گروه اقتصاد اجتماعی
در ادامه برنامه‌های هفته محیط زیست و نشست‌های خبری مسوولان محیط زیستی کشور، دیروز معاونت دریایی سازمان محیط زیست معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست در محل این سازمان برگزار شد. پروین فرشچی در این نشست، با اشاره به فعالیت‌های این معاونت بر سازگاری با پدیده تغییر اقلیم گفت: بیشتر فعالیت‌های این معاونت بر سازگاری با تغییرات اقلیم متمرکز است و در زمینه آگاه‌سازی و توانمندسازی و ایجاد حساسیت روی مسائل تغییر اقلیم فعالیت می‌کنیم. در شرایط حاضر مطالعات مربوط به بررسی تاثیرات تغییر اقلیم روی اکوسیستم‌های دریایی و گونه‌ها در معاونت دریایی آغاز شده است. همچنین معاونت دریایی روی بخش‌هایی که انتشار گازهای گلخانه‌یی دارند، کنترل و نظارت دارد. آب شیرین‌کن‌ها و نوع سوخت کشتی‌ها و بطور کلی حمل و نقل دریایی در کنترل معاونت دریایی قرار دارند.
او ادامه داد: در این دوره بر تهیه سند توسعه فناوری دریایی و سند توسعه گردشگری دریایی تاکید و تمرکز داشته‌ایم. ایران کشوری است که اقتصاد آن وابستگی بسیار به نفت و گاز دارد، در حالی که ما ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی داریم. این خطوط ساحلی پتانسیل مناسبی برای استقرار صنایع متعدد به ویژه صنایع گردشگری است. اما در این زمینه غفلت شده است. این صنایع می‌توانند هم آورد اقتصادی برای کشور داشته باشند و هم صنایع دوستدار محیط زیست هستند.
او افزود: در سند ششم توسعه مستقیما اشاره‌یی به دریا و سواحل نشده است. در این شرایط ضرورت داشت برای توسعه دریایی یک برنامه مدون و سند بالادستی تهیه کنیم. واضح است که توجه به دریا از سوی مردم و مسوولان کشور طی دهه‌های قبل ناچیز بوده و بی‌توجهی‌ها به دریا و سواحل باعث عقب‌ماندگی‌های ما در مسائل دریایی شده است. اما طی سه سال اخیر و به ویژه بعد از سخنرانی مقام معظم رهبری در مورد اهمیت دریاها، سیاست‌گذاران و سیاستمداران کشور توجه بیشتری به این موضوع کردند و در نهایت سند توسعه دریایی با کمک سایر سازمان‌های دریایی تهیه شد. معاون رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی مسوولیت اولیه سند توسعه دریایی را بر عهده گرفت. در حال حاضر این سند آماده اجرایی شدن است. بر اساس آن در بخش محیط زیست دریایی، برنامه اقدام ملی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان دنبال خواهد شد. همچنین منابع مورد نیاز برای توسعه دریایی طبق این سند مد نظر قرار گرفته و در همه فعالیت‌های پیش‌بینی شده، الزامات زیست محیطی لحاظ شده است. با اجرای این سند شاهد توسعه بیش از ۶۵درصد مناطق ساحلی خواهیم بود.
معطوف به صنایع
فرشچی گفت: طی چهار سال گذشته بخش عظیمی از اقدامات معاونت دریایی معطوف به صنایعی بود که درخواست استقرار در دریاها و سواحل داشتند. صنایع پرورش ماهی در قفس، صنعت شیرین‌کننده‌ها و صنعت اوراق‌سازی کشتی همچنین بحث انتقال آب در این دوره مورد توجه ما بود. خوشبختانه در حال حاضر طرح انتقال آب منتفی است.
معاون سازمان محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان پیرامون اعتبارات این معاونت در سال ۹۶ گفت: اعتبارات امسال هنوز ابلاغ نشده است. در سال گذشته و سال ۹۴ ما هیچ بودجه‌یی نداشتیم. امیدواریم که با توجه به برنامه‌ریزی‌های ارائه شده از سوی معاونت دریایی متناسب با فعالیت‌های پیش بینی شده بودجه لازم را دریافت کنیم.
