گروه ایران|
یک روز پس از آغاز گام دوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اعلام خبر عبور ایران از سطح غنی‌سازی ۳.۶۷ درصدی اورانیوم تصریح کرد که یکی از گزینه‌های گام سوم کاهش تعهدات برجامی می‌تواند غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم باشد. این در حالی است که ایران هشت سال پیش، توانسته بود به سطح غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم دست یابد اما در سال 92 و با پیشرفت مذاکرات مربوط به برنامه هسته‌ای، غنی‌سازی در این سطح را به حال تعلیق درآورد؛ تعهدی که تا شانزدهم تیرماه امسال بر سر آن ماند. شانزدهم تیرماه ضرب‌الاجل ۶۰ روزه ایران به اروپا، پایان یافت و تهران طبق وعده قبلی، اعلام کرد غنی‌سازی اورانیوم خود را به بیش از سطح توافق برجام می‌رساند. این رقم یعنی سطح توافق شده غنی‌سازی اورانیوم ۳.۶۷ درصد بود که مقام ارشد سازمان انرژی اتمی، ابتدا در مصاحبه با صدا و سیما اعلام کرد ایران از آن فراتر رفته است و سپس در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس، سطح کنونی آن را حدود 4 و نیم درصد ذکر کرد. این در حالی است که پیش از این از علی اکبر صالحی رییس انرژی اتمی نقل شده بود چنانچه ایران از برجام خارج شود می‌تواند چهار روزه، غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را آغاز کند. در همین ارتباط دیروز کمالوندی نیز در پاسخ به این پرسش که آیا غنی‌سازی ۲۰ درصد در برنامه‌های کاهش تعهدات برجامی وجود دارد، گفت: «سوخت ۲۰ درصد اکنون مورد نیاز ما نیست، اما اگر بخواهیم آن را تولید کنیم وقتی ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی را کنار گذاشته‌ایم هیچ مانع و مشکلی برای این کار نداریم.»
وی درباره اینکه آیا گزینه غنی‌سازی ۲۰ درصدی هم در جلسات شورای عالی امنیت ملی مطرح شده است، گفت: «بله؛ غنی‌سازی ۲۰ درصد و گزینه‌های بالاتر نیز مطرح است اما هر یک در جای خودش اجرا می‌شود.»
کمالوندی با اشاره به آغاز مهلت ۶۰ روزه دوم ایران به اروپا گفت: «گزینه‌های زیادی برای اجرا در گام بعدی کاهش تعهدات برجامی وجود دارد، اما اجرای آن باید منطق اقتصادی و فنی داشته باشد چنانکه منطق فنی اکنون ما این است که به غنی‌سازی برای سوخت رآکتورهای قدرت و نیروگاه‌ها نیاز داریم.» بنا به اظهارات کمالوندی، گزینه‌ها برای گام سوم کاهش تعهدات برجامی، متفاوت است که یکی از این گزینه‌ها می‌تواند افزایش تعداد سانتریفیوژ‌ها باشد. کمالوندی نصب دوباره سانتریفیوژ‌های «IR2» یا «IR2M» و افزایش تعداد سانتریفیوژ‌های فعال در آبشار‌های غنی‌سازی را از دیگر گزینه‌های مطرح در گام سوم کاهش تعهدات برجامی برشمرد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه سطح غنی‌سازی کنونی پاسخگوی نیاز تولید سوخت رآکتورهای قدرت در کشور است، گفت: برای تولید سوخت نیروگاه‌های قدرت از غناهای مختلف تا حداکثر پنج درصد و پایین‌تر از آن استفاده می‌شود. او افزود: میزان دقیق غنای سوخت باید توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شود که آنها بعد از آنالیز نمونه‌های برداشته شده، آن را اعلام خواهند کرد.
کمالوندی در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما اظهار داشت: گام‌های کاهش تعهدات برجامی در بازه‌های زمانی دو ماهه تعریف شده است؛ ما دو ماه قبلی را صبر کردیم و مرحله دوم اقدامات متقابل از شنبه آغاز شد؛ البته این پس از صبر یکساله بود که طرف مقابل باید تعهداتش را انجام می‌داد، اما اقدامات شایسته‌ای انجام نشد. بنابراین طبق تصمیم رییس‌جمهور و رییس شورای عالی امنیت ملی و دستوری که به ما ابلاغ شد گام دوم را برای افزایش سطح غنی‌سازی به بیش از ۳ و ۶۷ صدم درصد آغاز کردیم. معاون حقوقی و امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی گفت: برای این کار تغییرات فنی را باید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارایه می‌کردیم که چون تعطیل بود کپی آن را به نماینده شان در تهران دادیم و سپس نسخه اصلی آن به آژانس ارایه می‌شود. کمالوندی ابراز امیدواری کرد: طرف‌های مقابل عزم جزم کشورمان را در قبال این موضوع درک کنند و تصور نکنند جمهوری اسلامی ایران مانند خیلی کشور‌های دیگر در صحبت‌هایش جدی نیست و اگر چنین ذهنیتی دارند باید با اقداماتی که آغاز کرده‌ایم و در حال پیگیری است، چنین تصوری را از ذهن خود بیرون کنند. وی با اشاره به برهم خوردن تعادل میان تعهدات و حقوق کشورمان تأکید کرد: نمی‌گذاریم تعادل یکطرفه باشد و فقط تعهد داشته باشیم و از حقوق مان بهره‌مند نباشیم؛ یا باید حقوق ما باز گردد و دو کفه ترازو با هم مساوی شود یا اگر این کار را نکنند به تدریج از تعهداتمان می‌کاهیم.
