گروه دانش و فن |
اینترنت اشیا (IoT) با فراهم کردن یک شبکه جهانی متصل از اشیا، قابلیت‌هایی از جمله کنترل از راه دور دستگاه‌ها در منازل و سازمان‌های اداری را فراهم می‌کند و می‌تواند در حوزه‌های مختلف انرژی، حمل و نقل، صنعت، بهداشت و درمان و شهر هوشمند نقش پررنگی داشته باشد.
بر اساس گزارش وب‌سایت internetofthingsagenda، اکوسیستم اینترنت اشیا متشکل از دستگاههای هوشمند با قابلیت دستیابی به وب است که از پردازنده‌های تعبیه‌شده، حسگرها و سخت‌افزارهای ارتباطی برای جمع‌آوری، ارسال و انجام فعالیت روی داده‌هایی که از محیط خود به دست می‌آورد، استفاده می‌کند.
اینترنت اشیا یا IoT به میلیاردها دستگاه فیزیکی در سراسر جهان اطلاق می‌شود که به اینترنت متصل شده و داده‌ها را جمع‌آوری کرده و به اشتراک می‌گذارند. به لطف پردازنده‌ها و شبکه‌های بی‌سیم، با بهر‌ه‌گیری از اینترنت اشیا، امکان تبدیل هر چیزی، از یک قرص تا یک هواپیما به یک ماشین خودران وجود دارد. این فناوری، سطحی از هوش دیجیتالی را به دستگاه‌هایی که قادر به تکلم نیستند، اضافه می‌کند و به آنها امکان می‌دهد داده‌های دیجیتالی و فیزیکی دنیای واقعی را بدون درگیر کردن انسان، با هم ادغام کنند. دستگاههای متصل در اینترنت اشیا، با سایر دستگاههای مرتبط ارتباط برقرار کرده و بر اساس اطلاعاتی که از یکدیگر دریافت می‌کنند، عمل می‌کنند. دستگاه‌ها بیشتر کارها را بدون دخالت انسان انجام می‌دهند، اگرچه افراد می‌توانند با دستگاه‌ها ارتباط برقرار کنند- برای مثال، برای تنظیم آنها، دستورالعمل‌هایی را برای آنها فراهم یا به داده‌ها دسترسی پیدا می‌کنند. پروتکل‌های اتصال، شبکه و ارتباطات مورداستفاده با این دستگاههای فعال‌شده توسط وب تا حد زیادی به برنامه‌های خاص IoT مستقر بستگی دارد.
چرا IoT مهم است
اینترنت اشیا به افراد کمک می‌کند تا زندگی و کار هوشمندانه‌تری داشته و همچنین کنترل کاملی بر زندگی خود داشته باشند. اینترنت اشیا علاوه بر ارایه دستگاههای هوشمند برای ماشینی کردن فعالیت‌ها در منازل، برای تجارت ضروری است. اینترنت اشیا با نگاهی به زمان واقعی چگونگی عملکرد سیستم‌های شرکت‌ها، به کسب‌و‌کارها بینشی همه‌جانبه از عملکرد ماشین‌آلات تا تأمین عملیات زنجیره‌ای و لجستیکی ارایه می‌دهد. اینترنت اشیا شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا فرآیندها را خودکار کنند و هزینه‌های کار را کاهش دهند، همچنین ضایعات را کاهش داده و خدمات را بهبود می‌بخشد، تولید و تحویل کالا و همچنین شفافیت در معاملات مشتری را ارزان‌تر می‌کند. اینترنت اشیا تمامی صنایع از جمله مراقبت‌های بهداشتی، مالی، خرده‌فروشی و تولید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شهرهای هوشمند به شهروندان کمک می‌کنند تا ضایعات و مصرف انرژی را کاهش دهند و از سنسورهای متصل حتی در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا به نظارت بر عملکرد محصول و پیش‌بینی الگوهای رشد کمک کنند. به همین دلیل است که اینترنت اشیا یکی از مهم‌ترین فناوری‌های زندگی روزمره است و هرچه کسب‌وکارهای بیشتری متوجه پتانسیل دستگاههای متصل برای حفظ رقابت شوند، توانایی این فناوری هم بیشتر خواهد شد.
