شمارش معکوس برای نابودی کشاورزی خوزستان

۱۳۹۸/۰۵/۳۰ - ۰۲:۲۴:۱۶
کد خبر: ۱۵۱۲۵۱

با آبگیری سد ایلیسو در ترکیه اتفاق ناگواری که منطقه مدت‌هاست انتظارش را می‌کشید رخ داده است. ما حالا از مرحله هشدار گذشته و درست وسط حادثه ایستاده‌ایم: نه‌تنها بخش کشاورزی ایران در معرض تهدید است که اقدامات ضد محیط زیستی ترکیه ما را در معرض یک بحران زیست محیطی خطرناک قرار داده است.

داستان برج بابل یکی از مهم‌ترین داستان‌های اسطوره‌ای است. داستانی که در کتاب‌های مقدس از تورات و انجیل گرفته تا قرآن بازگو شده و هنرمندان، نویسندگان و نماد‌شناسان را مدت‌ها درگیر معانی پنهان خود کرده است. داستان از این قرار است: مردم که همگی در بابل جمع هستند، برجی بلند می‌سازند تا به بهشت برسند. خداوند بر آنها خشم می‌گیرد و عذابی نازل می‌کند و انسان‌هایی که همگی به یک زبان حرف می‌زدند، زبان‌های مختلف پیدا می‌کنند و هر دسته در جایی از جهان سکنا می‌گزینند.

 شاید چند قرن بعد، وقتی دیگر بین‌النهرین که خاستگاه اسطوره‌های اینچنینی، تمدن‌های باستانی و ادیانی است که اکنون اکثر جهانیان پیرو آنها هستند، دیگر اصلا شبیه چیزی نباشد که حالا هست، از دست‌درازی به طبیعت داستان‌هایی مانند داستان برج بابل تعریف شود. آیندگان، اگر در آتش خشم طبیعت که انسان امروزی آن را برافروخته، نسوزند و نابود نشوند، از ساخت و ساز‌هایی حرف می‌زنند که به خشکی رود‌هایی می‌انجامد که تقریبا هیچ نقل تاریخی درباره بین‌النهرین نیست، مگر اینکه نامی از آنها برده شده باشد.

خبر شوکه‌کننده بود: ترکیه آبگیری سد ایلیسو را آغاز کرد. رسانه‌ها این خبر را حدود یک سال بعد از تقاضای عراق از دولت ترکیه که به تعویق آبگیری سد ایلیسو منجر شد، منتشر کردند. حالا درست وسط اتفاق ناگواری هستیم که سال‌هاست درباره تبعات آن حرف می‌زنند.

مردم منطقه ناچار به مهاجرت می‌شوند. تمدن‌ها رخت برخواهند بست، کشاورزی، ‌شهرسازی و زندگی مردم متوقف می‌شود. بنابراین یک مسوولیت انسانی، منطقه‌ای و بین‌المللی در مقابل این تهدید خطرناک داریم.

دجله و فرات هر دو از ترکیه سرچشمه می‌گیرند و به سوی کشورهای سوریه، عراق، ایران و سرانجام خلیج فارس روان می‌شود. آبگیری سد ایلیسو از ورود 56 درصد از آب این رود به عراق جلوگیری می‌کند. به تبع آن آب کمتری به اروندرود و سرانجام هورالعظیم می‌رسد. پیش‌بینی می‌شود با سدسازی و بستن آب روی عراق و ایران، کشاورزی منطقه رویایی بین‌النهرین که از دیرباز خیلی‌ها رویای زندگی در آن را داشته‌اند از بین می‌رود. سد‌هایی که مانند غول‌هایی کریه گلوی دجله و فرات را می‌فشارند بی‌شک به تغییر اقلیم بی‌سابقه‌ای منجر می‌شوند. کارشناسان می‌گویند آبگیری سد ایلیسو که متعاقب آبگیری آتاتورک رخ داده همه ایران را با پدیده گرد و غبار شدید درگیر می‌کند.

«مردم منطقه ما ناچار به مهاجرت می‌شوند. تمدن‌ها رخت برخواهند بست، کشاورزی، ‌شهرسازی و زندگی مردم متوقف می‌شود. بنابراین یک مسوولیت انسانی، منطقه‌ای و بین‌المللی در مقابل این تهدید خطرناک داریم.»

