شاید در نگاه اول به نظر برسد که اقتصاد امریکا در حال سود بردن از وضعیت حاضر است اما استفاده از روش «فراکینگ» برای تولید نفت هزینه نسبتا بالایی دارد و اگر بهای نفت بسیار پایین‌تر از بشکه‌یی ۸۰دلار بشود دیگر تولید آن با این روش صرفه اقتصادی نخواهد داشت
عربستان سعودی با درخواست اعضای دیگر اوپک برای کاهش تولید جهت جلوگیری از سقوط قیمت‌ها مخالفت کرد و موجب شد که قیمت نفت، رکورد جدیدی را به‌عنوان پایین‌ترین رقم چهار‌سال اخیر به ثبت برساند. رویدادی که با استقبال مصرف‌کنندگان نفت آسیایی روبه‌رو شد و نگرانی دولتمردان روسی در کرملین و شرکت‌های نفتی در اروپا و امریکا را برانگیخته است. امریکا نیز که اکنون به لطف پیشرفت فناوری «فراکینگ» به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت شیل جهان تبدیل شده نیز در بلندمدت از تبعات این تصمیم اوپک در امان نخواهد ماند. برخی تحلیلگران حتی پا را فراتر گذاشته و تصمیم اوپک برای کاهش ندادن سقف تولید را جنگ این سازمان علیه نفت شیل امریکا خوانده‌اند. نگاهی داریم به برخی از تبعات تصمیم اوپک در آخرین نشست خود در وین.
استقبال و خشنودی ژاپن، چین و هند
روزنامه فایننشال‌تایمز در گزارشی با اشاره به استقبال بزرگ‌ترین واردکنندگان انرژی در آسیا ازجمله ژاپن، چین و هند می‌نویسد، کاهش قیمت نفت برای کشورهایی که وابستگی زیادی به واردات نفت دارند، اتفاق خوشیمنی بود. به‌طوری‌که هند و مالزی فرصت کاهش جهانی قیمت نفت را غنمیت شمرده تا یارانه سوخت دیزل را قطع کنند. کاهش قیمت نفت‌خام برای چین و ژاپن نیز منفعت اقتصادی بالایی به‌همراه داشته و خواهد داشت. کاهش قیمت جهانی نفت برای نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، نیز که با وعده بهبود وضعیت اقتصادی روی کار آمده نیز فرصت مغتنمی است تا وعده‌های خود را درباره اقتصاد هند به‌عنوان یکی از اقتصادهای نوظهور محقق کند.
بانک‌های بزرگ و شرکت‌های هواپیمایی
به گزارش خبرگزاری رویترز از پاریس، در عوض، شرکت‌های هواپیمایی از این کاهش قیمت سوخت بهره برده‌اند. شاخص حمل‌و‌نقل و سرگرمی بالا‌ترین افزایش (یک‌و‌نیم‌درصد) را در بین دیگر بخش‌های اقتصادی به ثبت رساند. ایرفرانس-ک ال‌ام با ۸.۸درصد ارزش سهام بیشترین افزایش را در شاخص اس‌ب‌اف۱۲۰ بورس پاریس داشت.
عدم کاهش تولید نفت اوپک و درنتیجه کاهش دوباره قیمت نفت بر کارکرد بانک‌های بزرگ نیز تاثیر گذاشته است. به نوشته روزنامه فایننشال‌تایمز، ازجمله دو بانک بارکلی و ولز فارگو از محل وام ۸۵۰میلیون‌دلاری که به دو شرکت نفت و گاز پرداخت کرده بودند متحمل زیان مالی سنگینی شدند و این مساله نشان از آن دارد که چگونه کاهش بهای نفت فعالیت‌های اقتصادی را تحت‌الشعاع قرار داده است. افزایش تولید نفت در امریکا در‌حالی به رشد اقتصادی این کشور کمک خواهد کرد که دیگر کشورهای جهان در مسیر رکود اقتصادی حرکت می‌کنند اما این روند ممکن است زمینه‌ساز بروز بحران مالی بزرگ دیگری باشد که گریبانگیر امریکا و دیگر کشورهای جهان خواهد شد.
سقوط سهام شرکت‌های انرژی
روزنامه وال‌استریت‌ژورنال نیز در گزارشی با اشاره به کاهش سهام شرکت‌های انرژی در اروپا و امریکا در پی تصمیم اوپک می‌نویسد، پس از نشست پنجشنبه اوپک قیمت نفت امریکا به زیر70دلار در هر بشکه رسید که پایین‌ترین قیمت در چهار‌سال گذشته است. همچنین در پی کاهش قیمت نفت امریکا، سهام شرکت‌های انرژی در بازارهای بورس نیز به‌شدت سقوط کرده است. به‌طوری‌که سهام شرکت منابع قاره (Continental Resources) که بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت شیل در منطقه داکوتای‌شمالی است نزدیک به 20درصد کاهش یافته است. این شرکت پیش‌تر وعده داده بود که بهای نفت‌خام به 85دلار در هر بشکه بازخواهد گشت.