اینترنت اشیاء مزایای بسیاری برای سازمان‌ها فراهم می‌کند، از جمله اینکه آنها را قادر می‌کند بر فرایندهای کلی تجارت‌شان نظارت کنند، تجربه مشتری را ارتقا ببخشند، در وقت و هزینه خود صرفه‌جویی کنند، بهره‌وری کارمندان را افزایش دهند، تصمیمات شغلی بهتری بگیرند و درآمد بیشتری کسب کنند. اینترنت اشیا شرکت‌ها را ترغیب می‌کند تا در روش‌های نزدیک شدن به مشاغل، صنایع و بازارهای خود تجدیدنظر کنند و به آنها ابزاری برای بهبود استراتژی‌های تجاری‌شان می‌دهد. از مزایای اینترنت اشیا می‌توان به امکان دسترسی به اطلاعات از هرجا و در هر زمان و در هر دستگاه، بهبود ارتباط بین دستگاههای الکترونیکی متصل، صرفه‌جویی در وقت و هزینه با انتقال بسته‌های داده از طریق شبکه متصل، بهبود کیفیت خدمات یک تجارت با خودکارسازی وظایف و کاهش نیاز به مداخلات انسانی اشاره کرد. البته اینترنت اشیا معایبی نیز دارد. یکی از معایب این فناوری این است که با افزایش تعداد دستگاههای متصل، اطلاعات بیشتری بین دستگاه‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود و بدین‌تریب پتانسیل اینکه یک هکر بتواند اطلاعات محرمانه را بدزدد نیز افزایش می‌یابد. یا اینکه شرکت‌ها ممکن است مجبور شوند با تعداد زیادی دستگاههای IoT مقابله کنند و جمع‌آوری و مدیریت داده‌های همه دستگاه‌ها چالش‌برانگیز باشد. همچنین اگر در سیستم اشکالی به وجود بیاید، احتمالاً تمامی دستگاههای متصل خراب می‌شوند و از آنجا که هیچ استاندارد بین‌المللی سازگاری برای IoT وجود ندارد، ارتباط دستگاههای سازندگان مختلف با یکدیگر دشوار است.
مصرفکنندگان و برنامه‌های کاربردی اینترنت اشیا
بسیاری از برنامه‌های دنیای واقعی از اینترنت اشیاء، از جمله IoT مصرف‌کننده تا IoT صنعتی بهره می‌گیرند. برنامه‌های اینترنت اشیاء در حوزه‌های بسیاری از جمله خودرو، مخابرات و انرژی نقش دارند. به عنوان مثال در بخش مصرف‌کننده، خانه‌های هوشمند که مجهز به ترموستات هوشمند، لوازم هوشمند و گرمایشی متصل، روشنایی و دستگاههای الکترونیکی هستند می‌توانند از راه دور و از طریق رایانه و تلفن‌های هوشمند کنترل شوند. دستگاههای پوشیدنی با سنسورها و نرم‌افزار می‌توانند داده‌های کاربر را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کنند و با هدف آسان‌تر کردن زندگی کاربران، پیام‌هایی را به فناوری‌های دیگر در مورد کاربران ارسال کنند. دستگاههای پوشیدنی همچنین برای ایمنی عمومی استفاده می‌شوند - برای مثال، بهبود زمان پاسخگویی پاسخ‌دهندگان در شرایط اضطراری با تهیه مسیرهای بهینه یا با ردیابی علائم حیاتی کارگران ساختمانی یا آتش‌نشانان در مکان‌هایی که زندگی آنها در خطر قرار دارد. در مراقبت‌های بهداشتی، اینترنت اشیا مزایای بسیاری از جمله امکان نظارت دقیق‌تر بیماران با استفاده از داده‌های تولیدشده و تجزیه و تحلیل آن ارایه می‌دهد. بیمارستان‌ها اغلب از سیستم‌های اینترنت اشیا برای تکمیل کارهایی مانند مدیریت موجودی، برای داروها و ابزارهای پزشکی استفاده می‌کنند. ساختمان‌های هوشمند می‌توانند با استفاده از سنسورهایی که تعداد سرنشینان در یک اتاق را تشخیص می‌دهند، هزینه‌های انرژی را کاهش دهند. دما می‌تواند به‌طور خودکار تنظیم شود – برای مثال، در صورت تشخیص سنسورهای اتاق کنفرانس، تهویه هوا را روشن می‌کنند یا اگر همه افراد به خانه رفته باشند، تهویه هوا را خاموش می‌کنند. در کشاورزی، سیستم‌های هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا می‌توانند با استفاده از سنسورهای متصل به نظارت بر نور، دما، رطوبت و رطوبت خاک مزارع زراعی کمک کند. اینترنت اشیا همچنین در خودکارسازی سیستم‌های آبیاری نقش مهمی دارد. در یک شهر هوشمند، سنسورها و استقرار اینترنت اشیا مانند چراغ‌های خیابانی و کنتورهای هوشمند، می‌توانند به کاهش ترافیک، صرفه‌جویی در انرژی، نظارت و رسیدگی به نگرانی‌های زیست محیطی و ارتقای بهداشت کمک کنند.
