گروه دانش و فن |
چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تخلف برخی اپراتورهای تلفن همراه برای افشای بانک اطلاعاتی مشترکان به برخی وب سایت‌ها خبر دادو گفت: براساس گزارشی که به ما رسیده، برخی اپراتورهای تلفن همراه امکان تبلیغاتی را فراهم کردند که زمانی که مشترک به یک وب‌سایت مراجعه می‌کند، شماره وی قابل استخراج بوده و سایت موردنظر می‌تواند از طریق پیامک با مشترک موردنظر در ارتباط باشد یا یک بانک اطلاعاتی از اطلاعات کاربران تشکیل دهد.
وی با بیان اینکه این موضوع ناقض حریم خصوصی افراد است و باید متوقف شود، گفت: گزارش دریافتی براساس مستنداتی بود که در فضای مجازی و در فضای رسانه‌یی کشور منتشر شده و با توجه به اهمیت موضوع نیاز به بررسی داشت.
جهرمی با اشاره به اینکه موضوع را برای بررسی بیشتر به مرکز ماهر ارجاع داده‌ایم، افزود: طبق کلیپی که از این اقدام تهیه شده، از نظر فنی موضوع کاملا شفاف است و یک نوع ابزار ناشی‌گری در پیاده‌سازی کد وجود داشته که باعث فراهم کردن این دسترسی و سوءاستفاده از اطلاعات شده است.
وی تصریح کرد: طبیعتا این اقدام باید متوقف شود و اگر چه حضور کسب و کارهای نوین خوب است و باید این کسب و کارها شکل بگیرند اما حفظ حریم خصوصی افراد در اولویت قرار دارد و باید ضابطه مند باشد.
وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: طبیعتا بخش نظارت وزارت ارتباطات در این زمینه ضعف داشته که نتوانسته این موضوع را سریعا شناسایی کند و به همین دلیل موضوع از طریق گزارش‌های عمومی واصل شده است.
این در حالی است که روز گذشته وزیر ارتباطات بر تخلف برخی اپراتورها صحه گذاشت و گفت این تخلف صورت گرفته و اپراتورها امانتدار نبودند و گفت: این اپراتورهای موبایل به دلیل عدم اهتمام در حفظ اطلاعات مشترکان مشمول پرداخت ۴۰ میلیارد ریال جریمه شدند. آشکار شدن این موضوع که شماره‌های مشترکین برخی اپراتورهای هنگام استفاده از اینترنت همراه و ورود به برخی سایت‌ها، در اختیار سایت پذیرنده قرار گرفته است، موجب شد این اپراتورها به دلیل عدم اهتمام در حفظ اطلاعات مشترکین، ۴۰ میلیارد تومان جریمه شوند. در حالی که شماره کاربران ممکن است به طرق مختلف در اختیار کسب‌وکارها قرار گیرد و موجبات ارسال پیامک‌های تبلیغاتی را فراهم کند، همواره یکی از ذهنیت‌هایی که برای کاربران وجود داشت، در اختیار قرار دادن شماره توسط اپراتورها بود. درواقع اگرچه حسین فلاح جوشقانی - رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- اظهار کرده بود این طور نیست که اپراتورها بطور گسترده و ساماندهی‌شده اطلاعات را در اختیار دیگران قرار دهند، اما چندین مورد شاهد لو رفتن اطلاعات برخی از اطلاعات بودیم که اعلام شد این اتفاق به صورت سهوی از طرف اپراتورها رخ داده است.
گفتنی است محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به کرات بر ضرورت حفظ اطلاعات شخصی کاربران توسط اپراتورها تاکیده کرده و با انتقاد از برخی اقدامات اپراتورها در زمینه در اختیار گذاشتن اطلاعات کاربران در اختیار شرکت‌های تبلیغاتی و با تاکید بر ضرورت حفظ اطلاعات شخصی کاربران توسط اپراتورها گفته بود: اپراتور بی‌جا می‌کند اطلاعات مشتریانش را در اختیار دیگران می‌گذارد؛ حتی خودشان هم نباید از این اطلاعات استفاده کنند.
او همچنین وعده داده بود: مردم بدانند که اگر گزارشی را برای ما ارسال کنند، آن موضوع را پیگیری خواهیم کرد. البته اطلاع‌رسانی این موضوع در حال حاضر به عنوان یک اخطار به اپراتورهاست و البته ادله حقوقی را برای برخورد قضایی به دادستانی ابلاغ می‌کنیم.
در این راستا، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرد: گزارشات واصله از مشترکین اپراتور ایرانسل حاکی از آن بود هنگام استفاده کاربران از اینترنت همراه و ورود به برخی سایت‌ها، شماره مشترکین در اختیار سایت پذیرنده قرار گرفته است. از این رو طبق تاکید وزیر محترم ارتباطات مبنی بر پرهیز از هرگونه تعرض به حقوق و حریم شهروندی، موضوع جهت رسیدگی به سازمان فناوری اطلاعات ایران ارجاع شد و پس از بررسی فنی مساله توسط مرکز ماهر مشخص شد، اپراتورهای مذکور با برخی از شرکت‌ها برای تسهیل در فرایند پرداخت برخط و ورود کاربران به سامانه‌های موردنیاز، شماره مشترکین را طبق روش Header Enrichment و با ضوابط خاص امنیتی در اختیار برخی شرکت‌های طرف قرارداد می‌گذاشتند، اما در این بین به دلیل اشتباه در تنظیمات امنیتی بعضی از شرکت‌های طرف قرارداد با اپراتور، موجبات سوءاستفاده از شماره مشترکین در راستای ارسال پیامک تبلیغاتی فراهم شده بود.
پس از احراز تخلف صورت‌گرفته، ضمن اخطار به اپراتورهای تلفن همراه، خطای مورده اشاره رفع و با نظر به لزوم بررسی بیشتر و انجام تنظیمات امنیتی کامل‌تر، این سرویس در حال حاضر متوقف شده است. بنابراین با عنایت به گزارش مرکز ماهر و توضیحات ارائه‌شده از سوی اپراتورهای تلفن همراه، نقض هدفمند حریم خصوصی مشترکین توسط اپراتورهای مذکور رخ نداده است ولی اشتباه و کاستی اپراتورهای تلفن همراه در کنترل موضوع و مشکلاتی که در تنظیمات این سرویس توسط شرکت‌های طرف قرارداد اپراتور وجود داشته، موجب سوءاستفاده شده است. براین اساس، بنابر مفاد موافقت‌نامه پروانه اپراتورهای تلفن همراه، شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل مشمول جریمه و به میزان حداکثر ۲۰ میلیارد ریال شدند که با توجه به شرایط و ضوابط و مراحل تعریف شده در موافقت‌نامه پروانه اپراتورها، فرایند این موضوع در سازمان در حال انجام است و پس از تکمیل مراحل به اپراتورهای مذکور ابلاغ خواهد شد.
رعایت حقوق مشترکین و حفظ محرمانگی اطلاعات آنها از اصول مصرح در پروانه اپراتورها بوده و هیچ‌گونه قصور و تقصیری در این حوزه قابل پذیرش نیست و وزارت ارتباطات در صورت اثبات تخلف، حسب مقررات و مفاد پروانه اپراتورها اقدام خواهد کرد. همچنین یکی از کارآمدترین روش‌های نظارت بر عملکرد دارندگان پروانه، استفاده از گزارشات و نظرات مردمی است؛ بنابراین لازم است مردم با دقت و حساسیت کامل، مواردی از این قبیل را از طریق سامانه ۱۹۵ به اطلاع سازمان برسانند.
