با کاهش تدریجی قیمت دلار در بازار پول و سرمایه ایرانیان؛ بسیاری از خانواده‌های ایرانی به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش کلیدی هستند که تاثیر این کاهش قیمت چه زمانی و تا چه اندازه‌ای بر سفره‌های طبقات کمتر برخودار نمودار خواهد شد و اساسا آیا توقع بازگشت دامنه قیمت‌ها به نقطه قبل از نوسان در بخش‌هایی چون مسکن، پوشاک، اقلام مصرفی و... آیا توقع معقولی است یا نه؟ یک کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش‌ها می‌گوید مشخص شدن آثار کاهش قیمت دلار در بازار زمان‌بر است و حدود دو ماه طول خواهد کشید.
علی حیات‌نیا با اشاره به روند کاهشی نرخ ارز که از چندی قبل به صورت تدریجی آغاز و اکنون شدت گرفته، گفت: در شرایطی که هنگام افزایش قیمت دلار گاهی تاثیر آن را به صورت روزانه بر اقلام و کالاها شاهدیم، اما مشخص شدن اثر کاهش دلار بر قیمت کالاها زمان‌بر است و حدود دو ماه زمان نیاز دارد.
به گفته حیالت نیا، دو ماه زمان مناسبی است که کالاهای موجود در بازار فروش برود و کالاهای جدید با قیمت جدید وارد بازار شود. وی ادامه داد: البته این تاثیر برای کالاهای مختلف متفاوت است و ابتدا خود را در کالاهای وارداتی که قیمت تمام شده آنها مستقیما بر اساس دلار است، نشان می‌دهد. همچنین شاخص‌های متعددی از جمله میزان عرضه و تقاضا، تعرفه‌های گمرکی، الگوی مصرف و... نیز می‌تواند بر این زمان موثر باشد. حیات‌نیا تاکید کرد: به علاوه باید مشخص شود که این روند کاهشی دایمی است، متوقف می‌شود یا دچار نوسان خواهد شد و شاید بخشی از عکس‌العلمل دیرهنگام بازار به کاهش قیمت دلار ناشی از این موضوع باشد. وی با بیان اینکه بعد از کاهش قیمت دلار معمولا برای کاهش قیمت اجناس مقاومت‌هایی هم رخ می‌دهد، افزود: این مقاومت عمدتا از سوی توزیع‌کنندگان و عرضه‌کنندگان است.
به گفته این کارشناس مسائل اقتصادی، در چنین مواردی برخی از رفتارهای نادرست اقتصادی مانند کاهش عرضه و احتکار هم صورت می‌گیرد تا جلوی کاهش قیمت‌ها در بازار گرفته شود و عده‌ای بتوانند به منافع خود برسند. حیات‌نیا از نقش مهم نظارت‌ها و شفاف‌سازی در چنین شرایطی یاد کرد و گفت: دولت باید نظارت بیشتری خصوصا درمورد کالاهایی که امکان احتکار آنها وجود دارد، اعمال کند.
وی گفت: به علاوه هم‌اکنون باید از تصمیم‌ها و سیاست‌هایی که ممکن است دوباره به افزایش قیمت دلار منجر شود خودداری شود.
قیمت‌ها شکسته خواهند شد
در همین خصوص پورابراهیمی، نماینده مردم کرمان بر این باور است که افزایش و کاهش قیمت‌ها متناسب با تغییر نرخ ارز، تابع فرمول اقتصادی ساده‌ای است که به تناسب عمل کرده و به مرور زمان قیمت‌ها را در بازار واقعی می‌کند.
محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با تابناک درخصوص این موضوع اظهار داشت: آثار تغییرات حاصل از نرخ ارز روی کالاها بر اساس طبقه‌بندی کالایی متفاوت است، به گونه‌ای که روی برخی کالاها تأثیر نرخ ارز آنی اثر می‌گذارد، حال آنکه در برخی دیگر از کالاها با تأخیر همراه است و در مورد برخی دیگر از کالاها به بازه زمانی بلندمدتی نیاز است.