مسائل مربوط به امنیت و حریم خصوصی اینترنت اشیا
اینترنت اشیاء میلیاردرها دستگاه را به اینترنت متصل می‌کند و شامل استفاده از میلیاردها داده است که همه آنها باید ایمن شوند. با توجه به سطح گسترده‌ای که امکان حمله به آن وجود دارد، امنیت و حریم خصوصی در اینترنت اشیا، به عنوان یکی از نگرانی‌های عمده عنوان شده است. در سال 2016، یکی از بدنام‌ترین حملات اینترنت اشیا، میرای (Mirai) بود. این بات‌نت به ارایه‌دهنده سرور نام دامنه Dyn نفوذ کرد و بسیاری از وب‌سایت‌ها را برای مدت زمان طولانی تحت یکی از بزرگ‌ترین حملات توزیع انکار سرویس (DDoS) نگه داشت. مهاجمان با سوءاستفاده از دستگاههای اینترنت اشیا با ایمنی ضعیف، به این شبکه دسترسی پیدا کردند. از آنجایی که دستگاههای اینترنت اشیا اتصال نزدیکی با یکدیگر دارند، تمام کاری که یک هکر باید انجام دهد، سوءاستفاده از یک آسیب‌پذیری برای دستکاری تمام داده‌ها است که با این کار، دستگاه‌ها را غیرقابل استفاده می‌کند. تولیدکنندگانی که دستگاههای خود را به‌طور مرتب به‌روزرسانی نمی‌کنند یا هیچ‌گاه این کار را انجام نمی‌دهند، آنها را در برابر مجرمان سایبری آسیب‌پذیر می‌کنند. علاوه بر این، دستگاههای متصل اغلب از کاربران می‌خواهند اطلاعات شخصی خود، از جمله نام، سن، آدرس، شماره تلفن و حتی حساب‌های رسانه‌های اجتماعی خود را وارد کنند و این اطلاعات برای هکرها بسیار ارزشمند است. با این حال، تنها هکرها نیستند که برای اینترنت اشیا تهدید به شمار می‌روند. حفظ حریم خصوصی یکی دیگر از نگرانی‌های اصلی کاربران اینترنت اشیا است. برای مثال، شرکت‌هایی که دستگاههای IoT را برای مصرفکنندگان تولید می‌کنند نیز می‌توانند از این دستگاه‌ها برای به دست آوردن و فروش داده‌های شخصی کاربران استفاده کنند. همچنین فراتر از فاش کردن اطلاعات شخصی، IoT خطری برای زیرساخت‌های مهم، از جمله برق، حمل و نقل و خدمات مالی ایجاد می‌کند.
آینده IoT چه می‌شود
درباره آینده بازار اینترنت اشیا تخمین‌های زیادی زده شده است. برای مثال پیش‌بینی شده که درآمد سالانه سخت‌افزار و نرم‌افزار IoT تا سال 2020 بیش از 450 میلیارد دلار باشد. یا اینکه تخمین زدند اینترنت اشیا تا سال 2025، آورده‌ای 11.1 تریلیون دلاری داشته باشد. برخی معتقدند تعداد دستگاههای IoT متصل، سالانه 12 درصد افزایش می‌یابد تا در سال 2030 به 125 میلیارد دستگاه می‌رسد. موسسه گارتنر هم ارزیابی کرده که تا سال 2020، 20.8 میلیارد شیء متصل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