این اظهارات را دو سال پیش رییس‌جمهور در کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار بیان کرد. اشاره حسن روحانی به سدسازی‌ها در ترکیه و افغانستان بود که خطر تغییر اقلیم در ایران، خشکی، مهاجرت، تشدید گرد و غبار و ... را نزدیک کرده است.در سال‌های اخیر خطری که ممکن است برای همیشه اقلیم منطقه را تغییر دهد، بار‌ها مورد انتقاد ایران و عراق قرار گرفته و مسوولان ایرانی، از مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست گرفته تا مسوولان وزارت امور خارجه، مراتب اعتراض خود را اعلام کرده‌اند.

با وجود اعتراضات گسترده‌ای که به پروژه گاپ شده، نه تنها این پروژه ادامه دارد که آبگیری سد ایلیسو نشان می‌دهد ترکیه در اجرای این طرح ضد محیط زیستی اصرار و جدیت دارد.در ایران مهم‌ترین استانی که از آبگیری سد ایلیسو ضربه می‌خورد، خوزستان است. خوزستان از جمله استان‌هایی است که سهم بالایی در تولیدات کشاورزی ایران دارد. این استان که زمانی زندگی کردن در آن رویای بسیاری از ایرانیان بود، در سال‌های اخیر با مشکلاتی دست به گریبان بوده که به استناد آمار منتشر شده و اظهارات مسوولان استانی و کشوری این منطقه را با پدیده مهاجرت شدید مواجه کرده است. در سال‌های اخیر بروز پدیده گرد و غبار در خوزستان خبری بوده که در بسیاری از روز‌های سال روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفته است. خوزستان با خشکی بی‌سابقه و گرد و غباری روبروست که بیش از هر چیز نتیجه فعالیت‌های ضد محیط‌زیستی همسایگان ایران است.

مسعود اسدی، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز کشور و رییس نظام صنفی کشاورزی استان خوزستان به ایلنا می‌گوید: آبگیری سد ایلیسو قطعا روی دبی آب دجله تاثیر دارد و به تبع آن اروند رود و هورالعظیم نیز از این اقدام دولت ترکیه متاثر می‌شوند.

او تبعات چنین اقدامی را این‌طور توضیح می‌دهد: کاهش دبی آب دجله و فرات با آبگیری سد‌های ایلیسو و آتاتورک منجر به طغیان پدیده گرد و غبار می‌شود. ما در سال‌های اخیر با تشدید پدیده گرد و غبار در استان‌های جنوبی کشور مواجه بوده‌ایم و در مقاطعی این گرد و غبار به مرکز ایران هم رسیده است. سدسازی غیرکارشناسی امید‌ها برای کنترل گرد و غبار را از بین می‌برد.عضو شورای مرکزی خانه کشاورز کشور ادامه می‌دهد: علاوه بر این کاهش آب در عراق به فقر و بیکاری می‌انجامد که خود زمینه‌ساز ایجاد نارضایتی و ناامنی در همسایگی ما و تقویت تروریسم است.او با تاکید بر اینکه بحران زیست محیطی و تقویت تروریسم نتایج محتمل سدسازی‌های ترکیه و بستن آب روی عراق و ایران هستند، می‌گوید: مهم‌ترین تاثیر این اقدام دولت ترکیه تاثیری است که بستن آب دجله و فرات بر کشاورزی منطقه می‌گذارد و از این نقطه نظر خوزستان نیز تاثیرپذیرفته و کشاورزان دچار مشکل می‌شوند.آنها ادعا می‌کنند تبعات زیست محیطی این پروژه‌ را روی کشورهای اطراف در نظر گرفته‌اند. درحالی که این ادعای آنهاست و ما نسبت به صحت این ادعا هنوز قانع نشده‌ایم. از دیگر سو کارشناسان ایران، عراق و سایر کشورهای اطراف، دیدگاه‌های دیگری در این زمینه دارند.

اسدی با بیان اینکه لازم است در این زمینه با همکاری عراق اقدامات عاجل و اساسی صورت گیرد، عنوان می‌کند: باید وزارت خارجه دیپلماسی فعالی در این زمینه داشته باشد و به صورت حقوقی در سطح بین‌المللی حق ایران را بگیرد. او با بیان اینکه قوانین مشخصی درباره آب‌های مشترک وجود دارد، تصریح می‌کند: برای مثال رود نیل را در نظر بگیرید. این رود از هفت یا هشت کشور آفریقایی می‌گذارد که همگی بالادست مصر هستند، اما بر اساس معاهدات و قوانینی که وجود دارد 70 درصد آب نیل به مصر می‌آید.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز کشور با تاکید بر اینکه ترکیه حق ندارد با سدسازی منابع آبی کشور‌های منطقه را از آنها بگیرد، خواستار پیگیری‌های موثر در این زمینه است.

 

ارسال نظر