معضلی به نام فاضلاب‌های شهری
پس از فرشچی، ضیاء‌الدین الماسی، مدیرکل دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی در سازمان حفاظت محیط زیست در این نشست سخن گفت. او بر وضعیت نگران‌کننده آلودگی میکروبی در مناطق دریایی شمال کشور تاکید کرد و گفت: در چند سال گذشته تمرکز دفتر بررسی آلودگی‌های دریایی در اصلاح روندهای نادرست و تدوین ضوابط و آیین‌نامه‌ها بوده است. همچنین توسعه بازرسی‌های سازمان به حوزه فراساحلی از اقدامات مهم این دوره محسوب می‌شود. او افزود: تدوین و اجرای برنامه مدون ملی پایش از اقدامات بارز در سال‌های گذشته است که مورد پیگیری جدی قرار گرفته است.
او افزود: سازمان محیط زیست بر توسعه شبکه جمع‌آوری فاضلاب و پساب‌های سکونتگاه‌های شهری به ویژه در مناطق ساحلی تاکید دارد. اما این وزارت نیرو است که مسوول اجرای شبکه فاضلاب است. این وزارتخانه با مشکلات اعتبار برای تکمیل شبکه جمع‌آوری فاضلاب روبرو است و واقعیت این است که هزینه تکمیل شبکه جمع‌آوری فاضلاب در استان‌های ساحلی بسیار بالا است اما با این وجود این موضوع در دستور کار برنامه توسعه عمران وزارت نیرو قرار دارد. سازمان محیط زیست نیز ناظر اجرای این طرح است. الماسی یادآور شد: در برنامه ششم توسعه به احداث شبکه جمع‌آوری فاضلاب پرداخته شده است. تکمیل شبکه جمع‌آوری فاضلاب مطالبه سازمان محیط زیست است. این سازمان این نگرانی را دارد که در نتیجه ضعف مدیریت پساب‌ها، مشکل آلودگی میکروبی دریاها حل نشده باقی بماند. آلودگی میکروبی در مناطق شمالی کشور نسبت به دریاهای جنوب نگران‌کننده‌تر است چون در جنوب کشور آب‌ها ظرفیت خود پالایی بالاتری دارند.
کارگروه احیای خلیج گرگان تشکیل شد
مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های ساحلی سازمان حفاظت محیط زیست دیگر مدیر حاضر در این نشست بود. شهرام فداکار در حضور خبرنگاران، از تشکیل کارگروه احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله خبر داد. او گفت: تشکیل این کمیته منجر به کسب اعتبار و تعریف برنامه‌های مشخص شده و در سال‌های آتی وضعیت این تالاب‌ها رو به بهبود خواهد رفت. برای استان گلستان ۵ میلیارد تومان و برای تالاب میانکاله در مازندران ۳۳ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
او با تاکید بر ضرورت همکاری دستگاه‌های مختلف با سازمان محیط زیست برای احیای خلیج گرگان و تالاب میانکاله افزود: تجربه‌یی که در کمیته ملی دریاچه ارومیه به دست آمده تجربه خوبی است که کمک‌رسان احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان خواهد بود.
فشار طرح‌های توسعه‌‌ای در خطوط سواحل
مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های ساحلی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به دریا محور بودن توسعه کشور گفت: بیش از ۹۰ درصد واردات و صادرات کشور از طریق مرزهای دریایی صورت می‌گیرد همچنین ۶۰ درصد ذخایر نفتی در سواحل مستقر است که همه این موارد نشان‌دهنده فشار روی خطوط سواحل کشور است. در همین راستا طی دو سال گذشته ۳۰ طرح توسعه‌یی را بررسی و کنترل کرده‌ایم و هر جا تخلفی از سوی مجریان طرح صورت گرفته گوشزد و حتی منجر به تعطیلی طرح شده است.
او تاکید کرد: با توجه به اینکه خطوط سواحل کشور آخرین خطوط دست نخورده و بکر ما محسوب می‌شود، ضروری است برای حفاظت از سواحل همه دستگاه‌ها اهتمام لازم را در این زمینه داشته باشند. در این شرایط شناخت اکوسیستم‌های حساس ساحلی به صورت پروژه‌ها و طرح‌ها انجام شده است و منتظریم اعتبارات سال ۹۶ مشخص شود.
