گروه ایران|
هفتمین گزارش 3ماهه وزارت امور خارجه در خصوص اجرای برجام به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. در این گزارش که در اجرای تبصره یک قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» تنظیم شده است، تحولات سه‌ماهه اخیر برجام در حوزه‌های هسته‌یی، رفع تحریم‌ها و نیز موانع و چالش‌ها تشریح شده است. وزارت امور خارجه در گزارش خود با بر شمردن موارد متعدد تخطی امریکا از تعهدات این کشور طبق برجام، مهم‌ترین تحول سه‌ماهه اخیر در سطح کلان را خودداری رییس‌جمهور امریکا از تایید پایبندی جمهوری اسلامی ایران به مفاد برجام با وجود گزارش‌های مکرر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرای کامل تعهدات برجامی از سوی ایران عنوان کرده است.
وزارت امور خارجه همچنین تاکید کرده است هر چند تایید یا عدم تایید پایبندی ایران به برجام از سوی رییس‌جمهور امریکا یک موضوع داخلی امریکاست، اما این امر می‌تواند بر ادامه اجرای تعهدات آن کشور طبق برجام خصوصا اثربخشی نظام رفع تحریم‌های برجام تاثیر تعیین‌کننده داشته باشد و چنانچه این اقدام رییس‌جمهور امریکا منجر به نقض عملی تعهدات این کشور در قبال جمهوری اسلامی ایران شود، یا کنگره اقدام به بازگرداندن تحریم‌های هسته‌یی کند، به معنای نقض فاحش برجام از سوی این کشور خواهد بود. در ادامه این گزارش، فهرستی از موارد نقض و تخطی امریکا از تعهدات برجامی این کشور که طی ۲۱ ماه گذشته و در ۱۰ نامه جداگانه از سوی وزیر خارجه کشورمان به خانم موگرینی به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام منعکس و رسما ثبت شده، مورد اشاره قرار گرفته است.
در بخش مربوط به رفع تحریم‌ها به مهم‌ترین تحولات این حوزه طی سه ماهه اخیر اشاره شده است که از جمله می‌توان به امضای قرارداد فاینانس با اگزیم‌بانک کره‌جنوبی به ارزش ۸میلیارد دلار، قرارداد تامین مالی میان‌مدت با OBER بانک اتریش به مبلغ یک میلیارد یورو، قرارداد تامین مالی با بانک DANSKE دانمارک به ارزش ۵۰۰میلیون یورو، قرارداد تامین مالی پروژه برقی کردن قطار تهران- مشهد بین بانک صنعت و معدن و اگزیم بانک چین و امضای یادداشت تفاهمی معادل ۱۵میلیارد یورو بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک توسعه چین با موضوع ارائه تسهیلات تامین مالی پروژه‌های عمرانی و تولیدی اشاره کرد. در خصوص تحولات هسته‌یی نیز مواردی همچون تایید مجدد پایبندی ایران به تعهدات برجام توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تداوم تعاملات با آژانس وفق برجام، گسترش همکاری‌های بین‌المللی و دوجانبه با سایر کشورها، تداوم اجرای قرارداد مشاوره بازطراحی راکتور اراک با کشور چین مطابق با برنامه زمان‌بندی شده، ادامه فعالیت تولید آب‌سنگین و صادرات بخشی از محصول تولید شده به عمان برای آماده‌سازی جهت صادرات و تداوم و پیگیری قرارداد پروژه تولید ایزوتوپ پایدار در فردو میان ایران و روسیه تشریح شده است.
امکان خرید، انتقال یا صادرات تجهیزات و فناوری دریانوردی فراهم شد
هفتمین گزارش سه ماهه وزارت خارجه در خصوص اجرای برجام در سه بخش شامل موانع و چالش‌ها در اجرای برجام، آخرین تحولات در حوزه رفع تحریم‌ها و آخرین تحولات در حوزه فعالیت‌های هسته‌یی است. وزارت امور خارجه بنا بر وظایف محوله و ذاتی خود، تمام تحولات مرتبط با اجرای برجام را رصد و هرگونه تاخیر، تعلل، بدعهدی و به ویژه نقض تعهدات برجامی از سوی امریکا را ابتدا در قالب نامه رسمی از سوی وزیر امور خارجه به خانم موگرینی نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و هماهنگ‌کننده برجام ثبت و ضبط کرده و سپس در کمیسیون مشترک برجام که هر سه ماه بین ایران و کشورهای 1+5 تشکیل می‌شود، مطرح و پیگیری کرده است.
تاکنون در گزارش‌های سه‌ماهه به تفصیل موانع و چالش‌های پیش روی اجرای برجام تشریح شده است. در گزارش حاضر به چالش‌هایی که همچنان روند اجرای برجام را متاثر می‌کند، پرداخته خواهد شد.
یکی از بخش‌های مهم قانون جدید تحریمی کنگره امریکا، تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به بهانه و اتهام واهی حمایت از تروریسم است. قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست تحریم‌های مرتبط با تروریسم وزارت خزانه‌داری امریکا بلافاصله پس از سخنرانی مورخ ۲۱ مهر ۱۳۹۶ رییس‌جمهور امریکا، در راستای اجرای این بخش از قانون اخیر کنگره امریکا بود. در حوزه شرکت ملی نفتکش برخلاف دوره تحریم، امکان تامین، خرید، انتقال یا صادرات تجهیزات و فناوری دریانوردی برای ساخت، تعمیر، بازسازی و نگهداری نفتکش فراهم شده است که علاوه بر صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه‌ها، امکان تامین مستقیم تجهیزات مورد نیاز از شرکت‌های معتبر بین‌المللی فراهم و مشکل خرید کالاهای تقلبی مرتفع شده است. در دوره تحریم، ساخت کشتی یا تعمیر نفتکش‌های ایرانی در اغلب کشورها امکان‌پذیر نبود که این مشکل اکنون رفع شده است. مذاکراتی با برخی کشورها برای ساخت کشتی و انتقال دانش‌فنی ذی‌ربط انجام شده است و حتی برخی کشورها آمادگی خود را برای فاینانس این قبیل پروژه‌ها اعلام کرده‌اند.
پس از اجرای برجام، تحولات و گشایش‌های قابل ملاحظه‌یی در حوزه مالی و بانکی رخ داده که موجب خروج نظام بانکی و مالی از مرحله بحرانی و بن‌بست دوران تحریم شده است. در حوزه بیمه، بنا به اعلام بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بسیاری از کارگزاران و بیمه‌گران اتکایی از کشورهای انگلستان، فرانسه، آلمان، سوییس، یونان و تعداد دیگری از آنان از کشورهای شرق آسیا در حال مذاکره با شرکت‌های بیمه‌یی ایران برای همکاری هستند. واگذاری قراردادهای بیمه اتکایی به شرکت‌های اروپایی شروع شده و طی یک‌ماه گذشته تعدادی از شرکت‌های اتکایی از کشورهای آلمان، فرانسه، سوییس، اسلوونی و صربستان برای انعقاد قرارداد اتکایی مازاد خسارت آتش‌سوزی با تعدادی از شرکت‌های بیمه‌یی ایران، اعلام آمادگی کرده‌اند. علاوه بر آن، بخشی از ریسک‌های نفت و انرژی، هواپیما و قراردادهای اتکایی توسط برخی بیمه‌گران اتکایی اروپایی (از جمله سندیکای لویدز لندن) پذیرفته شده است.