کمالوندی گفت: البته همان‌طور که سخنگوی دولت اعلام کرد این اقدام ما تعلیقی است یعنی این امکان وجود دارد که اگر طرف‌های مقابل اقدامات شان را انجام دهند ما نیز بازگردیم و از نظر فنی پیش بینی‌های لازم را در نظر گرفته‌ایم به نحوی که حتی اگر همین امروز اعلام کنند که خواسته‌های کشورمان محقق می‌شود می‌توانیم از نظر فنی به شرایط قبل بازگردیم. سخنگوی سازمان انرژی اتمی، هدف از انجام این امور را حفظ برجام دانست و افزود: به هر حال توافق هسته‌ای برای منطقه و دنیا می‌تواند مهم باشد، اما اگر قرار است حقوق کشورمان در نظر گرفته نشود محدودیت‌هایی که پذیرفته‌ایم را کاهش می‌دهیم البته محدودیت‌هایی که قرار بود در سال‌ها و در ایستگاه‌های مختلف به‌طور خودکار کاهش یابد که ما این را از نظر زمانی جلو می‌بریم تا ببینیم چه می‌شود. وی درباره گزینه‌های مطرح برای اجرا در گام سوم کاهش تعهدات برجامی گفت: سلیقه‌های مختلفی در این باره هست که کدام یک از گزینه‌ها را اجرا کنیم، اما مهم آن است که در انتخاب گزینه‌ها لجباری نمی‌کنیم بلکه با آرامش، حساب شده و متناسب با نیاز‌های کشور اقدام می‌کنیم که یکی از این گزینه‌ها می‌تواند افزایش تعداد سانتریفیوژ‌ها باشد.
معاون سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: ایستگاه اول در موضوع غنی‌سازی تأمین سوخت رآکتورهای قدرت و نیروگاهی است که ما در این زمینه فعالیت داریم که تا به حال سازنده سوخت نیروگاهی نبودیم ما دو نیروگاه داریم و دو نیروگاه دیگر نیز اضافه می‌کنیم و این زمینه نیاز کشور و نیاز فنی است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: گزینه‌های مختلفی برای گام دوم درنظر گرفته‌ایم که در جلسات مختلف در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با حضور نمایندگان نهاد‌های مختلف درباره آن گفت‌وگو می‌کنیم و به‌طور معمول نمایندگان سازمان ما گزینه‌های فنی را مطرح می‌کنند.
وی درباره اینکه آیا گزینه غنی‌سازی ۲۰ درصدی هم در جلسات شورای عالی امنیت ملی مطرح شده است، گفت: بله؛ غنی‌سازی ۲۰ درصد و گزینه‌های بالاتر نیز مطرح است منتها هر یک در جای خودش اجرا می‌شود و قرار نیست اکنون که نیاز کشور قابلیت دیگری است سراغ اقدام دیگری برویم تنها به این علت که مقدار بیشتری طرف مقابل را می‌ترساند. کمالوندی افزود: با این حال آنان می‌دانند که این شیب از نظر ذخایر رو به بالاست، اقدامی که آغاز کرده‌ایم و آن را افزایش خواهیم داد یعنی سرعت را بیشتر می‌کنیم و از نظر سطح غنی‌سازی نیز رو به بالا می‌رویم و در زمینه طرح و توسعه نیز تصمیمات دیگری مانند استفاده از سانتریفیوژ‌های پیشرفته می‌تواند در دستور کار قرار بگیرد. معاون سازمان انرژی اتمی به طرف‌های اروپایی تأکید کرد: به‌طور قطع و یقین هر قدر جلوتر برویم تعداد تعهداتی که کنار گذاشته‌ایم و تعلیق کرده‌ایم بیشتر خواهد شد پس بهتر است هرچه زودتر تدبیر کنند. وی همچنین درباره اینکه اروپایی‌ها دقیقا چه تعهداتی را باید در قبال کشورمان انجام دهند، گفت: بار‌ها اعلام کرده‌ایم که باید تحریم‌ها را لغو کنند. کمالوندی، امکان تسهیل در فروش نفت، برقراری روابط و مبادلات بانکی و رفع محدودیت‌های تجاری اقتصادی را بخشی از مطالبات جمهوری اسلامی ایران و تعهدات اروپایی‌ها برشمرد. وی با اشاره به ادعای اروپایی‌ها مبنی بر اینکه در این خصوص در حال اقدام هستند، گفت: اقدامات آنان یا به علت ناتوانی یا به علت ضعف اراده شان کند بوده و مطابق نظر ما نبوده است. کمالوندی تأکید کرد: به همین علت تا بیش از یکسال صبر کردیم و اکنون دیگر صبر نمی‌کنیم ما کار خودمان را انجام می‌دهیم و آنان نیز کار خود را بکنند، اما باید بدانند که هر قدر دیرتر تعهدات شان را انجام بدهند کار و شرایط سخت‌تر می‌شود و حتی برای بازگشت نیز می‌تواند کار را دشوارتر کند. سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اکنون مطمئن هستیم اقدامات ما در بازگشت‌پذیری مشکلی ندارد، اما در بلندمدت می‌تواند با رفتن به جلو و به سمت گزینه‌های بیشتر، کار سخت‌تر شود. گفتنی است پیش از این، جکی ولکات نماینده امریکا در سازمان‌های بین‌المللی خواستار تشکیل جلسه فوری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اقدام هسته‌ای ایران شدو این پیشنهاد مورد موافقت قرار گرفت چنانکه قرار است روز چهارشنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این خصوص جلسه‌ای برگزار کند.
