گروه ایران
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیروز در دیدار صدها نفر از اساتید، اعضای هیات‌های علمی و پژوهشگران دانشگاه‌ها و مراکز علمی، دانشگاه را از مراکز بسیار مهم «تربیت قوه عاقله کشور» خواندند و با تبیین 3 ضرورت اساسی دانشگاه‌ها یعنی «درگیر شدن با مسائل و چالش‌های کشور»، «تربیت فرهنگی، اخلاقی و هویتی دانشجویان» و «تحول دایم و اصلاح مستمر در محیط‌های دانشگاهی» تاکید کردند: مسائل و مشکلات کشور باید عالمانه حل شود و استفاده از توانایی‌ها و ظرفیت‌های دانشگاه‌ها و اساتید و دستان توانا و مستعد جوانان پر تلاش و پر انگیزه در این مسیر بسیار اساسی و مهم است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ابتدای سخنانشان موارد مطرح شده از طرف اساتید در این دیدار را بسیار خوب و معطوف به مسائل و چالش‌های کشور ارزیابی کردند و گفتند: در سخنان اساتید محترم به مقولات مهمی همچون اقتصاد، آسیب‌های اجتماعی، برجام، آب، هوا و فضا، نوآوری، دیپلماسی علمی، سینما و هنر و ازدواج و خانواده پرداخته شد که نشان‌دهنده حرکت پیش‌رونده فکری و انگیزه‌یی جامعه دانشگاهی است.
ایشان دانشگاه را مرکزی مهم برای «تربیت قوه عاقله کشور» خواندند و افزودند: دانشگاه خوب برای اداره کشور حیاتی است و در فرآیند ایجاد و پرورش قوه عاقله کشور، اساتید عزیز نقشی بسیار برجسته و حساس برعهده دارند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه به 3 الزام و سرفصل اساسی برای تحقق این هدف مهم و نقش‌آفرینی موثر دانشگاه‌ها در پیشرفت کشور اشاره کردند. ایشان در بیان نخستین سرفصل بر «لزوم درگیر شدن دانشگاه با مسائل کشور» تاکید و خاطرنشان کردند: مشکلات امروز و فردای کشور باید عالمانه حل شود زیرا مواجهه غیرعلمی و غیرمدبرانه با مشکلات موجب پیچیده و افزون شدن آنها خواهد شد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس با اشاره به برخی مسائل و مشکلات کشور که نیازمند ورود جدی و عالمانه دانشگاه است، گفتند: به عنوان نمونه در مساله مهم اقتصاد که برخی معتقدند مشکلات آن ناشی از بعضی شیوه‌های مدیریتی ضعیف یا غلط است، دانشگاه باید با کار علمی و راهگشا ورود کند.
ایشان در همین زمینه افزودند: چندین بار به مسوولان عالیرتبه دولتی توصیه کرده‌ام که دیدگاه‌های متنوع اساتید اقتصاد را جمع‌آوری و از آنها استفاده کنند زیرا دیدن و شنیدن این نظرات راهگشاست. رهبر معظم انقلاب اسلامی «صنعت» را زمینه‌یی دیگر برای ورود پیشرفت‌آفرین و رونق‌بخش دانشگاه‌ها برشمردند و با تایید تصویب فرصت مطالعاتی یک ساله برای اساتید در صنعت گفتند: دانشگاه باید از نزدیک با مشکلات صنعت آشنا شود و آنها را حل کند تا نیاز نباشد برای حل مشکلات صنعت نفت یا صنعت برق چشم به بیگانگان بدوزیم.
