ادامه از همین صفحه چهبسا آنچه از بعد کلان دیده شده و در سطح بنگاههای بزرگ درباره آن بحث شده و به کل اقتصاد تعمیم داده میشود تا آنچه در سطح کسبوکارهای خرد و متوسط و کف بازار میگذرد بس تفاوت داشته باشد. از دولتمردان کشور که در فضای اقتصاد دولتی فعالیت دارند چندان توقع نمیرود، اما از اقتصاددانان و بهویژه آنها که استقلال بیشتری دارند و در خدمت دولت نیستند، انتظار میرود اقتصاد و چالشهای آن را در سطوح لایههای مختلف اقتصادی و بهویژه بخش خصوصی و کسبوکار عامه مردم نیز لمس کرده و ببینند.
فراموش نشود بیش از 80درصد کسبوکارهای کشور شامل بنگاههای کوچک و متوسط بوده و بیش از 90درصد بازار تجاری کشور خرد و غیرمتشکل است. نگرش از بالا و کلینگری در همه امور لازم و مفید بوده اما کافی نیست. رکود اقتصادی کنونی بیش از هر چیز معلول نگاه متمرکز دولتی و توهم قدرت اداره کشور با درآمدهای غیرمولد نفتی و بدون توجه به نقش مردم و بخش خصوصی است.
سیاستی که منجر به فربه شدن هر چه بیشتر بخشهای دولتی و ناکارآمد و مخرب اقتصاد و تضعیف هر چه بیشتر بخش خصوصی و فقیرتر شدن عامه مردم شد.
بهطورکلی بخش خصوصی محور مهم مولد هر کشور حول صنایع کوچک و متوسط است که اکنون بهعلت سیاستگذاریها و اقدامات گذشته و حال دولتها قادر به فعالیت کارآمد و صحیح نبوده و بخش اعظم جامعه نیز بهدلیل عدم امکان کسب درآمد لازم برای گذران زندگی توان مصرف خود را ازدست داده است.
اقتصاد کشور همانند چهارراهی است که در آن چند وسیله نقلیه با هم تصادم کرده، بقیه در هم قفل شده و تعداد زیاد ماموران کنترل ترافیک نهتنها کمکی به رفع مشکل نمیکند که به بدتر و پیچیدهتر شدن اوضاع نیز انجامیده و مانع از فعالیت خودجوش گرفتاران در راهبندان برای نجات خود است.
تنها راه نجات اقتصاد ایران کاهش حجم و نقش بخشهای دولتی و عمومی در اقتصاد و اداره آن و فاصله گرفتن از اقتصاد دولتی و سوداگری و سفتهبازی و رفع تضییقات و باز کردن فضای فعالیت و کسبوکار بخش خصوصی واقعی و امکان کار و تلاش مولد مردم برای کسب معیشت از طریق تسهیل توسعه صنایع و بنگاههای کوچک و متوسط است.
اگر چه نظر به کمبود و نبود دادههای آماری بهویژه در سطوح پاییندستی اقتصاد، مطالعات درباره بنگاههای کوچک و متوسط و بخش خصوصی با دشواریهای خاص خود روبهرو است اما امید میرود اقتصاددانان و پژوهشگران کشور اقدام به عارضهیابی عوامل و ریشههای عدم رشد و توسعه بخش خصوصی کشور و موانع سر راه فعالیت بنگاههای کوچک و متوسط بهویژه در سالهای اخیر کنند، که درصورت تداوم وضع موجود بهجایی خواهیم رسید که دیگر دیر خواهد بود.