ایران هرگز اجازه سوءاستفاده از قوانین آژانس را نمی‌دهد
شطرنج دیپلماتیک ایران و امریکا بر سر برجام هر روز ابعاد و زوایای تازه‌یی پیدا می‌کند و اخبار تازه‌یی از تحرکات دو طرف در این زمینه منتشر می‌شود. ایالات‌متحده بعد از ترامپ در وهله اول تلاش کرد تا از طریق فضاسازی‌های رسانه‌یی و حاشیه‌سازی‌های حقوقی، ایران را به‌عنوان ناقض برجام معرفی کند که با گارد هوشمندانه کشورمان این راهبرد طرف مقابل با بن‌بست مواجه شد، چراکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همواره در گزارش‌هایش پایبندی ایران به تعهدات برجامی‌اش را تایید کرده است.
در گام بعدی امریکا تلاش کرد تا با تنگ‌تر کردن حلقه محاصره، ایران را وادار به انجام اموری کند که از منظر آژانس نقض برجام محسوب شود. سفر نیکی هیلی به وین و ملاقات با چهره‌های اصلی آژانس در راستای این راهبرد جدید امریکا برنامه‌ریزی و عملیاتی شده است. اما در این میان دستگاه دیپلماسی کشورمان هم به‌دنبال آن است تا با اطلاع‌رسانی مناسب و توسعه مناسبات ارتباطی با طرف‌های اصلی برجام، حرکت‌های تهاجمی امریکا علیه برجام را بی‌اثر کند.
بر همین اساس، از یک طرف «نمایندگی دایم کشورمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» در واکنش به بیانیه نمایندگی دایم امریکا درباره سفر نیکی هیلی به وین و دیدار با مسوولان آژانس نسبت به عواقب مخرب هرگونه فشار غیرقانونی به آژانس در اجرای وظایف خود هشدار می‌دهد و از سوی دیگر، «نماینده دایم کشورمان در سازمان ملل متحد» با انتشار بیانیه‌یی ادعاهای مطرح شده از سوی نیکی هیلی نماینده امریکا در سازمان ملل را تکذیب می‌کند. بیانیه‌های اعتراض‌آمیزی که یک‌بار دیگر توپ را به زمین امریکا می‌اندازد و توجه افکار عمومی بین‌المللی را به نقش مخرب ایالات‌متحده در روند اجرایی شدن برجام جلب می‌کند.
تعارض با اهداف برجام
در این بیانیه آمده است: همان‌گونه که در نامه دکتر ظریف به آقای آمانو و خانم موگرینی آمده است، اهداف و نتایج اعلام شده برای این سفر با مفاد مختلفی از برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت درخصوص نقش آژانس و ضرورت صیانت از استقلال آن و حفاظت از اطلاعات حساسی که درمعرض اطلاع آژانس قرار می‌گیرد، در تعارض است.
در بیانیه‌یی که از سوی نمایندگی کشورمان در وین منتشر شده، تاکید شده است که ایران کاملا به وظایف و مسوولیت‌های خود در ان‌پی‌تی، موافقتنامه پادمان، برجام و پروتکل الحاقی آشناست و به این مسوولیت‌ها پایبند بوده و خواهد بود، اما هرگز اجازه سوءاستفاده از این قوانین را برای اغراض سیاسی بیمارگونه یک کشور خاص نخواهد داد. در عین حال ضروری است برای تداوم برجام همه اطراف به تعهدات خود پایبند باشند.
بیانیه نمایندگی کشورمان در وین همچنین اظهار داشته است: ادعای دولت امریکا مبنی بر اینکه «گزارش‌های آژانس به اندازه میزان دسترسی که ایران به بازرسان می‌دهد معتبر خواهد بود»، ادعایی عجیب و سخنی کاملا اشتباه است که در حقیقت به‌طور کامل اعتبار آژانس و گزارش‌های آن را نه‌تنها در مورد ایران که در مورد همه کشورها زیر سوال می‌برد. چنین ادعایی به معنای غیرقابل اعتماد بودن آژانس و گزارش‌های آن است و به نظر می‌رسد تنها براثر کم‌اطلاعی و بی‌تجربگی تیم سیاسی جدید در امریکا اظهار شده باشد.
