کاربران شبکه‌های اجتماعی با ساختن هشتگ‌های مختلف به تصویب و اجرای چراغ خاموش طرح صیانت به صورت گسترده اعتراض کردند
طرح صیانت نسخه‌های مختلفی دارد که آخرین نسخه آن مربوط به ویرایش نهم بهمن ماه است. اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت بالاخره و پس از ماه‌ها کشمکش و با وجود مخالفت‌های بسیار کارشناسان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، طی جلسه روز گذشته، با 18 رای مثبت و مخالفت تنها یکی از حاضران دراین جلسه، کلیات طرح صیانت را تصویب کردند. البته، طبق گفته رییس کمیسیون مشترک، جرئیات طرح در جلسات بعدی کمیسیون بررسی خواهد شد. با وجود این، برخی از نمایندگان مخالف، از تلاش برای لغو طرح صیانت و بازگشت بررسی آن به صحن علنی مجلس خبر داده‌اند.
اعضای کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت ظهر روز گذشته و در فاصله تعطیلی میان دو نوبت صبح و عصر مجلس شورای اسلامی تشکیل جلسه داده و کلیات نسخه جدید طرح صیانت با نام طرح «نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» را به رای گذاشتند.
بر همین اساس کلیات این طرح با 18 رای مثبت و یک رای منفی به تصویب رسید. براساس آیین‌نامه داخلی کمیسیون مشترک، حداقل دو سوم از اعضای 23 نفره این کمیسیون بایستی به کلیات طرح رای مثبت می‌دادند. این اقدام کمیسیون مشترک پیش از این با اعتراض نوری همراه شده بود. به گفته وی برگزاری جلسه کمیسیون مشترک طرح صیانت، زمانی که مجلس درگیر بررسی بودجه است طبق آیین نامه مجلس خلاف قانون است. رییس کمیسیون مشترک نیز در پاسخ به این اظهارات اعلام کرده بود جلسه امروز برای ارایه گزارش به مردم در خصوص عملکرد کارگروه است.
اما این طرح با عجله‌ای عجیب در جلسه روز گذشته ظهر به رای گذاشته شد و اعضای کمیسیون مشترک به آن رای مثبت دادند. غلامرضا نوری قزلجه، عضو کمیسیون بررسی طرح صیانت در تذکر آیین‌نامه‌ای حین بررسی لایحه بودجه و پیش از تصویب طرح صیانت، گفته بود: از دیروز پیامک آمده تا برای یک جلسه ۴۵ دقیقه‌ای بررسی طرح صیانت شرکت کنید. برای چنین طرح مهمی نباید در این مدت کوتاه تصمیم‌گیری شود.
طبق آیین‌نامه نباید جلسه‌ای برگزار شود چون فایل جلسات کمیسیون بسته است. هنوز گزارشات مرکز را ندیده‌ایم. طبق ایین‌نامه دستور بدهید بررسی طرح به بعد از بودجه موکول شود. اما رضا تقی‌پور رییس کمیسیوین طرح صیانت در پاسخ به نوری اعلام کرد: ما از بدو تشکیل کمیسیون با کارشکنی‌های مختلف روبرو هستیم و نمی‌‌گذارند طرح بررسی شود. در هفته گذشته که اعضای کمیسیون با بهانه بررسی بودجه با غیبت‌هایشان جلسات را تعطیل کرده‌اند. کجای ایین‌نامه گفته است جلسات کمیسیون در زمان بررسی بودجه تعطیل است. بعضی از همکاران فتوا صادر می‌کنند. این اسمش دیکتاتوری مدرن است. یک نفر تصمیم می‌گیرد جلسات کمیسیون را تعطیل کند. امروز بعضی از صحبت‌ها خوراک برای رادیوهای بیگانه است.