ایشان با اشاره به برخی سخنان ازجمله ابراز ناچاری در استفاده از فناوری‌های پیشرفته شرکت‌های خارجی برای افزایش استخراج نفت گفتند: نتیجه ناچاری در بستن قرارداد با شرکت‌های خارجی آن است که آنها مواردی را به کشور تحمیل می‌کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تجربه غنی‌سازی ۲۰درصد را نمونه‌یی درخشان از توانایی و استعداد جوانان کشور برشمردند و خاطرنشان کردند: در دوره‌یی که برای فروش اورانیوم غنی شده ۲۰درصد شرط و شروط گذاشته بودند و برخی مسوولان نیز به دادن امتیازاتی در این زمینه گرایش پیدا کرده بودند با تلاش جوانان و با پافشاری و استقامت توانستیم به اورانیوم ۲۰درصد دست یابیم و دنیا در کمال ناباوری دید که ما به اورانیوم امریکا و روسیه و فرانسه احتیاج نداریم. ایشان افزودند: آن استعدادی که قادر به انجام دادن چنین کار حیرت‌انگیزی است چرا نتواند راندمان چاه‌های نفت را افزایش دهد؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی «آسیب‌های اجتماعی» را زمینه دیگری برای درگیر شدن جامعه دانشگاهی با مسائل کشور دانستند و خاطرنشان کردند: حدود 3سال است، دستگاه‌های مختلف 3 قوه را در این مساله فعال کرده‌ایم و کارهای خوبی هم شده است که در درازمدت نتیجه می‌دهد اما دانشگاه‌ها می‌توانند با پیشنهادات و راه‌حل‌های خود، حل مساله مهم آسیب‌های اجتماعی را تسریع کنند. «کمک به اصلاح زنجیره چرخه تولید و مصرف» از دیگر توصیه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به اساتید و پژوهشگران دانشگاهی بود.
ایشان بررسی علمی «موانع تولید کالای با کیفیت داخلی» و «ریشه‌یابی روان‌شناختی و جامعه‌شناختی تمایل برخی قشرها به کالاهای خارجی» را از دیگر مسائلی دانستند که جامعه دانشگاهی می‌تواند درباره آنها راه‌حل‌های عالمانه، عینی و قابل تحقق دهد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع‌بندی نخستین محور سخنانشان در جمع اساتید یعنی «درگیر شدن جامعه دانشگاهی با مسائل و چالش‌های کشور» بر نکته مهمی تاکید و خاطرنشان کردند: همانطور که بارها گفته‌ام تحقق این همکاری نیازمند طلب و خواست مدیران و مسوولان کشور است به گونه‌یی که مدیر باید به در خانه دانشمندان برود نه اینکه دانشمند پشت در اتاق مدیر معطل بماند.
ایشان از مسوولان دولتی حاضر در جلسه خواستند، مساله ارتباط مراکز و دستگاه‌ها با دانشگاه‌ها را به طور جدی در جلسات دولت مطرح و پیگیری کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تبیین محور دوم بحث‌شان در نشست با اساتید و محققان گفتند: عقل در نگاه اسلامی، دستگاه محاسبه‌کننده مادی نیست بلکه عامل تعالی و رشد انسان، معتقد کردن فرد به سبک زندگی اسلامی و تامین‌کننده ارتباطات مختلف زندگی است و برای تحقق این ظرفیت عظیم، قوه عاقله باید تربیت فرهنگی، معنوی و اخلاقی یابد. ایشان به جامعه دانشگاهی تاکید کردند: جوان پاک دانشجو را با ایمان، شجاع، اهل اقدام، اهل کار و تلاش دارای اعتماد به نفس، حق‌پذیر، حق‌طلب، اهل مبارزه با ظلم و تعرض و اهل مهربانی و گذشت بار بیاورید تا بتواند در آینده جامعه را به درستی مدیریت کند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان مثالی در ضرورت تربیت معنوی و اخلاقی به ناهنجاری‌های رایج در فضای مجازی ازجمله تهمت، بدگویی، بردن آبروی مومن و برجسته کردن ضعف‌های کوچک اشاره کردند و افزودند: تربیت معنوی می‌تواند جلو این مشکلات را بگیرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: جوان امروز را با هویت بار بیاورید چراکه اگر جامعه‌یی احساس هویت نکرد در مقابل صداهای بلند تحکم‌آمیز به راحتی مغلوب می‌شود اما برخورداری از هویت دینی، ملی و انسانی به جامعه احساس عزت و ایستادگی می‌دهد.
محور پایانی مباحث حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به بیان مصادیق عینی ضرورت «صیرورت و اصلاح و تحول دایم دانشگاه‌ها» اختصاص داشت.
ایشان تبدیل «رویکرد مصرف‌کنندگی علم به تولیدکنندگی علم» را ازجمله این مصادیق دانستند و گفتند: بارها گفته‌ایم در مقابل علم دیگران شاگردی می‌کنیم اما شاگردی با تقلید و مصرف کردن همیشگی فرق دارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با انتقاد از کسانی که معتقدند نباید دنبال تبیین و تدوین علوم انسانی اسلامی برویم، زیرا علوم انسانی در همین نظریات رایج منحصر است، افزودند: این همه دیدگاه‌های متعارض در اقتصاد، مدیریت، فلسفه و دیگر علوم انسانی آیا نشان‌دهنده بطلان برخی دیدگاه‌ها نیست؟ ضمن اینکه حتی در علوم تجربی نیز غلط بودن برخی حرف‌ها ثابت شده و می‌شود، پس چرا برخی علوم انسانی اسلامی را رد می‌کنند.