نمایندگی کشورمان همچنین در پاسخ به این سخنان که نگرانی‌های امریکا هنوز ادامه دارد، گفت: نگرانی امریکا از به اصطلاح عدم اجرای تعهدات ایران در چارچوب برجام در حالی که گزارش‌های متعدد آژانس حکایت از پایبندی کامل ایران به تعهدات برجامی خود دارد، حکایت از سیاست شکست خورده امریکا در ترویج ایران‌هراسی است.
در پایان بیانیه نمایندگی ایران در وین ضمن ابراز خرسندی از گزارش‌های آژانس درخصوص اجرای تعهدات ایران در برجام، که همگی آنها دلالت بر پایبندی کامل ایران به این توافق دارد، تاکید شده است که جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بازرسان و متخصصان آن همچنان با امانتداری و حرفه‌یی‌گری کامل به اجرای وظایف و ماموریت‌های خود در قبال برجام ادامه دهند.
پاسخ به ادعاهای نادرست هیلی
همچنین نمایندگی دایم ایران در سازمان ملل متحد در پاسخ به ادعاهای نادرست مطرح شده در بیانیه مورخ 23 آگوست 2017 نمایندگی امریکا در رابطه با سفر نماینده دایم این کشور به وین، بیانیه‌یی به این شرح صادر کرده است:
سفر نماینده دایم امریکا به وین با هدف تحت فشار قرار دادن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص برنامه هسته‌یی ایران درراستای اقدامات یک‌جانبه امریکا بر ضد سازمان‌های بین‌المللی صورت گرفته است. پرسش در مورد نحوه کار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای آشنایی با عملکرد آن برای آنها که از سوابق امر بی‌اطلاعند، امر پسندیده‌یی است لیکن ادعای عدم اعطای دسترسی از سوی ایران بدون توجه به 7 گزارش آژانس در مورد پایبندی ایران به تعهداتش، نمونه بارزی از ناآشنایی با مسائل ابتدایی این حوزه و سازوکار نهادهای بین‌المللی است.
رویکرد نماینده دایم امریکا در قبال قطعنامه 2231 شورای امنیت و تفسیر نادرست از این قطعنامه، نمونه دیگری از ناآشنایی با منطق کاری نهادهای بین‌المللی است. تردیدی نیست که اساسا با رویکرد یک‌جانبه‌گرایانه نمی‌توان با سازمان‌های بین‌المللی تعامل کرد یا با تهدید و فشار آنها را مجبور به اتخاذ تصمیمات ناروا کرد. این روش حاصلی جز انزوای بیشتر امریکا در جامعه جهانی به بار نخواهد آورد.
به‌علاوه، اهداف و نتایج اعلام شده برای سفر وی، با مفاد مختلفی از برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت درخصوص نقش آژانس و ضرورت صیانت از استقلال آن و حفاظت از اطلاعات حساسی که درمعرض اطلاع آژانس قرار می‌گیرد، در تعارض است. ادعای اینکه «گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اندازه میزان دسترسی که ایران به محل‌های مشکوک به فعالیت هسته‌یی برای آژانس فراهم می‌آورد، معتبر خواهد بود.»
در این بیانیه به‌طور کامل اعتبار آژانس و گزارش‌های آن را نه تنها در مورد ایران که در مورد همه کشورها زیر سوال می‌برد. این درحالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با استفاده از پیشرفته‌ترین شیوه‌های بازرسی در چارچوب مقررات بین‌المللی موجود در 7 گزارش پیاپی خود پایبندی کامل ایران به برجام از سال 2015 تاکنون را راستی‌آزمایی و تایید کرده است.
علاوه بر این، مطرح کردن «اهمیت مقابله با سوءاستفاده ایران از عبارات مبهم توافق هسته‌یی» در این بیانیه را می‌توان در ادامه سیاست دولت جدید امریکا در تضعیف برجام و ناشی از پیش‌داوری‌های مغرضانه تلقی کرد.
ایران کاملا به تعهدات بین‌المللی هسته‌یی خود ازجمله براساس برجام آگاهی داشته و به مسوولیت‌های خود در این زمینه اعم از معاهده منع اشاعه هسته‌یی، موافقتنامه پادمان، برجام و پروتکل الحاقی به صورت کامل پایبند است. در عین حال، هرگز اجازه سوءاستفاده از این قوانین را برای اغراض سیاسی کوته‌بینانه نخواهد داد. در همین راستا، انتظار می‌رود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کماکان با امانتداری و حرفه‌یی‌گری کامل به اجرای وظایف و ماموریت‌های خود در قبال برجام ادامه دهد.