البته سهام دیگر شرکت‌های انرژی امریکایی نیز تحت تاثیر تصمیمات اوپک در روز پنجشنبه قرار گرفته است. گفته می‌شود، سهام شرکت آپاچی (Apache) و منابع طبیعی پیونر (Pioneer) حدود 11درصد کاهش داشته‌اند. هیچ‌یک از شرکت‌های انرژی تاکنون نسبت به کاهش ارزش سهام خود در بازارهای بورس اظهارنظر نکرده‌اند.
به گزارش نکونیوز به نقل از وال‌استریت‌ژورنال، شرکت‌های انرژی که محصولات پالایشگاهی تولید می‌کنند نیز اگرچه کمتر اما بازهم تحت تاثیر کاهش شدید بهای نفت در بازارهای جهانی قرار گرفته‌اند، ازجمله اکسون‌موبیل شاهد کاهش 4درصدی ارزش سهام خود بوده است. به اعتقاد کارشناسان، تصمیم اوپک برای حفظ سقف تولید خود در نشست روز گذشته تولید نفت شیل امریکا را غیررقابتی می‌کند و موجب کاهش فشار رقابتی بر اوپک در درازمدت خواهد شد. به این ترتیب در شرایطی که افزایش تولید نفت شیل در امریکا و تضعیف رشد اقتصادی در چین و اروپا، موجب افت حدودا یک‌سوم قیمت نفت از ماه ژوئن تاکنون شده، تصمیم اوپک برای کاهش‌ندادن سطح تولید، زمینه را برای جنگ بر سر به‌دست‌آوردن سهم بیشتر از بازار بین کشورهای عضو و غیرعضو اوپک فراهم می‌کند.
در اروپا هم در پی اعلام تصمیم اوپک، سهام شرکت‌های نفت در اروپا به‌شدت کاهش کرده و سبب سقوط شاخص‌های سهام بورس‌های اروپایی شد. به‌طوری که در پاریس سهام توتال 3.5درصد و سهام تکنیپ حدود 2.35درصد کاهش یافتند. سقوط ارزش سهام والورک (5.2) نیز شدید‌ترین کاهش را در شاخص اس‌ب‌اف۱۲۰ داشت. ارزش سهام مورل‌اند‌پروم نیز به‌نوبه خود سه‌درصد کاهش پیدا کرد.
نفت شیل امریکا در تیررس کاهش بها
از طرف دیگر، خبرگزاری رویترز گزارش داده که تصمیم اوپک برای حفظ سقف تولید خود، تولید نفت شیل امریکا را غیررقابتی کرده و موجب کاهش فشار رقابتی بر اوپک در درازمدت خواهد شد. به گفته کارشناسان، جنگ قیمت ممکن است در آینده برخی پروژه‌های تولید نفت شیل در امریکا را به‌دلیل هزینه بالای تولید غیررقابتی کرده و درنتیجه موجب کاهش فشار رقابتی بر اوپک در درازمدت شود. به گزارش وب‌سایت اویل‌پرایز، از کاهش بهای بنزین به‌دلیل کاهش قیمت جهانی نفت در امریکا که بگذریم یک تغییر دیگر هم در امریکا در حال روی‌دادن است. گرچه کاهش قیمت‌ها خشنودی مصرف‌کنندگان امریکایی را به‌دنبال دارد اما می‌تواند تهدیدی جدی برای تولیدکنندگان باشد. به‌ویژه تولیدکنندگانی که هزینه‌های تولیدشان بسیار زیاد است. گفته شده، شرکت‌های بزرگی چون اکسون‌موبیل، شل، کونوکو، منابع فلات قاره، آپاچی و چند شرکت دیگر اخیرا دست به تعدیل نیرو زده‌اند. درواقع شاید در نگاه اول به نظر برسد که اقتصاد امریکا در حال سود‌بردن از وضعیت حاضر است اما استفاده از روش فراکینگ (استخراج نفت از لایه‌های شیل تگزاس و داکوتای شمالی با استفاده از روش آب با فشار بالا انجام می‌شود. این روش شکافت با آب یا فراکینگ نامیده می‌شود) برای تولید نفت هزینه نسبتا بالایی دارد و اگر بهای نفت بسیار پایین‌تر از بشکه‌یی ۸۰دلار بشود دیگر تولید آن با این روش صرفه اقتصادی نخواهد داشت. در این صورت به احتمال زیاد استفاده از این روش و درنتیجه کاهش بهای نفت متوقف خواهد شد.
