منفعت حصول یک توافق برای اروپا در مسایل اقتصادی است چون تحریم‌ها علیه ایران سبب شده تا این قاره چندین سال از دسترسی به بازار این کشور محروم بماند. اگرچه بسیاری از شرکت‌های انرژی اروپایی محدودیت در بازار سودمند انرژی ایران را پذیرفته‌اند و روی بازگشت به این بازار در آینده حساب باز کرده‌اند
تحلیلگران می‌گویند: تغییر و تحولات ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه و عرصه بین‌المللی و منافع اقتصادی بازار ایران ایجاب می‌کند که توافق هسته‌یی با ایران سریع‌تر به نتیجه برسد.
ساختار قدرت در خاورمیانه به‌خصوص در سال‌های اخیر تغییرات قابل‌توجهی داشته است و ما شاهد بروز انقلاب‌های عربی و بحران در کشورهای منطقه بوده‌ایم. ضمن اینکه ایران باوجود فشارهای بی‌شمار از سوی غرب و به‌خصوص امریکا و پشت‌سر گذاشتن 8 سال جنگ تحمیلی همچنان با ثبات‌ترین کشور منطقه و به‌عنوان قدرتی منطقه‌یی است.
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز نتوانسته‌اند تاکنون در برابر ایران توازن قدرت برقرار کنند. مصر به‌عنوان مهم‌ترین قدرت در دنیای عرب همچنان دچار بحران داخلی است و دیگر کشورهای عربی منطقه نیز شرایط بهتری ندارند و خود آبستن جریان‌های تندرو هستند.
وابستگی کشورهای عرب به امریکا
با این شرایط منطقه در آستانه بحران بزرگ قرار دارد و خلأ قدرت با توجه به اینکه دیگر امریکا تمایلی به حضور مستقیم در منطقه ندارد بیشتر خود را نشان می‌دهد و مطمئنا به‌دلیل نبود زمینه همکاری بین کشورها برای حفظ ثبات و صلح هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی این خلأ را پر کند.
باتوجه به گسترش گروه‌های تندرو در منطقه مصر، ترکیه و حتی عربستان توانی برای مدیریت بحران ایجاد شده را ندارند و ضروری است تا ایران برای مقابله با داعش وارد میدان شود. نباید فراموش کرد که امروز نیز کشورهای ایران، سوریه، عراق و نیروهای پیشمرگه کرد هستند که جبهه مقابله با داعش را تشکیل داده‌اند. به نظر می‌رسد یکی از دلایلی که غرب به‌خصوص امریکا باید برسر موضوع هسته‌یی و خروج ایران از این بحران انعطاف بیشتری از خود نشان دهد لزوم بازگشت ثبات به منطقه خاورمیانه است که ایران می‌تواند نقش بزرگی در آن ایفا کند.
توافق از نگاه اروپایی‌ها
اما از بعد دیگر نیز می‌توان به این مساله نگاه کرد. رسیدن به توافق هسته‌یی برای گروه 1+5 به‌ویژه برای اروپایی‌هایی که خود را بیش از دیگران در برابر شکست دیپلماسی شکننده می‌بینند دارای اهمیت است. روسیه و چین به اندازه اروپا و امریکا برای خود تهدیدی از سوی ظرفیت هسته‌یی ایران حس نمی‌کنند و دولت باراک اوباما نیز که انرژی زیادی را برای مذاکرات هسته‌یی صرف کرده می‌گوید که برای شکست آن یک طرح جایگزین شامل تحریم‌های سنگین‌تر و تهدید به حمله آماده کرده است.
نشریه بروکینگز می‌نویسد: اروپایی‌ها برای وفق دادن خود شرایط سخت‌تری خواهند داشت. در واقع این اروپایی‌ها بودند که وارد همکاری با ایرانی‌ها شدند و مسیر تشکیل گروه 1+5 را هموار کردند. خاویر سولانا و سپس کاترین اشتون دو مسوول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودند که به نمایندگی از گروه 1+5 با ایرانی‌ها گفت‌وگو می‌کردند و ناپدید شدن چارچوب مذاکرات قابلیت اروپا برای نفوذ در مساله هسته‌یی ایران را از بین خواهد برد.
همچنین این مساله اتحادیه اروپا را از حضور در بالاترین صحنه بین‌المللی که تاکنون در آن ظاهر شده است محروم خواهد کرد. اما اروپا چیزی بیشتر از عدم حضور در عرصه دیپلماسی بین‌الملل از دست خواهد داد. اگر چه فرانسه موضعی حتی سخت‌تر از امریکا در این جریان اتخاذ کرده است، اروپا در یک راه‌حل به‌دست آمده از مذاکرات فواید بسیار مهم‌تری می‌بیند که نخستین آن در منافع امنیتی مشترکش با امریکا است که شامل جلوگیری از تنش‌های بیشتر در منطقه ناآرام خلیج (فارس) است.
دیگر منفعت حصول یک توافق برای اروپا در مسایل اقتصادی است چون تحریم‌ها علیه ایران سبب شده تا این قاره چندین سال از دسترسی به بازار این کشور محروم بماند. اگرچه بسیاری از شرکت‌های انرژی اروپایی محدودیت در بازار سودمند انرژی ایران را پذیرفته‌اند، روی بازگشت به این بازار در آینده حساب باز کرده‌اند. از این‌رو ادامه محرومیت از این بازار و تجارت با ایران برایشان بسیار آسیب زننده خواهد بود.
اروپا از تقابل با روسیه می‌ترسد
به نوشته بروکینگز، گروه 1+5 برای اروپا یک سکوی همکاری با قدرت‌های جهانی است. این عرصه نشان داد که همکاری گزینشی ممکن است و می‌تواند حتی در شرایطی که روابط با چین و روسیه دچار مشکلاتی است نتایجی درپی داشته باشد. برای اروپایی‌ها این مساله حیاتی‌تر است چون آنها بیش از امریکایی‌ها در معرض تقابل با روسیه قرار دارند.
با این حال اروپایی‌ها به هر قیمتی خواهان توافق نیستند اما تلاش می‌کنند مانع از بین رفتن روند کنونی میان ایران و امریکا شوند که در این زمینه نیز موفق بوده‌اند. آنها اکنون می‌توانند احساس پیروزی کنند و با ادامه مذاکرات و حفظ برنامه اقدام مشترک تا آنجایی که می‌توانند موافقت خواهند کرد.
در کل می‌توان اینطور ارزیابی کرد که وجود این تحولات و حفظ منافع درازمدت برای غرب می‌تواند انگیزه‌یی برای بازبینی روابط ایران و غرب و رسیدن به نتیجه برد-برد در موضوع هسته‌یی باشد.