نماینده مخالف: عده‌ای من را به خاطر مخالفت با طرح تهدید کرده‌اند
جلال رشیدی کوچی، تنها مخالف عضو کمیسیون مشترک، در جلسه این کمیسیون تهدید علیه خود سخن گفت: «من نه مخالف نظام هستم و نه مخالف انقلاب از خانواده‌ای آمده‌ام که پنج شهید تقدیم کرده است. عده‌ای برای موافقت با این طرح با من تماس می‌گیرند و من را تهدید می‌کنند. این در حالی است که بعد از گذشت مدتی به آغاز به کار کمیسیون مشترک مردم هنوز نگران تصویب این طرح هستند.» تقی‌پور، رییس کمیسیون مشترک نیز در پاسخ به این سخنان اظهار کرد: «متاسفانه هنوز تخریب‌ها و تهدیدها در خصوص این طرح ادامه دارد.»
نمایندگان به‌دنبال بررسی مجدد طرح صیانت و برگشت به صحن علنی
رشیدی کوچی البته پس از پایان جلسه کمیسیون مشترک، با انتشار توییتی از تلاش برای لغو طرح صیانت و بازگشت بررسی آن به صحن علنی مجلس خبر داد. او در حساب شخصی خود در توییتر نوشت: «امروز در جواب دغدغه و مطالبه آحاد مردم شریف ایران اسلامی، وفق تبصره 2 ماده 167 آیین نامه داخلی مجلس، تقاضای لغو بررسی طرح صیانت در کمیسیون مشترک و بازگشت طرح به صحن مجلس را مطرح کردم که تاکنون به امضای 55 نفر از نمایندگان محترم رسیده است و در حال افزایش تعداد امضا است.» براساس تبصره 2 ماده 167 آیین‌نامه داخلی، چنانچه 15 نفر از نمایندگان تقاضای لغو رسیدگی طرح یا لایحه طبق اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسی را تا قبل از تایید شورا‌ی‌نگهبان از مجلس داشته باشند این تقاضا در همان جلسه اعلام و در جلسه بعد طبق ماده (165) آیین‌نامه داخلی مطرح می‌شود و درصورت تصویب این تقاضا، رسیدگی به لایحه یا طرح طبق آیین‌نامه داخلی ادامه می‌یابد. حال به گفته رشیدی تعداد امضاها به بیشتر از حد نصاب تعیین شده در آیین‌نامه داخلی مجلس رسیده و احتمالا بایستی منتظر رای‌گیری مجدد در صحن علنی مجلس برای طرح صیانت باشیم. پیش از این نیز پس از رای مثبت نمایندگان مجلس به بررسی این طرح ذیل اصل 85 قانون اساسی، تعدادی از نمایندگان تقاضای لغو اصل هشتاد و پنجی شدن طرح صیانت را به هیات رییسه مجلس ارایه کردند.
البته این تقاضا دو بار به رای گذاشته شد و علی‌رغم رای مثبت نمایندگان مجلس در جلسه غیرعلنی مبنی بر لغو اصل هشتاد و پنجی شدن طرح صیانت، با رای‌گیری مجدد در جلسه علنی به منظور تصویب این موضوع، این اتفاق نیفتاد و اکثریت نمایندگان به باقی ماندن بررسی طرح صیانت طبق اصل 85 قانون اساسی رای مثبت دادند.
