرار گرفته، نیازی به ثبت این دارایی‌ها ندارند. وی با تأکید بر محرمانه بودن اطلاعات ثبت شده افزود: قانونگذار در قانون رسیدگی به اموال و دارایی مسوولان، امنیت و محرمانگی اطلاعات را لازم دانسته و افشا و انتشار این اطلاعات جرم‌انگاری شده است و ما به عنوان مسوول سامانه به هیچ روی اجازه نداریم اطلاعات را منتشر کنیم. البته خود مقامات می‌توانند شخصاً اطلاعات مربوط به اموال و دارایی‌هایشان را منتشر کنند. به گفته شهریاری، مسوولان باید در سامانه ثنا ثبت نام کنند تا کد دسترسی به سامانه‌های قضایی را دریافت و سپس نسبت به ثبت اموال و دارایی‌ها در سامانه اقدام کنند. برای اینکه امنیت اطلاعات تأمین شود، تصمیم گرفتیم در چند مرحله سامانه را راه‌اندازی کنیم تا مشکلات امنیتی احتمالی برطرف شود. بر این اساس مرحله اول، راه‌اندازی سامانه در ساختمان مرکز آمار، مرحله دوم راه‌اندازی سامانه در سطح شهر تهران، مرحله سوم راه‌اندازی سامانه در سه مرکز استان و مرحله چهارم راه‌اندازی سامانه در مراکز تمام استان در بستر شبکه ملی اطلاعات است.
نحوه ثبت‌نام در سامانه
معاون رییس قوه‌قضاییه افزود: در پایلوت اولیه که راه‌اندازی سامانه در ساختمان مرکز آمار است، مسوولان می‌توانند به ساختمان مرکز آمار مراجعه کرده و خودشان شخصا یا توسط اپراتور نسبت به ثبت فهرست اموال و دارایی‌ها اقدام کنند. البته ظرف کمتر از یک ماه، پایلوت مرحله اول را به مراحل دوم و سوم و نهایتا نیز راه‌اندازی سامانه در بستر شبکه ملی اطلاعات می‌رسانیم. شهریاری گفت: تصمیم داریم سامانه ثبت اموال و دارایی مسوولان را به دلیل ملاحظات امنیتی و حساسیت اطلاعات، در بستر اینترنت راه‌اندازی نکنیم زیرا استفاده از بستر اینترنت در ثبت دارایی مسوولان توسط مشاوران امنیتی توصیه نمی‌شود. شاید برای مسوولان آمدن به ساختمان مرکز آمار سخت باشد اما سعی می‌کنیم به سرعت این دفاتر را گسترش دهیم و سامانه در بسر شبکه ملی اطلاعات فعال شود. وی یادآور شد: کسانی که همزمان بیش از یک مسوولیت دارند زیرا قانون در برخی موارد خاص تصدی بیش از یک مسوولیت را اجازه داده، باید برای هر سمت یک‌بار در ابتدا و یک مرتبه نیز در انتهای مسوولیت، فهرست اموال و دارایی‌ها ثبت شود. رییس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه اضافه کرد: ثبت فهرست اموال و دارایی‌ها، شامل اموال و دارایی‌های خارج از کشور هم می‌شود و اگر مسوولی در خارج از کشور اموال یا شماره حسابی دارد باید اعلام کند. شهریاری ادامه داد: در قوه‌قضاییه برای بررسی اموال و دارایی‌های مسوولان مشمول اصل ۱۴۲ قانون اساسی، یک هیات بررسی شامل سه نفر از قضات عالیرتبه دستگاه قضایی وجود دارد که در صورت ارجاع پرونده از سوی رییس قوه قضاییه، این هیات موضوع را بررسی و اگر شک کنند، افراد مشمول این اصل را می‌خواهند تا بیایند و بگویند از کجا آورده‌اند. اگر بر اساس بررسی‌های این هیات، مسوولی بر خلاف حق اموال و دارایی‌هایی را به دست آورده باشد، به رییس قوه‌قضاییه اعلام می‌شود و علاوه بر ضبط دارایی، پرونده این افراد برای رسیدگی به مراجع قضایی ارجاع می‌شود. وی گفت: مسوولان برای ثبت اموال و دارایی‌های خود در مرحله نخست، باید با مراجعه به آدرس اینترنتی RESIDEGI.ADLIRAN.IR که روی بستر اینترنت قرار گرفته، نوبت گرفته و ساعت و تاریخ حضور خود را مشخص سپس با حضور در ساعت و تاریخ مشخص شده، اموال و دارایی‌های خود را ثبت کنند. به گفته این مقام مسوول در قوه‌قضاییه، به هیچ روی هیچ کس به جز رییس قوه‌قضاییه، به اطلاعات ثبت شده دسترسی ندارد و اطلاعات دارای سه کلید رمزنگاری شده خواهد بود و در بستر اینترنت نیز قرار نمی‌گیرد و سوییچ و کلید فقط در اختیار شخص رییس قوه‌قضاییه است. به گفته شهریاری، مسوولان استانی، نیازی به مراجعه حضوری در تهران برای ثبت فهرست اموال و دارایی‌های خود ندارند و فعلا فقط باید تعهد ارایه فهرست را به صورت اینترنتی امضا و ارسال کنند.
