گروه دانش و فن|
ماهواره ایرانی ظفر در دو نسخه یک و دو به سازمان فضایی ایران برای طی مقدمات قرار گرفتن در مدار، تحویل داده شد. ماهواره ظفر یک ماهواره تحقیقاتی با ویژگی سنجش از دور است که تهیه نقشه کاربری اراضی، پایش توسعه شهری، پایش تغییرات در عرصه‌های طبیعی و جنگلی و تغییرات دریاچه‌های دائمی و فصلی و نیز شناسایی مناطق تخریب‌شده بعد از بحران از جمله کاربردهای آن خواهد بود. قرار است این ماهواره‌ها پس از طی فرآیند پرتاب به وزارت دفاع برای قرار گرفتن در مدار تحویل داده شود. ماهواره ظفر حدود ۱۱۳ کیلوگرم وزن دارد و عمر عملکردی آن برای ماندن در مدار زمین حداقل یک و نیم سال در نظر گرفته شده است که در ارتفاع ۵۳۰ کیلومتری از سطح زمین و در مدار لئو قرار خواهد گرفت.
به گزارش تعادل، ماهواره ظفر روز گذشته از سوی دانشگاه علم و صنعت به سازمان فضایی ایران تحویل داده شد و قرار است به پایگاه فضایی برای قرارگیری در مدار زمین منتقل و با ماهواره‌بر ایرانی «سیمرغ» به فضا پرتاب شود. ماهواره ظفر به سفارش سازمان فضایی از سوی محققان و دانشمندان فضایی دانشگاه علم و صنعت طراحی و ساخته شده است. مراسم تحویل این ماهواره تحقیقاتی، با حضور مرتضی براری رییس سازمان فضایی ایران، جبارعلی ذاکری رییس دانشگاه علم و صنعت و حسین بلندی رییس مرکز تحقیقات فضایی این دانشگاه برگزار شد و درحالی که قرار بود این مراسم با حضور محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شود، او در این مراسم حضور نداشت. با وجود این، محمدجواد آذری جهرمی درباره ظفر در توییتر نوشت: «با تلاش دانشمندان جوان ایرانی ماهواره‌های ظفر یک و دو که تست‌های موفق خود را پشت سر گذاشته‌اند امروز راهی پایگاه فضایی می‌شوند تا به‌زودی فرآیند قرار گرفتن آنها در مدار طی شود.» وی با درج هشتگ آینده روشن گفت: «این ماهواره و ماهواره بر هر دو یک گام تحقیقاتی مهم هستند.» وزیر ارتباطات همچنین در اینستاگرام نوشت: «دو نسخه از ماهواره ظفر با دستان پرتوان دانشمندان جوان ایرانی ساخته شده و تکنولوژی آن در برابر سایر ماهواره‌هایی که تاکنون ساخته بودیم بالاتر است.» وی تاکید کرد: «این ماهواره هم توان مخابراتی و هم توان تصویربرداری و جمع‌آوری سیگنال‌های فضایی را دارد. ماهواره ظفر به پایگاه فضایی منتقل می‌شود و ماهواره‌بر «سیمرغ ایرانی» هم تکنولوژی پیچیده‌ای دارد که کارهای آن به اتمام رسیده است.»