اعتراض مخالفان در شبکه‌های اجتماعی
اما در این روزها، هشتگ‌های مربوط به طرح صیانت در شبکه‌های اجتماعی دوباره داغ شده است و کندی چشم‌گیر سرعت اینترنت در روزهای گذشته روی شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام باعث شده تا کاربران شبکه‌های اجتماعی، نسبت به آنچه اجرای خاموش طرح صیانت می‌خوانند اعتراض کنند. کاربران شبکه‌های اجتماعی بر این باورند که دولت سعی دارد با کاهش پهنای باند شبکه‌های اجتماعی، تاخیر در تصویب طرح صیانت را جبران کند و چراغ خاموش، محدودیت مد نظر خود را برای اینترنت اجرایی کند. آنها با اشاره به سرنوشت وایبر در سال ۹۳ و ۹۴ از کندی و کاهش پهنای باند اینستاگرام ابراز نگرانی کرده‌اند. مصطفی آرانی، روزنامه‌نگار حوزه فناوری در صفحه توییتر خود نوشت: «فرض کنید اتوبان سه باندهای به اسم اینترنت داریم و کسانی را که می‌خواهند به اینستاگرام بروند، مجبور می‌کنند از یک باند بروند و هر روز در حال باریک کردن این مسیر هستند، با اینکه تعداد خودروهایی که می‌خواهند از این باند بروند، زیادتر است. نتیجه این موضوع ترافیک بیشتر و کند شدن ارتباط شما به سرورهای اینستاگرام و بازگشت دیتا از سرورهای اینستاگرام به موبایل‌های شماست؛ اما وقتی اعتراض می‌کنید میزان سرعت در باندهای دیگر را به شما نشان می‌دهند و می‌گویند اسپیدتست می‌گوید همه‌چیز نرمال است.» حجم نارضایتی و نگرانی‌های مردم باعث شد تا پلتفرم «کارزار» نیز به عنوان پلتفرم جمع‌آوری امضا برای مطالبات مدنی، کارزاری با عنوان «مخالفت با اجرای خاموش طرح صیانت و کندی سرعت اینترنت» از طرف عموم مردم خطاب به رییس‌جمهور و رییس مجلس و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایجاد کند. حامد بیدی، مدیر و طراح پروژه کارزار نیز در این باره با تشویق کاربران به امضای کارزار جدید در مقابله با طرح صیانت در رشته توییتی نوشت: «با به تعویق افتادن تصویب طرح صیانت، دولت پیشاپیش اجرای آن را شروع کرده و با اختلال مستمر روی اینستاگرام و عدم افزایش پهنای باند بین‌المللی قتل اینترنت را شروع کرده است.» اعتراض در شبکه‌های اجتماعی، حتی از سوی نمایندگان مجلس هم دنبل می‌شود. روح‌الله حضرت‌پور، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با اشاره به تصویب کلیات طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی در کمیسیون مشترک در مطلبی در صفحه توییتر خود نوشت: «طرح صیانت همچون بقیه طرح‌های مسدودسازی و محدودسازی از همین الان شکست خورده است. مجلس حق ندارد برای مردم تعیین تکلیف کند. از همان ابتدا مخالف این طرح بودم و تلاش می‌کنیم طرح را به صحن آورده و ردش کنیم. برخی نمایندگان می‌خواهند بدون نظر مجلس طرح را تصویب کنند. دولت‌ها نمی‌توانند در مقابل تکنولوژی بایستند. میلیون‌ها شغل در بستر فضای مجازی ایجاد شده که دولت وظیفه دارد از آنها حمایت کند، نه اینکه به دنبال حذف این فضا باشد.»
انکار وزیر ارتباطات درباره نقش صیانت در اینترنت بی‌کیفیت
اما در مقابل وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چند روز پیش با انتشار یادداشتی اعلام کرد علی‌رغم همه مشکلات، سرعت اینترنت در دولت سیزدهم افزایش داشته است. اگرچه عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات می‌گوید دولت سیزدهم به هیچ عنوان به دنبال مسدودسازی اینترنت نیست و در حال تلاش است که اینترنتی پرسرعت و با کیفیت را در اختیار مردم قرار دهد. با این‌حال انتشار تصاویری از شاخص‌های مختلف اینترنت، نشان می‌دهند کیفیت اینترنت و سرعت آن به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است، موضوعی که زارع‌پور آن را فیک‌نیوز می‌خواند. زارع‌پور در صفحه شخصی خود در این باره نوشت: «تصویر دست‌به دست شده نمودار ترافیک سایت‌ساز گوگل است که در دو هفته گذشته افت کرده و به‌هیچ‌وجه نشان‌دهنده ترافیک کل گوگل نیست اما در فضای مجازی برای حقیقت نشان‌دادن یک دروغ، از آن به عنوان نمودار ترافیک کل سرویس‌های گوگل در ایران و وضعیت پهنای باند بین‌الملل کشور استفاده شده است.»
