روحانی در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان: برای کاهش تنش ایران و امریکا دوطرف باید اقدام کنند
گروه ایران
«دیدارهای سطح بالا با رهبران کشورهای اروپایی، برای یادآوری تعهدات اروپا در برجام» راهبردی است که رییس‌جمهوری و تیم همراهش در جریان سفر به نیویورک به عنوان یک نقطه کانونی در کنار سایر ملاقات‌های دیپلماتیک به آن می‌نگرند و در مسیر اجرایی شدن آن گام بر می‌دارند. رویکردی که
بر‌اساس آن ایران تلاش می‌کند تا از شکاف ایجاد شده میان اروپا و امریکا که بر اثر نگاه متفاوت نسبت به برجام ایجاد شده به نفع منافع ملی خود بهره‌برداری کند و به استحکام مواضع اصولی خود بپردازد.
روز گذشته نیز دیدارهای رییس‌جمهوری در نیویورک بر اساس این الگوی ارتباطی تنظیم شدند؛ برنامه‌یی که در آن دیدار با روسای جمهور فرانسه و اتریش و نخست‌وزیر سوئد به عنوان سه ضلع تاثیرگذار اتحادیه اروپا برنامه‌ریزی شد تا ضمن یادآوری تکالیف اروپا در حفاظت از مفاد برجام در مقابل حاشیه‌سازی‌های امریکا، دور تازه همکاری‌های اقتصای و سیاسی نیز کلید بخورد.
مرور مباحث مطرح شده در این دیدارها نشان می‌دهد که رییس‌جمهوری با تاکید بر تعهدات دوطرف در برجام خواستار ایفای نقش فعال‌تر اروپا در این زمینه شده است، ضمن اینکه با دعوت از کشورهای اروپایی برای سرمایه‌گذاری در ایران خواستار افزایش مناسبات اقتصادی و بانکی میان دوطرف شده است.
موضوع همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان و مواضع مشترک اروپا و ایران در این زمینه از دیگر موضوعاتی بود که در دیدارهای روحانی با رهبران کشورهای اروپایی مورد بررسی و تبادل‌نظر قرار گرفتند. اما مهم‌ترین برنامه رییس‌جمهوری در نیویورک که بازتاب‌های وسیعی در سطح رسانه‌های بین‌المللی پیدا کرد نه در دیدارهای دیپلماتیک با رهبران اروپایی، بلکه در یکی از اتاق‌های مرکز رسانه‌یی سازمان ملل متحد و در جریان گفت‌وگوی رودرروی روحانی با کریستن امانپور مجری باسابقه شبکه سی‌ان‌ان شکل گرفت. گفت‌وگویی که در آن به مجموعه‌یی از پرسش‌های صریحی که درباره موضوعات منطقه‌یی و بین‌المللی طرح شدند، پاسخ داده شد و راهبرد ایران برای مقابله با حاشیه‌سازی‌های امریکا تشریح شد.
برای هر وضعیتی پیش‌بینی و برنامه داریم
رییس‌جمهوری در پاسخ به این پرسش کریستن امانپور که چه اتفاقی رخ خواهد داد اگر رییس‌جمهور امریکا، ایالات متحده را از برجام خارج کند؟ تصریح کرد: تنها نتیجه خروج از برجام بی‌اعتباری است.
روحانی در ادامه تاکید کرد: برجام یک تعهد چندجانبه بین‌المللی و مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل است. خروج از این تعهد هزینه بسیار سنگینی برای امریکا خواهد داشت. فکر نمی‌کنم امریکایی‌ها این هزینه سنگین را تحمل بکنند، برای یک کاری که کاملا برای آنها بی‌خاصیت خواهد بود. خروج آنها از برجام هیچ خاصیتی برای آنها ندارد اما در عین حال اعتماد جهانی را نسبت به امریکا به‌طور کلی از بین خواهد برد.