وی افزود: قیمت‌ها بسته به نوع و جنس کالاها کاهش پیدا می‌کند؛ اگر بخواهیم تأثیر آنی نرخ ارز بر کالا را بسنجیم، بهترین مثال آن طلاست. زمانی که نرخ ارز کاهش می‌یابد، نرخ طلا سریع با نرخ ارز تعدیل پیدا می‌کند؛ پس این رابطه در مورد این نوع کالاها لحظه‌ای است؛ اما در برخی از کالاها، تأخیر چند هفته‌ای وجود دارد؛ مثلا در مورد خودرو یا در لوازم الکترونیکی مانند تلفن و گوشی و کامپیوتر وضعیت به همین شکل است یا در برخی دیگر از کالاها دیرکرد چند ماهه است و در مواردی هم طولانی مدت بوده که البته دلیل آن نیز وضعیت عرضه و تقاضا در بازار است که کوتاه‌مدت و بلندمدت شرایط خود را تبیین می‌کنند؛ بنابراین، طلا که خرید و فروش آن بر اساس رابطه خطی است، قیمت آن لحظه‌ای اعلام می‌شود، ولی در مورد لوازم خانگی و مواردی مانند آن، که نیاز به مواد اولیه و پروسه تولید چند ماهه دارد، شرایط فرق می‌کند.
این نماینده یادآور شد: البته ثبات قیمت‌ها و نوسانات نیز بر قیمت اجناس اثر دارد؛ برای مثال قیمت ارز ـ که امروز از ۱۵۰۰۰ تومان به ۱۳۰۰۰ تومان رسیده ـ برای چه مدتی می‌تواند ثبات داشته باشد و آیا میانگین آن در چند ماه آینده کمتر می‌شود یا باز هم قرار است قیمت‌ها افزایش داشته باشد؟!
همه این عوامل و تحلیل‌ها، باعث می‌شود تا پیش‌بینی در آینده نرخ امروز را تعیین کند. در واقع زمانی که قیمت ارز تغییر می‌کند، نمی‌توان اثر آن را با رویکرد طلا یا خودرو یا مواردی از این دست ارزیابی کرد، چون در بسیاری موارد، فرآیند تولید یک کالا، نیاز به زمان زیادی دارد.
وی در پاسخ به اینکه چرا در زمان افزایش قیمت ارز، کالاها به سرعت گران می‌شود، اما هنگام ارزانی ارز، باید چندین ماه پروسه پشت سر گذارند، گفت: کشش قیمتی نسبت به افزایش قیمت همیشه وجود دارد و این در همه جای جهان همین گونه است، اما مقاومت در مقابل کاهش قیمت بیشتر از کاهش آن است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: زمانی که مقاومت صورت می‌گیرد اگر مردم بتوانند شرایط را تحمل کنند، این وضعیت در بلندمدت شکسته می‌شود؛ به عبارت دیگر، اگر ارز کاهش قیمت پیدا کند و بازار نیز نسبت به این شرایط (نخریدن کالا مقاومت کند) بعد از مدتی قیمت‌ها خود به خود تعدیل می‌یابد. شکی نیست که قیمت‌ها با کاهش قیمت ارز کاهش پیدا خواهد کرد، اما در برخی موارد، به زمان بیشتری نیاز است تا اثر خود را نشان دهد..
به نظر می‌رسد سونامی افزایش قیمت‌ها که بعد از نوسات اخیر اقتصادی و خروج ترامپ از برجام سیر صعودی به خود گرفته بود؛ آرام آرام در حال مهار و رسیدن به محدوده قیمت منطقی است؛ توازنی که از طریق هماهنگی تمام نهادهای مسوول و نظارت دقیق بازار حاصل شده است و به اعتقاد تحلیلگران در ادامه اثر خود را روی سفره‌های مردم عادی نیز خواهد گذاشت. تاثیری که برای مشاهده آن همچنان باید منتظر ماند تا روزهای آینده و اخباری که در این زمینه منتشر می‌شود.