ایشان منتقل نشدن صحیح یا کامل علوم دیگران و به‌روز نشدن این‌گونه علوم در داخل را از دیگر نشانه‌های ضرورت حرکت به سمت تولید علم خواندند و افزودند: نباید تجربه‌های غلط دوران رژیم گذشته را تکرار کرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری پیشرفت‌های تحسین‌برانگیز کشور در نانو، سلول‌های بنیادین، هسته‌یی، زیست فناوری، پزشکی و علوم دیگر گفتند: برخی این پیشرفت‌های عینی را که حتی مراکز جهانی نمی‌توانند آنها را انکار کنند، حبابی می‌خوانند تا مردم و جامعه دانشگاهی را مایوس کنند، اما این‌گونه حرف‌ها صددرصد اشتباه است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه سخنانشان درباره مصادیق عینی ضرورت تحول در دانشگاه‌ها افزودند: «هدفمند کردن تحقیقات» مهم است و پژوهش‌ها باید با دو هدف اساسی «تامین نیازها و حل مسائل کشور» و «رسیدن به اوج و مرجعیت علمی و حضور در جمع سرآمدان جهانی علم» صورت گیرد.
ایشان خاطرنشان کردند: موضوع مقاله‌محوری موافقان و مخالفانی دارد، البته مقالاتی که مورد استناد قرار می‌گیرد برای کشور آبرویی است اما نباید در مسیر ارتقای علمی استادان، تولید مقاله اصل و ضابطه قرار گیرد.
رهبر معظم انقلاب «آمایش آموزش عالی» را از دیگر تحولات لازم در دانشگاه‌ها برشمردند و افزودند: این سند در سال ۹۵ در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده اما اجرای آن پیشرفت نداشته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: آمایش آموزش عالی نوعی تقسیم کار ملی میان دانشگاه‌ها در بخش‌های مختلف علمی است که ضمن هم‌افزایی، برنامه‌ریزی برای رشد علمی و ارزیابی وضع علمی کشور را آسان می‌کند.
«تحقق کامل نقشه جامع علمی کشور» از دیگر مسائلی بود که رهبر معظم انقلاب آن را در مسیر اصلاح و تحول مستمر دانشگاه‌ها ضروری دانستند.
ایشان نقشه جامع علمی کشور را خوب ارزیابی کردند اما گفتند: بدنه دانشگاهی که باید این نقشه را اجرا کند از آن، به حد کافی مطلع نیست بنابراین باید جلساتی برای تبیین و عملیاتی کردن نقشه جامع علمی در دانشگاه‌ها برگزار شود.
«خطر نامتوازن شدن رشته‌های دانشگاهی و افزایش گرایش به رشته‌های درآمدزا» که باعث کم شدن گرایش به رشته‌های بسیار مهمی همچون ریاضی و فیزیک شده است و تاکید بر حل این مشکل، خواسته دیگر رهبر معظم انقلاب از جامعه دانشگاهی بود. رهبر معظم انقلاب در نوعی جمع‌بندی خطاب به استادان و اعضای هیات‌های علمی دانشگاه‌ها تاکید کردند: دانشجویان خود را امیدوار و خوشبین به حال و آینده کشور، معتقد به توانایی‌ها و ظرفیت‌های داخلی و آشنا به موقعیت کشور تربیت کنید تا مطمئن شوند همان‌گونه که پیشرفت‌های کشور نسبت به دو، سه دهه گذشته تحسین برانگیز است، آینده کشور نیز در مقایسه با امروز به مراتب درخشان‌تر خواهد بود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به جایگاه رفیع جمهوری اسلامی در میان توده‌های اکثر ملت‌ها افزودند: ایران اسلامی در میان دولت‌های مستکبر و بی‌ارزش بیشترین دشمنان را دارد همان‌گونه که در توده‌های مردم منطقه و اغلب کشورها بیشترین آبرو، طرفداری و نفوذ را دارد و همین موجب شده است که دشمنان خبیث دایم به فکر توطئه باشند که به فضل الهی در مقابل ملت ایران و جمهوری اسلامی همچنان شکست خواهند خورد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به مظلوم‌نمایی شمر زمان یعنی نخست‌وزیر کودک‌کش رژیم اشغالگر در سفر به اروپا گفتند: این جنایتکار که سرآمد همه ظالمان تاریخ است به اروپایی‌ها به دروغ گفت ایران می‌خواهد ما و چند میلیون یهودی را نابود کند در حالی که راه‌حل ما برای مساله فلسطین کاملا منطقی و منطبق بر موازین دموکراسی است.