از روحانی سوال شد: آیا این توافق بدان معناست که ایران نمی‌تواند سلاح اتمی تهیه کند و آنچه در کره‌شمالی در حال حاضر ایجاد شده به دلیل این است که چنین توافقی وجود ندارد؟ اگر ایالات متحده از برجام خارج شود، ایران چه کار می‌کند، آیا فروپاشی برجام را مشاهده خواهیم کرد؟
رییس‌جمهور پاسخ داد: اگر امریکا از برجام خارج شود، ایران عکس‌العمل لازم را نشان خواهد داد. چون نمی‌شود امریکا از یک تعهدی خارج شود و طرف مقابل بخواهد در همان وضعیت اجرای تعهد خودش باقی بماند. بنابراین یک طرف برجام ایجاد اعتماد جهانی است و طرف دیگر برداشته شدن تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی. این تعادل همیشه باید حفظ شود.
روحانی در جواب این سوال که «رهبر معظم انقلاب ایران گفتند که عکس‌العمل از طرف ایران خیلی جدی خواهد بود. شما هم گفتید می‌توانید در طول چند ساعت از برجام خارج شوید؟ کشور شما چه کار خواهد کرد؟»، اظهار داشت: گزینه‌های مختلفی را در برابر این موضوع در اختیار خواهیم داشت. اگر امریکا از برجام خارج شود. برای این کار برنامه‌ریزی و فکر شده که چه اقداماتی انجام خواهیم داد. بنابراین اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد به سرعت اقدامات ایران را دنیا شاهد خواهد بود. ایران اگر بخواهد برگردد به شرایط قبل از برجام، در عرض چند روز این کار انجام خواهد شد.
برنامه‌های احتمالی امریکا درباره برجام
از روحانی سوال شد ترامپ تحریم‌ها را مجددا برپا نکرده، در ماه سپتامبر می‌توانست این کار را بکند ولی این کار را نکرد و خیلی‌ها می‌گویند که ایالات متحده را از برجام خارج نخواهد کرد. آیا آنچه شما فکر می‌کنید همین است؟ اطلاعات خودتان را درباره سیاست‌های امریکا در این روزها از کجا به دست می‌آورید؟ رییس‌جمهور گفت: ما اطلاعات‌مان را از امریکا هم از اظهارات علنی آنها و هم از طرق سیاسی به دست می‌آوریم. البته نمایندگان ایران و امریکا هم در کمیسیون برجام مشارکت و صحبت می‌کنند و صحبت‌های دوجانبه آنها هم علامت‌های لازم را برای آینده خواهد داد. اینکه امریکا از برجام خارج می‌شود یا نه، (مهم نیست) مهم این است که قاعده دیپلماسی این را می‌گوید که امریکا به دلیل مضرات زیادی که این کار برای آینده این کشور خواهد داشت و برای ثبات و امنیت جهانی، نباید خارج شود.
روحانی افزود: از آنجا که فعالیت‌ها و برنامه‌های آقای ترامپ تا حدی غیرقابل پیش‌بینی است، بنابراین ما هم برای آن شرایط پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده‌ایم.
رییس‌جمهور در جواب سوالی درباره «دیپلماسی توییتری آقای ترامپ» گفت: این یک روشی است که آقای ترامپ شروع کرده و تبلیغاتی که می‌خواهد قبل از اینکه رسانه‌ها وارد شوند، خودش به‌طور مستقیم و شخصی وارد شود. به نظرم اشکالی ندارد. منتها آنچه او توییت می‌کند با موضع‌گیری‌های بعدی مقامات امریکا خیلی سازگار نیست و این به‌طور طبیعی یک به هم ریختگی را ایجاد می‌کند.
از روحانی سوال شد یکی، دو سال پیش که برجام امضا شده بود، گفتید شما معتقدید که مردم ایران می‌خواهند تنش کمتر و رابطه بهتری را ببینند بین ایالات متحده و ایران، آیا الان با این دولت جدید فکر می‌کنید که چنین چیزی امکان‌پذیر است؟
رییس‌جمهور با بیان اینکه نظر ایران همواره کاهش تنش بوده، الان هم کاهش تنش است، گفت: منتها این کاهش تنش وابسته به این است که طرف امریکایی هم در این زمینه همین نظر را داشته باشد. اگر طرف مقابل خواهان تشدید تنش باشد، به‌طور طبیعی با عکس‌العمل مناسب ایران مواجه می‌شود. آنچه دیده می‌شود اینکه امروز این اراده در دولت جدید امریکا برای رفع تنش کمتر از دولت گذشته امریکاست.
