گروه دانش و فناوری| مرجان محمدی|
خداحافظی با تلگرام تا پایان فروردین 97 را می‌توان مهم‌ترین خبر سال جدید در حوزه آی تی دانست. خبری که کام کاربران تلگرام را تلخ کرد، کاربرانی که امیدوارند که این خبر رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس با تدبیر از سوی وزیر ارتباطات و دولت تدبیر و امید ختم به خیر شود و تلگرام فیلتر نشود.
علاءالدین بروجردی با اشاره به موضوع از مدار خارج شدن «تلگرام» اظهار کرد: این تصمیمی است که در بالاترین سطح اتخاذ شده و تلگرام جای خود را به یک سامانه مشابه ملی خواهد داد.
وی تصریح کرد: این موضوع به لحاظ امنیت ملی ما مهم است؛ با توجه به نقش مخربی که تلگرام در بحران‌های سال گذشته در کشور داشت و اینکه ما امروز در فضای مجازی به این توانمندی رسیده‌ایم که یک سامانه ملی را تعریف کنیم مانند سروش و ظرفیت‌های دیگر. رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ممکن است تعداد مشترکین سروش ۳میلیون باشد و تعداد مشترکین تلگرام 40میلیون اما این تعداد سرریز می‌شوند و وقتی تلگرام از مدار خارج شد مردم به یک سامانه ملی روی می‌آورند، تصریح کرد: در رابطه با نگرانی‌هایی که رسانه‌های بیگانه بیشتر به آن دامن می‌زنند که سامانه‌های داخلی ایمن نیست یا مسائلی از این دست به لحاظ بسترسازی فنی و سالم بودن محیط آن، کار گسترده‌یی دارد صورت می‌گیرد.
بروجردی خاطرنشان کرد: این تصمیم اتخاذ شده که تلگرام جای خود را به یک سامانه ملی بدهد و فکر می‌کنم حداکثر تا پایان ماه جاری (فروردین ماه) این اتفاق خواهد افتاد.
درحالی که موسس تلگرام فیلتر شدن این اپلیکیشن در ایران را شایعه خواند، آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت:«دولت به قولهایی که به مردم داده، پایبند است و وعده‌ها را قطعا پیگیری خواهد کرد. هر چند در این میان دولت نیازمند همراهی با سایر قوا و نهادها نیز هست.»وی گفت: امروز شاید گرفتاری‌هایی باشد و مسوولان نتوانند بین مردم مستمرا(به دلیل گستردگی جمعیت و تنوع خواسته‌ها) حضور داشته باشند اما فرصت «شبکه‌های اجتماعی دوسویه» این ظرفیت را ایجاد می‌کند که مسوولان به میان مردم بروند و بی‌واسطه نظرات آنها را بشنوند و از این نظرات استفاده کنند تا با پشتوانه از نظرات مردم، مشکلات مرتفع شود و فاصله میان مردم و مسوولان اندک و اندک‌تر شود.
براساس آمار ارائه شده و گزارش‌های رسمی، تعداد کانال‌های فارسی‌زبان تلگرام تاکنون به بیش از ۷۵۴هزار رسیده است. این درحالی است که میانگین بازدید روزانه این کانال‌ها حدود 5/2میلیارد بار اعلام شده است. از سوی دیگر بیش از یک سوم کانال‌های فارسی تلگرام همواره به‌روزرسانی می‌شوند و میانگین تعداد دفعات انتشار مطلب روی کانال‌های فارسی زبان تلگرام بیش از ۱۱مطلب در روز است.
درحالی که برخی مسوولان تاکنون نسبت به فیلتر شدن تلگرام واکنش نشان نداده‌اند و فیلتر شدن یا نشدن آن را تایید نکرده‌اند اما به نظر می‌رسد تا حدودی این اراده وجود دارد که پیام رسان‌های داخلی جایگزین تلگرام شود به طوری که طی چند روز اخیر تبلیغات پیام رسان‌های داخلی در شبکه‌های مختلف تلویزیون افزایش پیدا کرده است و برخی پیام رسان‌های داخلی خود را به عنوان جایگزین تلگرام معرفی کرده‌اند و با مراجعه برخی کاربران به این پیام رسان‌ها، آنها با مشکل مواجه شده‌اند به طوری که یکی از پیام رسان‌ها با داشتن 50 هزار کاربر دچار اختلال شده و کاربر با پیغام اینکه سرور دچار مشکل شده است لطفا در زمان دیگری مراجعه کنید مواجه می‌شود، حال چگونه است که پیام رسان‌های داخلی با ظرفیت محدود می‌خواهند میزبان میلیون‌ها کاربر تلگرام باشند سوالی است که هنوز پاسخی به آن داده نشده است.
در این بین کارشناسان معتقدند که کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها با نصب فیلترشکن‌های گوناگون از سد فیلترینگ می‌گذرند و بستن تلگرام فقط باعث دلخوری مردم خواهد شد. چراکه پیام رسان‌های داخلی جوابگوی نیاز کاربران نیست. این مهم در سال گذشته به وضوح به مسوولان ثابت شد. وقتی که در روزهایی از سال گذشته تلگرام فیلتر شد این حقیقت آشکار شد که فعلا جایگزینی برای تلگرام وجود ندارد؛ زیرا صرف نظر از استقبال یا عدم استقبال مردم درحال حاضر هنوز هیچ‌یک از پیام‌رسان‌های داخلی این ظرفیت را ندارند که بتوانند از ۴۰میلیون کاربر پشتیبانی کنند؛ این پیام‌رسان‌ها باگ دارند، ممکن است روی اندروید یا IOS کار نکنند، نسخه دسکتاپ و کانال نداشته باشند یا موارد دیگری که اگر کاربر تجربه استفاده از پیام‌رسانی مانند تلگرام را داشته باشد، نمی‌تواند همین حس مشترک را در پیام‌رسان داخلی تجربه کند و همین موضوع سبب می‌شود به جای مراجعه به پیام‌رسان بومی از فیلترشکن استفاده کرده و باز هم سراغ ابزار خارجی فیلتر شده، برود.
با وجود این برخی از پیام‌رسان‌های بومی معتقدند اگر فرصتی که به پیام‌رسان‌های خارجی داده شده به ابزارهای بومی هم داده شود، می‌توانند پاسخگوی نیاز کاربران باشند زیرا این پیام‌رسان‌های بومی از بعد فنی در زیرساخت و معماری، قابلیت مقیاس‌پذیری را به سیستم اضافه کرده‌اند؛ به این معنا که اگر بتوانند جواب دو میلیون کاربر را بدهند با تغییراتی در زیرساخت می‌توانند به راحتی این عدد را به عددهای بالاتر و حتی تا چند ده میلیون هم برسانند.
در هر حال هنوز مشخص نیست که آیا تلگرام به واقع فیلتر می‌شود یا خیر؟ سوالی که تمامی کاربران برای دانستن آن لحظه شماری می‌کنند. از سوی دیگر بسیاری از کارها و اشتغال‌های ایجاد شده در حوزه آی تی بر بستر این اپلیکیشن صورت گرفته است و مسوولان به خوبی می‌دانند که در صورت فیلتر شدن بخش عظیمی از فرصت‌های شغلی ایجاد شده از بین می‌رود، فرصت‌هایی که به نظر می‌رسد پیام رسان‌های بومی نمی‌توانند همانند تلگرام آن را ایجاد کنند. باید منتظر ماند و روزهای فروردین را یکی پس از دیگری سپری کرد تا مشخص شود که آیا تلگرام فیلتر خواهد شد یا خیر؟
