6 روز از نشست166 اوپک می‌گذرد اما هنوز عواقب تصمیم گرفته‌شده در این روز سرنوشت‌ساز محل مباحثه است. مباحثاتی که برخی بیش از هر چیز، بر عدم توافق میان وزرای نفت اوپک در نشست روز پنجشنبه حکایت می‌کند. شاید همین شکاف میان اعضاست که در اتفاقی بی‌سابقه قیمت نفت اوپک را به زیر 70دلار سوق داده است. بیژن زنگنه وزیر نفت ایران روز گذشته در گفت‌وگویی با نیوزویک بلومبرگ درباره تصمیم اتخاذ‌شده در نشست اوپک می‌گوید: «شوک درمانی در موقعیت فعلی راه‌حلی مناسب برای مقابله با کاهش سهم اوپک در بازار نفت در مقابل نفت شیل امریکا نیست». تحلیلگران نیز در همین زمینه به بلومبرگ می‌گویند: «وضعیت فعلی سهم اوپک از بازار جهانی نفت‌خام را به کمترین میزان در 25سال گذشته خواهد رساند» کاهشی که عربستان سعودی به‌دلیل ذخایر ارزی بالا اهمیت چندانی به آن نمی‌دهد اما کشورهایی مثل ایران و ونزوئلا به‌شدت از آن متضرر خواهند شد. اتفاقی که این روزها در حوزه قیمت نفت در حال رخ‌دادن است بیش از هر زمانی مشکلات منطقه‌یی ایران و عربستان را پررنگ می‌کند، رابطه‌یی که شاید اگر حال و روز بهتری داشت زمینه تک‌روی عربستان و متحدانش در حوزه خلیج‌فارس را فراهم
نمی‌کرد.
به گزارش «تعادل» به نقل از نیوز ویک بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران گفت: «شوک‌درمانی یا همان کاهش شدید قیمت نفت به‌حدی که به کمترین میزان در پنج‌سال گذشته رسیده، راه‌حل مناسبی برای مقابله با کاهش سهم اوپک در بازار نفت در‌مقابل تولیدکنندگان نفت شیل امریکا نیست.» پس از تصمیم سازمان اوپک در نشست 27نوامبر مبنی بر تثبیت سقف تولید روزانه 30میلیون بشکه در روز، شاخص نفت دبلیو‌تی‌ای امریکا 10درصد کاهش داشت. زنگنه بعد از بازگشت به تهران پس از نشست اوپک در وین در 28نوامبر گفت: «افت قیمت در این حد نمی‌تواند تضمین‌کننده کاهش چشمگیری در تولید نفت شیل امریکا باشد». زنگنه در ادامه با اشاره به این نکته که هرچند قیمت بالای نفت به ضرر سهم اوپک در بازار خواهد بود می‌گوید: «اگر شما بخواهید سهم خود را در بازار افزایش دهید باید قیمت‌ها را کاهش دهید اما نمی‌توانید این کار را به کمک شوک‌درمانی و در یک دوره سه‌ماهه انجام دهید به‌ویژه اگر بخواهید همه‌چیز را تغییر دهید».
مازاد 2میلیون بشکه‌ای تولید
اوپک که قریب به 40درصد از ذخایر نفتی جهان را تامین می‌کند در‌برابر خواسته برخی از اعضایش نظیر ونزوئلا، ایران و عراق برای کاهش تولید مجموع سازمان برای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت ایستادگی کرد.