رهبر معظم انقلاب با انتقاد از سکوت اروپایی‌ها در مقابل جنایات رژیم‌صهیونیستی در غزه و قدس افزودند: همیشه گفته‌ایم برای تعیین نوع حکومت در کشور تاریخی فلسطین باید بر اساس شیوه‌یی که همه جهان قبول دارد به افکار عمومی مراجعه کرد و از همه فلسطینیان واقعی اعم از مسلمان و یهودی و مسیحی که حداقل ۸۰ سال در این سرزمین بوده‌اند چه در داخل و چه در خارج از سرزمین‌های اشغالی نظرخواهی و همه‌پرسی شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: این طرح جمهوری اسلامی که رسما در سازمان ملل به ثبت رسیده است آیا با موازینی که جهان قبول دارد، منطبق نیست؟ پس چرا اروپایی‌ها حاضر نیستند آن را بفهمند؟
در ابتدای این دیدار ۱۳نفر از اساتید و اعضای هیات‌های علمی حدود دو ساعت به بیان مطالب و دغدغه‌های خود پرداختند. آقایان:
دکتر شاهین آخوندزاده – استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
دکتر شهاب اسفندیاری – استادیار دانشگاه هنر
دکتر محمد جمشیدی – استادیار دانشگاه تهران
دکتر محمدرضا جوادی‌یگانه – دانشیار دانشگاه تهران
دکتر فرزاد جهان‌بین – استادیار دانشگاه شاهد
دکتر دهقانی‌فیروزآبادی – دانشیار دانشگاه صنعتی شریف
دکتر محمدمهدی طهرانچی – استاد دانشگاه شهید بهشتی
دکتر پیمان صالحی – استاد دانشگاه شهید بهشتی
حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان – استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
دکتر کامران داوری – استاد دانشگاه فردوسی مشهد
دکتر شاهین محمد صادقی – دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دکتر جعفر اصلانی – استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
و خانم دکتر مریم حاج عبدالباقی – استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
در سخنان خود بر این محورها تاکید کردند:
- انتقاد از اختلافات جناحی و انکار موفقیت‌های کشور
- ضرورت توجه به پژوهش و بالابردن سهم آن در بودجه
- انتقاد از نگاه سیاست‌زده به دانشگاه و تغییر روسای دانشگاه‌ها پس از تغییر دولت‌ها
- اهمیت توجه به سینما و سیاست‌گذاری صحیح در حوزه فرهنگ و هنر
- ضرورت درس گرفتن از برجام و فهم تجربه آن
- لزوم یافتن راه‌حل پایدار و اقدامات فوق‌العاده در برخورد با آسیب‌های اجتماعی با استفاده از ظرفیت‌های مردمی
- ابراز نگرانی از کاهش جمعیت و افزایش سن ازدواج و پیشنهاد ایجاد رشته‌های دانشگاهی مرتبط با خانواده
- ابراز نگرانی از رکود علمی در حوزه علوم فضایی
- تاکید بر لزوم جهاد علمی با الگوگیری از تجربه موفق دفاع مقدس
- لزوم توسعه صنعت هسته‌یی به ویژه رآکتورهای کوچک هسته‌یی
- ضرورت اقدام عاجل درباره وضعیت آب و انجام تغییرات بنیادی برای بهبود آن
- لزوم قرار گرفتن صنعت بانکداری در خدمت اقتصاد واقعی
- توجه به دیپلماسی علمی و دیپلماسی سلامت
- لزوم برطرف کردن موانع استفاده فراگیر از کالاهای ایرانی
در پایان دیدار، نماز مغرب و عشا به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی اقامه شد و حاضران، روزه خود را همراه با ایشان افطار کردند.
