فائزه طاهری
پرسپولیس تهران روز شنبه، به مصاف اولسان کره جنوبی رفت و مغلوب شد، اما شاید یکی دیگر از مغلوبان این دیدار، صداوسیمایی بود که اگرچه تا چند سال پیش، در دیدارهای فوتبالی صدها و هزاران بیننده را پای این جعبه جادویی میخکوب می‌کرد، اکنون خاصیت جادویی خود را از دست داده و رقابت را به فضای مجازی واگذار کرده است و از طرف دیگر، این فضا در حالی که شامل پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی بومی می‌شود، اما عمده کاربران را به سمت شبکه‌های اجتماعی خارجی هدایت کرده است. زمانی که اعلام شد بازی فینال از صفحه رسمی اینستاگرام فارسی کنفدراسیون فوتبال آسیا پخش می‌شود و این کنفدراسیون، گزارشگری بازی را به عادل فردوسی‌پور، شخصیت محبوب بین فوتبالی‌ها و حتی بسیاری از غیرفوتبالی‌ها سپرده که اگرچه پیش از این هم با کنار گذاشته شدن از برنامه فوتبالی نود، زاویه‌اش با مسوولان صداوسیما و مدیر شبکه سه مشخص شده و به‌تازگی هم با صحبت‌هایی از جانب آنان معلوم شد به‌شدت مغضوب است، درحالی که تا پیش از آن این صفحه کمتر از نیم میلیون فالوئر داشت، در مدت زمان کوتاهی، تعداد فالوئرهای این صفحه به آستانه ۳ میلیون رسید. اگرچه مخالفانی که همواره ساز مخالفت کوک می‌کنند عنوان کردند بسیاری از فالوئرهایی که در این مدت به صفحه AFC اضافه شده، فالوئرهای فیک هستند، اما رسیدن به رکورد ۸۰۰ هزار تماشاگر برنامه زنده فوتبال از این صفحه، آن هم در حالی که تنها با آی‌پی ایران قابل مشاهده بود و بسیاری از خارج‌نشینان هم نتوانستند سهمی از این آمار داشته باشند، نشان داد حتی اگر بسیاری از این فالوئرها تنها برای دهن‌کجی به بدخواهان عادل اقدام به دنبال کردن صفحه اینستاگرام AFC کرده باشند، اما حداقل ۸۰۰ هزار نفر ترجیح داده‌اند بازی را نه از شبکه سه سیما، نه از رادیو و نه حتی پخش‌‌کننده‌های داخلی، بلکه از یک شبکه اجتماعی خارجی که البته به بهای اینترنت بین‌الملل هم برایشان تمام می‌شود، تماشا کنند. این موضوع در حالی دستمایه شوخی‌های کاربران فضای مجازی شده که در مقابل، مسوولانی که همواره لزوم حمایت از پیام‌رسان‌های بومی را مطرح می‌کنند، از وزیر ارتباطات گله کردند که چرا حافظ منافع اینستاگرام شده و از مردم خواسته برای اینکه اینستاگرام پاسخگوی کاربران باشد، به مردم گفته که از دانلودهای حجیم پرهیز کنند تا مانع پخش زنده این برنامه نشوند. اگرچه محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از آغاز بازی پرسپولیس و اولسان از کاربران اینترنتی خواست دانلودهای حجیم خود را متوقف کنند تا گزارش فوتبال با مشکل مواجه نشود، اما آیا مردم نیاز به مشاوره‌ای داشتند که به آنها بگوید از کدام شبکه و خروجی بازی را تماشا کنند؟ صرف کیفیت شبکه پخش‌‌‌کننده که شامل کیفیت تصویر و البته در مورد بازی فوتبال، گزارشگر بازی است، باعث می‌شود تماشاگر فوتبال انتخاب کند که از چه راهی به تماشای بازی بنشیند، کما اینکه این ۸۰۰ هزار نفر در بیشترین حالت که به‌طور میانگین ۶۰۰ هزار تماشاگر می‌شدند، به هر دلیل اینستاگرام را به صداوسیما و شبکه‌های اجتماعی داخلی ترجیح دادند. به نظر می‌رسد انتقاد از اینکه چرا شخص مسوول از مردم خواسته دانلودهای حجیم را هنگام مسابقه متوقف کنند تا ترافیک شبکه مانع تماشای بازی نشود، آدرس غلطی است از همان نمونه‌هایی که هنگام فیلترینگ تلگرام به بهانه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی دادند و هنوز هم این پیام‌رسان بیش از تمامی پیام‌رسان‌های بومی، کاربر دارد که زحمت روشن کردن فیلترینگ و بهای اینترنت بین‌الملل را به جان می‌خرند تا بتوانند از خدماتی که این پیام‌رسان فیلترشده ارایه می‌دهد استفاده کنند. به نظر می‌رسد رغبت و تمایل مردم به ابزارهای اجتماعی داخلی را باید در جایی دیگر جست‌وجو کرد و اشاره تلویحی وزیر ارتباطات به یک شبکه اجتماعی، بهانه مناسبی نیست که چرا مردم در شبکه‌های بومی حضور حداقلی دارند و همچنان شبکه‌های خارجی را ترجیح می‌دهند.