به گزارش بلومبرگ تولید نفت از سوی ایالات متحده امریکا که ناشی از تحولات اساسی در حفاری‌های عمیق برای نفت شیل است به بالاترین سطح خود در سه‌دهه گذشته رسیده‌است و منجر به مازاد عرضه در بازار جهانی نفت شده‌است. مازادی که ونزوئلا میزان آن را در هفته گذشته دومیلیون بشکه در روز تخمین زد. این مازاد عرضه مهم‌ترین صدمه را به سهم اعضای اوپک در بازار وارد خواهد کرد. تحلیلگران در همین زمینه به بلومبرگ می‌گویند: «در شرایطی که عرضه از سوی امریکا افزایش پیدا کند، تقاضا برای نفت اوپک کمتر خواهد شد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این امر منجر به کاهش بسیار زیاد در میزان سهم اعضای اوپک در بازار جهانی نفت و رسیدن آن به کمترین سهم در 25سال گذشته خواهد شد.»
بیشترین کاهش قیمت روزانه
قیمت نفت دبلیو‌تی‌ای در معاملات الکترونیکی نیویورک مرچندایل کاهش 2.05 دلاری داشت و به 01،46دلار در ازای هر بشکه رسید. این میزان بیشترین کاهش قیمت روزانه برای دبلیو‌تی‌ای از جولای2009 بوده‌است. قیمت نفت برنت نیز براساس لندن تودی 1،77دلار کاهش یافت و به 68،38 دلار در ازای هر بشکه رسید که این نشان‌دهنده کاهش 38درصدی در سال جاری است. براساس اظهارات زنگنه در مورد نشست اعضای اوپک در پایتخت اتریش، اکثر تیم 12نفره اوپک خواهان کاهش 1،5میلیون بشکه‌یی از کل تولیدات نفت خود بودند که این معادل 5درصد از تولید این سازمان است. دلیل آنها نیز وجود مازاد 500هزار بشکه‌یی در بازار از سوی تولیدکنندگان غیراوپک بوده‌است. زنگنه اظهار داشت: «علی النعیمی، وزیر نفت عربستان تنها دلیل خود برای اصرار بر تثبیت سقف تولید قبلی را مقابله با تهدید نفت شیل امریکا اعلام کرد».
وزیر نفت ایران گفت: «رقابت نفت شیل امریکا که هزینه تولید آن در برخی مواقع بیش از هزینه تولید از محل ذخایر متعارف اوپک است، حتی با قیمت‌های پایین فعلی نیز ممکن است کاهش نیابد».
نفت شیل کاهش نمی‌یابد
زنگنه گفت: «قیمت‌هایی که در‌حال‌حاضر شاهد آن هستیم، دلیل کافی و وافی نیست که با قاطعیت بگوییم مثلا در سه یا چهار‌ماه آینده تولید نفت شیل امریکا یک تا دومیلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت». وی در ادامه افزود: «هیچ عدد و رقم مستندی وجود ندارد که با قطعیت بگوید تولید شیل کاهش خواهد یافت».
او گفت: «اوپک باید با احتیاط و به‌تدریج مسایل مربوط به سهم بازار و نوسانات قیمت نفت را مدیریت کند».
در‌حالی‌که زنگنه «مایل به حفظ قیمت نفت» بوده اما ادعا می‌کند مایل نیست ناسازگاری‌ها و اختلافات درونی به تمامی گروه لطمه بزند. وی هفته گذشته بلافاصله پس از پایان نشست در وین به خبرنگاران گفته بود که از این تصمیم «عصبانی نیستم» هرچند این تصمیم «آنچه ما می‌خواستیم نبود».
براساس ادعای زنگنه در‌صورتی‌که تحریم‌های بین‌المللی از اقتصاد و صنعت نفت ایران برداشته شود این کشور می‌تواند صادرات و تولیدات نفتی خود را به یک‌میلیون بشکه در روز طی دو ماه ارتقا ببخشد. امریکا و اتحادیه اروپا به‌خاطر برنامه‌های هسته‌یی ایران تحریم‌هایی را بر این کشور اعمال کرده‌اند. وی افزود، کاهش قیمت نفت، تغییری در این افزایش‌ها ایجاد نخواهد کرد.
وی تاکید کرد: «ما همچنان این کار را انجام خواهیم داد. آنچه برای من اهمیت دارد، سهم ما از بازار نفت است.»