ظفر چه ماموریت‌هایی دارد
مرتضی براری رییس سازمان فضایی ایران در مراسم تحویل‌گیری ماهواره ظفر، با بیان اینکه این ماهواره در دو نسخه و با ماموریت تصویربرداری ساخته شده است، گفت: «هدایت، کنترل و دریافت و ارسال داده به سه ایستگاه زمینی از جمله ماموریت‌هایی است که برای این ماهواره پیش‌بینی شده است.» وی تصویربرداری، ذخیره و ارسال داده و اندازه‌گیری تشعشات فضایی را از جمله ویژگی‌های کاربردی ماهواره ظفر عنوان کرد و گفت: «این ماهواره در هر ۹۴ دقیقه به دور کره زمین چرخش دارد. یعنی روزانه حدود ۱۵ بار به دور کره زمین خواهد چرخید و اطلاعات مدنظر را به زمین مخابره می‌کند.» رییس سازمان فضایی ایران با بیان اینکه قرار است این ماهواره به پایگاه فضایی برای قرارگیری در مدار زمین منتقل شود، گفت: پیش‌بینی شده است که ماهواره «ظفر» با ماهواره‌بر «سیمرغ» به فضا پرتاب شود و در مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین قرار گیرد.» وی با بیان اینکه ایستگاه‌های کنترل و هدایت ماهواره نیز آماده هستند، افزود: «پس از قرارگیری ماهواره در مدار، عملیات کنترل، هدایت، دریافت و ارسال داده اطلاعات از طریق این ایستگاه‌ها انجام می‌شود تا بتوانیم با توسعه زیرساخت‌های فضایی کشور، پاسخگوی نیازهای جامعه باشیم.» معاون وزیر ارتباطات تاکید کرد: «سه ایستگاه فضایی ماهدشت، چرمشهر و قشم به عنوان ایستگاه‌های زمینی ماهواره ظفر در نظر گرفته شده و این سه ایستگاه کار دریافت و ارسال ماهواره را برعهده دارند.» براری با بیان اینکه برای طراحی ماهواره «ظفر» بیش از ۳۴۰ هزار نفر ساعت نقش داشته‌اند و زمان طراحی و ساخت آن سه سال بوده است، گفت: طی چهار ماه گذشته با همکاری دانشگاه علم و صنعت و سازمان فضایی ایران کلیه تست‌های عملکردی و محیطی این ماهواره با موفقیت اجرا شده است.»
زمان پرتاب ظفر مشخص نیست
رییس سازمان فضایی ایران در مورد زمان پرتاب ماهواره ظفر گفت: «پس از تحویل و انتقال این ماهواره به پایگاه فضایی، هماهنگی‌های لازم برای پرتاب با مراجع قانونی و ذی‌ربط انجام می‌شود تا پرتاب آن صورت گیرد. اما هنوز زمان دقیق آن مشخص نیست.» براری با تاکید بر اینکه ایران جزو ۹ کشور اول دنیا است که توانسته به باشگاه کشورهای صاحب چرخه فضایی بپیوندد، گفت: تمام شش رکن حوزه فضایی از طراحی و ساخت ماهواره، طراحی و ساخت پایگاه فضایی، ساخت ماهواره‌برها و ایستگاه کنترل، ایستگاه هدایت و پردازش داده‌های ماهواره‌ای توسط محققان داخلی، بومی‌سازی شده است.» براری تاکید کرد: «ماهواره سنجشی ظفر با قدرت تفکیک تصاویر ۲۲.۵ متر از امروز فرآیند آمادگی برای در مدار قرارگرفتن را آغاز می‌کند و امیدواریم با تجربه‌ای موفق حاصل از پژوهش‌های تولید ماهواره، تا سال ۱۴۰۴ به ساخت ماهواره سنجشی با قدرت تفکیک تصاویر یک متر برسیم.»
همچنین حسین بلندی رییس مرکز تحقیقات فضایی دانشگاه علم و صنعت، درخصوص دانش بومی ساخت ماهواره گفت: «برای ساخت ماهواره‌های ظفر ۱ و ۲ تنها چهار قطعه از تجهیزات مورد نیاز را از بیرون تهیه کردیم و تمام تجهیزات دیگری که برای ساخت ماهواره ظفر مورد نیاز بود، توسط دانشگاهیان ساخته شده است. اگر بخواهم در این باره درصدی ارایه بدهم باید بگویم تقریبا بالای ۹۰ درصد دانش ساخت این دو ماهواره بومی دانشی خودمان است که می‌تواند نیازهای جامعه را از این طریق برطرف کند.» وی با اشاره به تحریم‌هایی که علیه تجهیزات و سازمان‌های فضایی کشور از سوی ایالات‌متحده امریکا به وجود آمده است، گفت: «بچه‌های ما در شرایط سختی وارد میدان شدند و حرکت کردند. اما با وجود تمام تحریم‌ها توانستیم کار را پیش ببریم. تمام کشورهای دنیا با مهندسی سیستم کار ساخت ماهواره را انجام می‌دهند اما به دلیل تحریم چنین امکانی را نداریم. پژوهشگران برای ساخت این ماهواره تجهیزاتی که بیش از ۹۰ درصدشان در اختیار نبود را به وجود آوردند. ما امروز تحریم‌ها را شکسته‌ایم و هرقدر فشار تحریم بیشتر شد ما بار دانشی خود را افزایش دادیم.»
